The Turkish Adaptation of the Professional Role and System Clarity Scales: A Study of Validity and Reliability

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 4, 224 - 229, 29.12.2022

Nezaket Yıldırım Sebahat Gözüm Emine Kol Fatma Arıkan Ayla Kaya Ayşe Dağıstan Akgöz John Nelson

https://doi.org/10.5152/JANHS.2022.2274119

Öz

Objective: In this study, it was aimed to perform the validity and reliability study of the Professional
Role Clarity and System Clarity Scales.

Methods: The purposeful sampling method was used in the study, and a sample of 403 nurses
working in a University Hospital was formed between February and April 2019. Data were collected with Professional Role Clarity and System Clarity. In the process of adapting the scales to
Turkish, translation, semantic review, expert panel evaluation, back translation, pilot implementation, final version, and documentation steps were followed.

Results: The Content Validity Index values of the Professional Role Clarity and System Clarity
scales were 0.99 and 1.00, respectively. Both scales were answered by 397 nurses. Kaiser Meier
Olkin value was 90.2, variance was 53.65%, and the factor loads were between 0,55 and 0,91, and
the scale was valid. The Cronbach's alpha coefficients of both scales are 0.90 and 0.89, respectively, and they have a high degree of reliability. It was determined that both scales with test-retest correlations of 1.00 had strong invariance reliability against time.

Conclusion: The Turkish version of the Professional Role Clarity and System Clarity scales are
suitable, valid, and reliable tools for use.

Anahtar Kelimeler

Professional role clarity, system clarity, scale, adaptation, validity, reliability, Turkey

Profesyonel Rol ve Sistem Açıklığı Ölçeklerinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Profesyonel Rol Açıklığı (PRA) ve Sistem Açıklığı (SA) ölçeklerinin geçerlik ve
güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır.

Yöntemler: Çalışmada amaçlı örneklem yöntemi kullanılmış, Şubat-Nisan 2019 tarihleri arasında,
bir üniversite hastanesinde çalışan 403 hemşire örneklemi oluşturmuştur. Veriler, PRA ve SA ile
toplanmıştır. Ölçeklerin Türkçe’ye uyarlanma sürecinde; çeviri, anlamsal inceleme, uzman paneli
değerlendirmesi, geri çeviri, pilot uygulama, son sürüm ve dokümantasyon adımları izlenmiştir.
Veriler SPSS 23 paket programı kullanılarak, geçerlik ve güvenirlik analizleri ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: PRA ve SA ölçeklerinin Kapsam Geçerlik İndeksi (KGİ) değerleri sırasıyla 0,99 ve
1,00 bulunmuştur. Her iki ölçek 397 hemşire tarafından yanıtlanmıştır. Kaiser Meier Olkin (KMO)
değeri 90,2, varyans %53,65 ve faktör yükleri 0,55-0,91 arasında olup ölçek geçerlidir. Her iki
ölçeğin Cronbach alfa katsayısı sırasıyla 0,90 ve 0,89 olup, yüksek düzeyde güvenirlik derecesine sahiptirler. Test-tekrar test korelasyonları 1,00 olan her iki ölçeğin, zamana karşı değişmezlik
güvenirliklerinin güçlü olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: PRA ve SA ölçeklerinin Türkçe uyarlaması, kullanıma uygun, geçerli ve güvenilir araçlardır.

Anahtar Kelimeler

Profesyonel rol açıklığı, sistem açıklığı, ölçek, uyarlama, geçerlik, güvenirlik, Türkiye

Kaynakça

• 1. Akça Ay F, ed. Sağlık uygulamalarında temel kavramlar ve beceriler. Nobel Tıp Kitabevleri; 2016.
• 2. GürsoyA, Köksal K, Yapar H. Rol belirsizliğinin iş tatmini ve işten ayrılma üzerindeki etkisi. Savunma Bilimleri Derg. 2019;18/2(36):23-42.
• 3. Ertem Eray T. Rol çatışması, rol belirsizliği ve iş tatmini arasındaki ilişkiler: İletişim Fakültesi Dekanları üzerine bir uygulama. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 2017;27:201-213.
• 4. Jones ML. Role conflict: Cause of burnout or energizer? Soc Work. 1993;38(2):136-141.
• 5. Baltaş A, Baltaş Z. Stres ve başa çıkma yolları. Remzi Kitabevi, 2000.
• 6. Stordeur S, D’Hoore W, Vandenberghe C. Leadership, organizational stress, and emotional exhaustion among hospital nursing staff. J Adv Nurs. 2001;35(4):533-542. [CrossRef]
• 7. Mafuba K, Kupara D, Cozens M, Kudita C. Importance of role clarity: A critique of the literature. Learn Disabil Pract. 2015;18(8):28-31. [CrossRef]
• 8. Rizzo JR, House RJ, Lirtzman SI. Role conflict and ambiguity in complex organizations. Admin Sci Q. 1970;15(2):150-163. [CrossRef]
• 9. Kahn RL, Wolfe DM, Quinn RP, Snoek JD, Rosenthal RA. Organizational stress: Studies in role conflict and ambiguity. John Wiley; 1964.
• 10. Biton V, Tabak N. The relationship between the application of the nursing ethical code and nurses’ work satisfaction. Int J Nurs Pract. 2003;9(3):140-157. [CrossRef]
• 11. Tolay SabuncuoğluE. Rol çatışmasının ve rol belirsizliğinin tükenmişlik ve iş doyumu üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Univ İktisadi İdari Bilimler Fak Derg. 2008;23(1):35-49.
• 12. Tarrant T, Sabo CE. Role conflict, role ambiguity and job satisfaction in nurse executives. Nurs Admin Q. 2010;34(1):72-82. [CrossRef]
• 13. Giles M, Parker V, Mitchell R, Conway J. How do nurse consultant job characteristics impact on job satisfaction? An Australian quantitative study. BMC Nurs. 2017;16:51. [CrossRef]
• 14. Jackson SE, Schuler RS. A meta-analysis and conceptual critique of research on role ambiguity and role conflict in work settings. Organ Behav Hum Decis Process. 1985;36(1):16-78. [CrossRef]
• 15. Inoue A, Kawakami N, Eguchi H, Tsutsumi A. Interaction effect of job insecurity and role ambiguity on psychological distress in Japanese employees: a cross-sectional study. Int Arch Occup Environ Health. 2018;91(4):391-402. [CrossRef]
• 16. Gardner EA, Schmidt CK. Implementing a leadership course and mentor model for students in the National Student Nurses’ Association. Nurse Educ. 2007;32(4):178-182. [CrossRef]
• 17. Lowe G, Plummer V, O’brıen AP, Boyd L. Time to clarify-the value of advanced practice nursing roles in health care. J Adv Nurs. 2012;68(3):677-685. [CrossRef]
• 18. Şencan H. Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
• 19. Grove SK, Burns N, Gray J. The practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. 7th ed. USA: Elsevier, Saunders; 2012.
• 20. Çolakoğlu ÖM, Büyükekşi C. Evaluation of factors effecting exploratory factor analysis process. Karaelmas J Educ Sci. 2014;2:58-64.
• 21. International Test Commission (ITC). Guidelines for translating and adapting tests. Int J Test. 2018;18(2):101-134. [CrossRef]
• 22. Felgen J, Nelson JW. Integration of caring science research across settings and implications for practice. Virginia Henderson global nursing e-repository; 2016. Available at: http://hdl.handle.net/10755/601544.
• 23. Felgen J, Nelson JW. Parallel and factor analysis for delimiting items in a three-dimensional construct of clarity for nurses; 2016. Available at: https://sigma.nursingrepository.org/bitstream/handle/10755/621134/Nelson_Felgen_Article.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• 24. Nelson JW, Felgen J, Hozak MA, ed. Using predictive analytics to Improve Healthcare Outcomes. John Wiley & Sons, Inc.; 2021.
• 25. World Health Organization (WHO). Process of translation and adaptation of instruments; 2017. Available at: http://www.who.int/substance_abuse/research_tools/translation/en/.
• 26. ÇapıkC, Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş Rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Derg. 2018;26(3):199-210. [CrossRef]
• 27. Budak F. Klinik liderlik ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenilirlik çalışması: kamu Hastaneleri Örneği. Acu Sağlık Bil Derg. 2017;2:85-91.
• 28. Karaçam Z. Ölçme araçlarının Türkçeye uyarlanması, Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. . 2019;2(1):28-37.
• 29. Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: Psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Derg. 2003;5(1):3-14.
• 30. Yurdagül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indeksleri’nin kullanılması. XIV. Denizli: Ulusal Eğitim Bilimleri Kongre Kitabı: 2005;1-6.
• 31. Aker S, Dündar C, Pekşen Y. Ölçme araçlarında iki yaşamsal kavram: Geçerlik ve güvenirlik. O.M.Ü Tıp Derg. 2005;22(1):50-60.
• 32. Çakmur H. Araştırmalarda ölçme-güvenilirlik-geçerlilik. TAF Prev Med Bull. 2012;11(3):339-344. [CrossRef]
• 33. Dağ İ. Psikolojik test ve ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. Psikiyatr Psikol Psikofarmakol Derg. 2005;13(4):17-23.