Birinci Basamağa Başvuran Yaşlı Bireylerde Başarılı Yaşlanma ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 3, 240 - 248, 24.09.2025

Gonca Aksu Aslan , Rabia Hacıhasanoğlu Aşılar

https://doi.org/10.17049/jnursology.1543600

Öz

Amaç: Bu araştırma birinci basamağa başvuran yaşlı bireylerde başarılı yaşlanma ile yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapıldı.

Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı özellikte olan bu araştırma Ocak 2019-Mayıs 2019 tarihleri arasında yürütüldü. Örneklemi, Türkiye'nin doğusunda bir il merkezinde bulunan üç aile sağlığı merkezine başvuran 65 yaş ve üzeri 379 yaşlı birey oluşturdu. Veriler Tanımlayıcı Soru Formu, Başarılı Yaşlanma Ölçeği (BYÖ) ve Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) ile toplandı.

Bulgular: Bireylerin yaş ortalamasının 70.87±5.61 olduğu bulundu. Yaşlıların BYÖ ve YDÖ puan ortalamaları sırasıyla 53,54±8,43 ve 10,85±4,14 ve %38’inin yüksek düzeyde yaşam doyumuna sahip olduğu saptandı. BYÖ toplam ve alt boyut puan ortalamaları ile YDÖ puan ortalaması arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki vardı (P<,001).

Sonuç: Yaşlı bireylerin başarılı yaşlanma algıları iyi ve yaşam doyumu algıları orta düzeydedir. Yaşam doyumu algıları arttıkça başarılı yaşlanma algılarının da arttığı belirlendi. Aile sağlığı merkezlerinde çalışan hemşirelerin başarılı yaşlanmaları ve yaşam doyumunu arttırmaları için yaşlı bireylere danışmanlık yapmaları ve destek olmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı yetişkinler , başarılı yaşlanma , yaşam doyumu , hemşirelik

The Relationship Between Successful Aging and Life Satisfaction in Older Adults Who Presented to Primary Care

Öz

Objective: This study investigated the relationship between successful aging and life satisfaction in older adults presented to primary care.

Methods: This descriptive and correlational study was conducted between January 2019 and May 2019. The sample consisted of 379 older adults (aged 65 and over) admitted to three family health centers (FHMs) in a provincial center in eastern Türkiye. Data were collected using a descriptive questionnaire, the Successful Aging Scale (SAS), and the Life Satisfaction Index (LSI).

Results: Participants had a mean age of 70.87±5.61 years. They had mean SAS and LSI scores of 53.54±8.43 and 10.85±4.14, respectively. More than a quarter of the participants (38%) had high life satisfaction. There was a weak positive correlation between the SAS total and subscale scores and the mean LSI score (P<.001).

Conclusion: Older adults had a good perception of successful aging. However, they had a moderate perception of life satisfaction. It was determined that as perceptions of life satisfaction increased, perceptions of successful aging also increased. Therefore, FHM nurses should counsel and support older adults to ensure successful aging and life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Older Adults , successful aging , satisfaction with life , nursing

Kaynakça

• 1. Bilir N, Erbaydar N. Yaşlılık Sorunları. In: Guler C, Akin L, eds. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, 3rd edition. Anakara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2015:1528-1540.
• 2. Hacıhasanoğlu Aşılar R, Sağlam Aksüt R. Başarılı Yaşlanma. In: Demirbağ BC, ed. Toplum/Halk Sağlığı Hemşireliği. 1st edition. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri, 2023: 379-394.
• 3. Turkish Statistical Institute. Elders Statistics, 2022. Newsletter. Number: 49667. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0statistiklerle-Ya%C5%9Fl%C4%B1lar-2022-49667&dil Accessed October 30, 2023.
• 4. Karadakovan A. Yaşlı Bireyin Sağlıklı Yaşam Gereksinimleri. In: Karadakovan A, ed. Yaşlı Sağlığı ve Bakım. Ankara: Akademisyen Tıp Kitapevi, 2014:99-171.
• 5. Üstün O. Aktif yaşlanmada egzersiz. In: Kaptan Ateşoğlu, Güz N, eds. Yaşlılığı Kontrol Etme Sanatı. Ankara: Akademisyen Kitapevi, 2018;127-154.
• 6. Öztürk ME, Kayıhan D. Healthy Aging. Bilim Armonisi, 2018;1(1):51-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilar/issue/41115/500281
• 7. Özer M, Karabulut Ö. Satisfaction of life in elderly individuals. Turk Geriatri Derg. 2003; 6(2):72-74. https://geriatri.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_TJG_146.pdf
• 8. Kankaya H, Karadakovan A. The effects of daily life activity levels on the quality of life and life satisfaction of elderly. GUSBD. 2017;6(4): 21-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/370981
• 9. Hacıhasanoğlu Aşılar R, Yıldırım A. Yaşlılığın korunması ve sürdürülmesinde hemşirelik. In: Aylaz R, ed. Yaşlı sağlığı ve hemşirelik bakımı. Malatya: İnönü Üniversitesi Yayınevi, 2019:33-61.
• 10. Kiarsipour N, Borhani F, Esmaeili R, Zayeri F. The correlation of aging perceptions and life satisfaction in Iranian older adults. Ann Trop Med Public Health. 2017;10(4): 861-868. https://www.proquest.com/docview/1953810873?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true&sourcetype=Scholarly%20Journals
• 11. Çapık C. Statistical Power Analysis and It’s Use in Nursing Studies: Basic Information. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(4):268-274. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunihem/issue/2667/34749
• 12. Kılıç D, Türkoğlu N, Adıbelli D, Armut S. The relationship between life satisfaction and life attitude profile of geriatric age group. Cumhuriyet Nurs J. 2016;5(1):1-8. http://chd.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/24592/260366
• 13. Shi WH, Zhang HY, Zhang J, et al. The status and associated factors of successful aging among older adults residing in Longevity areas in China. Biomed Environ Sci. 2016;29(5):347-355. https://doi.org/10.3967/bes2016.045
• 14. Erol S, Sezer A, Şişman F, Öztürk S. The Perception of loneliness and life satisfaction at older people. GUSBD. 2016;5(3):60-69. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/220035
• 15. Bae W, IkSuh Y, Ryu J, Heo J. Physical activity levels and well-being in older adults. Psychol Rep. 2017;120(2):192-205. https://doi.org/10.1177/0033294116688892
• 16. Reker GT. A brief manual of the Successful Aging Scale (SAS). Peterborough, Trent University, Canada, 2009. https://doi.org/10.13140/2.1.4238.7201
• 17. Hazer O, Özsungur F. Turkish version of successful aging scale IJETSAR. 2017;2(4): 184-206. https://www.ijetsar.com/DergiTamDetay.aspx?ID=108&Detay=Ozet
• 18. Neugarten BL, Havighurst RJ, Tobin S.S. The measurement of life satisfaction. J Gerontol. 1961;16:134-143. https://doi.org/10.1093/geronj/16.2.134
• 19. Karataş SÇ. Factors affecting life satisfaction in the elderly. Hacettepe University, Social Sciences Institute, Master's Thesis Ankara.1998.
• 20. Kars Fertelli T, Deliktas T. A study on the relationship between perception of successful aging and life satisfaction of Turkish elderly people. Perspect Psychiatr Care. 2020; 56: 386-392. https://doi.org/10.1111/ppc.12446
• 21. Arias-Merino ED, Mendoza-Ruvalcaba NM, Arias-Merino MJ, Cueva-Contreras J, Vazquez Arias C. Prevalence of successful aging in the elderly in Western Mexico. Curr Gerontol Geriatr Res. 2012;1-6. https://doi.org/10.1155/2012/460249
• 22. Li CI, Lin CH, Lin WY, et al. Successful aging defined by health-related quality of life and its determinants in community dwelling elders. BMC Public Health. 2014;14(1):1013. https://doi.org/10.1186/1471-2458-14-1013
• 23. Dorji L, Jullamate P, Subgranon R, Rosenberg E. Predicting factors of successful aging among community dwelling older adults in Thimphu, Bhutan. BKK Med J. 2019;15(1): 38-43. https://doi.org/10.31524/bkkmedj.2019.02.007
• 24. Chaves ML, Camozzato AL, Eizirik CL, Kaye J. Predictors of normal and successful aging among urban-dwelling elderly Brazilians. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2009;64B (5): 597-602. https://doi.org/10.1093/geronb/gbp059
• 25. Ulfa L, Sartika RAD. Risk factors and changes in successful aging among older individuals in Indonesia. MJPHM. 2019;19(1):126-133. https://doi.org/10.37268/mjphm/vol.19/no.1/art.44
• 26. Han K, Lee Y, Gu J, Oh H, Han J, Kim K. Psychosocial factors for influencing healthy aging in adults in Korea. Health Qual Life Outcomes.2015;13(31):1-10. https://doi.org/10.1186/s12955-015-0225-5
• 27. Dahany MM, Dramé M, Mahmoudi R, Novella JL, Ciocan D, Kanagaratnam L, Jolly D. Factors associated with successful aging in persons aged 65 to 75 years. Eur Geriatr Med. 2014;5(6):365-370. https://doi.org/10.1016/j.eurger.2014.09.005
• 28. Canêdo AC, Lopes CS, Lourenço RA. Prevalence of and factors associated with successful aging in Brazilian older adults: frailty in Brazilian older people study (FIBRA RJ). Geriatr Gerontol Int. 2018;18(8):1280-1285. https://doi.org/10.1111/ggi.13334
• 29. Kütmeç Yılmaz C. Determining the relationship between aging in place and successful aging and life satisfaction among older people. Sağlık ve Toplum. 2020;30(3):38-48. https://ssyv.org.tr/saglik-ve-toplum-dergisi-2024-3-2/saglik-ve-toplum-dergisi-arsivi/
• 30. Hamid TA, Momtaz YA, Ibrahim R. Predictors and prevalence of successful aging among older Malaysians. Gerontology. 2012;58(4): 366-370. https://doi.org/10.1159/000334671
• 31. Rinaldi J, Souza G, Camozzato AL, Chaves M. Sixteen‐year predictors of successful aging from a Southern Brazilian Cohort the PALA Study. Dement Neuropsychoi. 2018;12(3): 228‐234. https://doi.org/10.1590/1980-57642018dn12-030002
• 32. Elkin N. Evaluation of life satisfaction & depression prevalence in elderly patients administered to a family health center. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2016;9(1):9-21. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/182816
• 33. Çelik SS, Celik Y, Hikmet N, Khan MM. Factors affecting life satisfaction of older adults in Turkey. Int J Aging Hum Dev.2018;87(4):392-414. https://doi.org/10.1177/0091415017740677
• 34. Erci B, Yılmaz D, Budak F. Effect of self-care ability and life satisfaction on the levels of hope in elderly people. J Psy Nurs. 2017;8(2):72-76. https://phdergi.org/jvi.aspx?un=PHD-52714&volume=8&issue=2
• 35. Altay B, Aydın Avcı İ. The relation between the self-care strength and life satisfaction of the elderly living in nursing home. Dicle Med J. 2009;36(4):275-282. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/53988