TÜRK MEDİKAL TURİZM SEKTÖRÜNDE YAPI, İŞLEYİŞ VE SORUNLAR: FARKLI PAYDAŞLAR GÖZÜNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, , 91 - 112, 31.08.2023

Murat Eren , Oğuz Türkay

https://doi.org/10.22139/jobs.1234011

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de medikal turizmin sektörel yapısı, aktörleri, işleyişi ve sorunlarını farklı paydaşların gözünden tespit etmektir.
Yöntem: Türkiye’de medikal turizm alanında hizmet veren ve kartopu örnekleme tekniği ile ulaşılan 4 hastane yöneticisi, 6 seyahat acentası yetkilisi, 5 VIP taşımacılık firması yetkilisi ve 1 danışmanlık firması yetkilisi ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler tematik analiz yaklaşımıyla analiz edilmiş, bulgular, betimsel öğeler de kullanılarak sunulmuştur.
Bulgular: Araştırmanın sonucunda, akreditasyon, işgücünün niteliği, onay almadan tedavi hizmeti veren ve aracılık yapan işletmelerin varlığı, tanıtım sorunları ve mevzuatın eksikleri gibi temel sorunlar yanında medikal turizm alanında kurumlar arası iş birliğinin geliştirilmesine ihtiyaç bulunduğu saptanmıştır. Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ) hakkında fikir ayrılıklarının olduğu ortaya çıkmıştır.
Sonuç: Türkiye’de medikal turizm sektörünün işleyişi yasal mevzuat, kamu aktörlerinin çabaları ve rekabetçi güçlerin etkileşimi içerisinde şekillenmektedir. Ancak, işleyişi bozan çok sayıda etken tespit edilmiştir. Bu sorunların çözümü için aktörler arasında etkin koordinasyon yanında etkin kontrol mekanizmalarının gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu denetimler konusunda kamu otoritelerinden beklentiler yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Medikal Turizm, Sektörel Yapı, Sektörel İşleyiş, Sorunlar

STRUCTURE, OPERATION AND PROBLEMS IN THE TURKISH MEDICAL TOURISM SECTOR: AN EVALUATION FROM THE PERSPECTIVE OF DIFFERENT STAKEHOLDERS

Öz

Aim: The aim of this study is to determine the sectoral structure, actors, functioning and problems of medical tourism in Turkey from the perspective of different stakeholders.
Method: Semi-structured interviews were conducted with 16 participants (4 hospitals, 6 travel agencies, 5 VIP transportation companies and 1 consultancy firm official) who serve in the field of medical tourism in Turkey and were reached by snowball sampling technique. The data obtained were analyzed with thematic analysis approach, and the findings were presented using descriptive elements.
Findings: Basic problems such as the existence of institutions providing services without accreditation, deficiencies in the quality of the workforce, the existence of enterprises that act as intermediaries without approval, promotion problems and deficiencies in the legislation have been identified. It has emerged that there are differences of opinion about the International Health Services Joint Stock Company (USHAŞ).
Conclusion: The functioning of the medical tourism sector in Turkey is shaped by the interaction of legal regulations, the efforts of public actors and competitive forces. However, many factors that disrupt the functioning have been identified. In order to solve these problems, the necessity of effective control mechanisms as well as effective coordination among the actors emerges. Expectations from public authorities regarding these inspections are high.

Anahtar Kelimeler

Medikal Turizm, Sektörel Yapı, Sektörel İşleyiş, Sorunlar

Kaynakça

• Akbolat, M. ve Deniz, N. G. (2017). Türkiye’de medikal turizmin gelişimi ve bazı ülkelerle karşılaştırılması. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 123-139.
• Akdu, U. (2014). Medikal turizmde hizmet kalitesi, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakatinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Akdeniz Üniversitesi.
• Aliu, A., Çılgınoğlu, H., Özkan, Ö. ve Aliu, D. (2016). Medical tourism market and inter-stakeholders’ relations in Turkey: A comparative investigation from reverse innovation and destination governance viewpoint. Istanbul. https://nbnresolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-46867-7 (Erişim Tarihi 11.11.2021).
• Altın, U., Bektaş, G., Antep, Z. ve İrban, A. (2012). The international patient's portfolio and marketing of Turkish health tourism. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 1004-1007.
• Altsoy, S. ve Boz, İ. T. (2019). Medikal turizm alanında faaliyet gösteren hastanelerdeki mevcut sorunlar ve çözüm önerileri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 113-134.
• Aslan, F. G. (2017). Destinasyon tanıtımında örgütlenme ve işbirliğinin önemi. Kültür ve Turizm Bakanlığı 3. Turizm Şurası Tebliğler Kitabı, 1-3.
• Atar, A. ve Konaklıoğlu, E. (2017). Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin destinasyon algısını belirlemeye yönelik bir araştırma. Kültür ve Turizm Bakanlığı 3. Turizm Şurası Tebliğler Kitabı, 1-3.
• Bulut, A. ve Şengül, H. (2019). Dünyada ve Türkiye’de sağlık turizmi. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 3(1), 45-62.
• Buzcu, Z. ve Birdir, K. (2019). Türkiye’de medikal turizm incelemesi: özel hastanelerde bir çalışma. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 311-327.
• Connell, J. (2010). Health and Medical Tourism. AMA DataSet Ltd.
• Çakar, K. (2018). Yönetişim kavramının turizm bağlamında değerlendirilmesi. 19. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (ss. 937-94). Afyonkarahisar Üniversitesi.
• Çavuşoğlu, A. U. (2018). Sağlık turizmi aracı kuruluşu hizmet standartları hakkında düşünce ve öneriler. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 1(2), 1-5.
• De Arellano, A. B. R. (2007). Patients without borders: the emergence of medical tourism. International Journal of Health Services, 37(1), 193-198.
• Demir, Y. ve Sağlık, E. (2020). Medikal turizmin kurumsal yeterliliğinin ve potansiyelinin hekim görüşleriyle değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. Turizm çalışmaları dergisi, 2(1), 1-20.
• Demir, Y., Oruç, P., Baştürk, Y. A. ve Övey, İ. S. (2020). Medikal turistlerin tercih nedenleri: Samsun ili örneği. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(1), 18-30.
• Erdoğan, S. ve Yılmaz, E. (2012). Medical tourism: An assessment on Turkey. In 10th International Conference on Knowledge, Economy and Management (pp. 1045-1060). Doğus University.
• Freıre, N. A. (2012). The emergent medical tourism: Advantages and disadvantages of the medical treatments abroad. International Business Research, 5(2), 41.
• Gill, H. ve Singh, N. (2011). Exploring the factors that affect the choice of destination for medical tourism. Journal of Service Science and Management, 4(03), 315.
• Gürleyen, B. ve Çınar, F. (2021). Türkiye’nin medikal turizm SWOT analizi: Covid-19 örneği. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(1), 51-60.
• Hall, C. M. (2011). Health and medical tourism: a kill or cure for global public health? Tourism Review, 66(1), 4-15.
• Hasanov, A. (2018). Sağlık turizmi kapsamındaki medikal turizmin mevcut durumu, potansiyeli ve geleceği: Türkiye’nin medikal turizm değerlendirmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Kılavuz, E. (2018). Medical tourism competition: The case of Turkey, International Journal of Health Management and Tourism, 3(1), 42-58.
• Kurar, İ. ve Baltacı, F. (2021). Medikal turizm potansiyeli üzerine nitel bir araştırma: Antalya örneği, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 176-199.
• Jiang, N. ve Poorani, A. (2017). Medical tourism today and in the future for China. İçinde DeMicco, F. J. (Ed.), Medical tourism and wellness: hospitality bridging healthcare (H2H) (ss. 369-413). CRC Press.
• Langvinienė, N. (2014). Changing patterns in the health tourism services sector in Lithuania. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 156, 310-316.
• Mohamad, W. N., Omar, A. ve Haron, M. S. (2012). The moderating effect of medical travel facilitators in medical tourism. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65, 358-363.
• Mojarradı, Z., Amouzegar, S., Beikzadeh, S., Milani, M., Izanloo, A. ve Khoramehr, G. (2014). Health tourism Inclined toward obtaining accreditation. Razavi Int J Med, 2(4).
• Muhi, B. ve Đurković, J. V. (2020). Analysis of health tourism in the republic of Serbia and the Czech Republic. In, Modern management tools and economy of tourism sector in present era, 227.
• Oltulular, F. İ. (2018). Medikal turizm girişimciliğinde mevcut durum ve sorunların tespitine yönelik bir araştırma: İzmir örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi.
• Özkan, M. E. (2019). Sağlık turizmi kapsamında Türkiye’nin medikal turizm potansiyeline yönelik bir değerlendirme. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 50-64.
• Rahman, A. (2016). Hizmet pazarlama karmasının medikal turizme uyarlanması: Antalya örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi.
• Sancar, T. (2019). Medikal turizm hizmeti veren sağlık kuruluşlarının rekabet stratejilerinin kurum performansına etkisi (İstanbul örneği). (Yayımlanmamış doktora tezi). Beykent Üniversitesi.
• SATURK (2015). Ülkeler sağlık turizmi. . Sağlık Turizmi Koordinasyon Kurulu, http://www.saturk.gov.tr/tyst.php Erişim: 11 Haziran 2021,
• Schmerler, K. (2018). Medical tourism in Germany. Springer International Publishing. Sevim, E. ve Sevim, E. (2019). Medikal turizm tercihini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Türkiye örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 633-652.
• Şahbaz, R. P., Akdu, U. ve Akdu, S. (2012). Türkiye’de medikal turizm uygulamaları; İstanbul ve Ankara örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 267-296.
• Şahin, G. G. ve Tuzlukaya, Ş. (2017). Turizm türleri ve turizm politikaları, dünyada ve Türkiye’de sağlık turizmi. İçinde Tengilimoğlu, D. (Ed.), Sağlık turizmi (ss.43-60). Siyasal Kitabevi.
• Şahin, Ö. U. ve Şahin. M. (2018). Türkiye'de sağlık turizminin potansiyeli ve geleceği: SWOT analizi. Journal of Awareness, 3(5), 278-300.
• Şengül, C. ve Çora, H. (2020). Healthcare tourism in second decade of 21st century-a review of Turkey as the new global center for international patients. Journal of Health Systems and Policies, 2(1), 56-86.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Kalkınma planları. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı. Erişim: 13 Haziran 2021, https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/
• Tökü, Y. E. (2017). Turizm ve Türkiye’de sağlık turizmi: bir nitel araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi.
• Turner, L. G. (2011). Quality in health care and globalization of health services: accreditation and regulatory oversight of medical tourism companies. International Journal for Quality in Health Care, 23(1), 1-7.
• TÜİK (2017). Geliş nedenine göre çıkış yapan ziyaretçiler, harcama türlerine göre turizm geliri, turizm geliri ve kişi başı ortalama harcama 2003-2017.
• Yiğit, A. ve Demirbaş, M. B. (2020). Türkiye’de medikal turizmin gelişimine etki eden faktörlerin SWOT-AHP yöntemi ile tespit edilmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 173-192.