11. Kalkınma Planı Turizm Hedeflerinin Gerçekleşme Durumlarının Analizi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 116 - 129

İbrahim Hüseyni , Serdar İnan , Gökhan Kadırhan

https://doi.org/10.51525/johti.1496816

Öz

Bu çalışmanın amacı turizm sektörünün ekonomik etkilerini ve 11. Kalkınma Planı’nda turizm sektörüne yönelik konulan hedeflerin ne oranda gerçekleştiğini analiz etmektir. Bu çalışmada literatür taraması ve doküman analizi yapılarak 11. Kalkınma Planı’nda turizm sektörüne özgü olan hedefler üç başlık altında kategorileştirilerek incelenmiştir. Planda turizmin türlerinin ve kaynak ülkelerinin çeşitlendirilmesi hedefinin tam olarak olmasa da büyük oranda gerçekleştiği belirlenmiştir. Turizm arzı ve altyapısının genişletilmesi hedeflerinin ise tam olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Planın diğer bir hedefi olan turizm gelirlerini ve turist sayısını arttırma hedefinin ise beklentinin gerisinde kaldığı tespit edilmiştir. Ancak turizm gelirleri ve turist sayısı noktasında hedeflerin istenilen düzeyde gerçekleşmemesinde Covid-19 pandemisinin önemli etkisinin olduğu ifade edilebilir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular bir bütün olarak düşünüldüğünde, stratejik planlama ve etkili politikaların hem turizm arzı hem de turizm gelirlerine önemli katkılar sunduğu ifade edilebilir. Bu bağlamda turizmin gelişimine katkı sunacak hususların, tüm turizm paydaşlarınca ortak bir şekilde belirlenmesi ve belirlenen hedeflerin kalkınma planlarında kayıt altına alınarak, gerçekleşme durumlarının izlenmesi, turizmin gelişimi için önemli bir husus olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

11. Kalkınma Planı, Doküman analizi, Turizm ve sürdürülebilir ekonomik büyüme

Etik Beyan

Etik kurul onayı gerekmemektedir. Çalışmada kullanılan yöntem etik kurul izni gerektirmemektedir.

An Analysis of The 11th Development Plan's Achievement of Tourism Targets

Öz

The aim of this study is to analyse the impact of the tourism sector on the economy, and to determine to what extent the targets set for the tourism sector in the 11th Development Plan have been achieved. In order to achieve this, a literature review and document analysis was carried out, which resulted in the categorisation and analysis of the objectives specific to the tourism sector in the 11th Development Plan under three headings. It has been determined that the target of diversifying the types and source countries of tourism in the plan has been realised to a great extent, although not completely. It has been determined that the targets of expanding tourism supply and infrastructure have been fully realised. Another objective of the Plan, which is to increase tourism revenues and the number of tourists, has fallen behind expectations. Nevertheless, it can be stated that the impact of the Covid-19 pandemic has been significant in terms of the realisation of the targets in relation to tourism revenues and the number of tourists. When the findings of the study are considered as a whole, it can be stated that strategic planning and effective policies make a significant contribution to both tourism supply and tourism revenues. In this context, it is crucial to identify the factors that will facilitate the advancement of tourism across all sectors. Monitoring the achievement of these objectives through the formulation of development plans is also essential.

Anahtar Kelimeler

11th Development Plan, Document analysis, Tourism and sustainable economic growth

Kaynakça

• Akça, Y. (2016). Türkiye’nin kalkınma planlarında turizm politikası. International Conference on Eurasian Economies, 721–726.
• Akdağ, İ. (2021). Türki̇ye’deki turi̇zm sektörü ı̇le ekonomi̇k kalkınma arasında ı̇li̇şki̇ni̇n ARDL sınır testi̇ yaklaşımıyla anali̇zi̇. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(42), 1043–1059. https://doi.org/10.46928/iticusbe.758603
• Bahar, O. (2006). Turizm sektörünün Türkiye’nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisi : VAR analizi yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 137–150. www.tcmb.gov.tr.
• Bahar, O., & Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte olan ülkelerde turizm-ekonomik büyüme ilişkisi : Dinamik panel veri analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2), 255–265.
• Bajo-Rubio, O. (2014). Balance-constrained growth rates: Generalizing Thirlwall’s law. Applied Economics Letters, 21(9), 593–596. https://doi.org/10.1080/13504851.2013.877563
• Balsalobre-Lorente, D., & Leitão, N. C. (2020). The role of tourism, trade, renewable energy use and carbon dioxide emissions on economic growth: Evidence of tourism-led growth hypothesis in EU-28. Environmental Science and Pollution Research, 27(36), 45883–45896. https://doi.org/10.1007/s11356-020-10375-1
• Barro, R. J. (1991). Economic growth in a cross section of countries. Içinde Quarterly Journal of Economics (C. 106, Sayı 2). https://doi.org/10.2307/2937943
• Batuhan, T. (2020). On birinci kalkınma planında turizm politikaları. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 77–84.
• Bhagwati, J. (1998). The difference between trade in widgets and dollars. Foreign Affairs, 77(3), 7–12.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
• Calero, C., & Turner, L. W. (2020). Regional economic development and tourism: A literature review to highlight future directions for regional tourism research. Tourism Economics, 26(1), 3–26. https://doi.org/10.1177/1354816619881244
• De Long, J. B., & Summers, L. (1991). Equipment investment and economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 106(2), 445–502.
• De Vita, G., & Kyaw, K. S. (2016). Tourism development and growth. Annals of Tourism Research, 60, 23–26. https://doi.org/10.1016/j.annals.2016.05.011
• Durham, J. B. (2004). Absorptive capacity and the effects of foreign direct investment and equity foreign portfolio investment on economic growth. European Economic Review, 48(2), 285–306. https://doi.org/10.1016/S0014-2921(02)00264-7
• Ekanayake, E., & Aubrey, E. L. (2012). Tourism development and economic growth in developing countries. The International Journal of Business and Finance Research, 6(1), 51–64. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1948704
• Ersungur, Ş. M., Doru, Ö., & Aslan, M. B. (2017). Socio-Economic determinants of international tourism demand for Turkey: Panel data analysis. International Conference on Eurasian Economies, July 2017, 433–441. https://doi.org/10.36880/c08.01859
• Goyal, A., & Sharma, V. (2019). Estimating the relationship between the current account, the capital account and ınvestment for India. Foreign Trade Review, 54(1), 29–45. https://doi.org/10.1177/0015732518810832
• Hüseyni, İ., Doru, Ö., & Tunç, A. (2017). The effects of tourism revenues on economic growth in the context of neo- classical growth model: In the case of Turkey. Ecoforum Journal, 6(1), 10.
• IMF. (2024). IMF. https://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO/OEMDC/ADVEC/WEOWORLD İzmir Kalkınma Ajansı. (2024). Mavi büyüme / Türkiye’de yat limanları ve deniz turizmine etkileri. https://kalkinmaguncesi.izka.org.tr/index.php/2020/05/15/turkiyede-yat-limanlari-ve-deniz-turizmine-etkileri/
• Khan, A., Bibi, S., Lorenzo, A., Lyu, J., & Babar, Z. U. (2020). Tourism and development in developing economies: A policy implication perspective. Sustainability (Switzerland), 12(4), 1–19. https://doi.org/10.3390/su12041618
• Kormendi, R. C., & Meguire, P. G. (1985). Macroeconomic determinants of growth: Cross-country evidence. Journal of Monetary Economics, 16(2), 141–163. https://doi.org/10.1016/0304-3932(85)90027-3
• Kozak, N., Kozak, M. A., & Kozak, M. (2012). Genel turizm: İlkeler kavramlar. Detay Yayıncılık.
• Levine, B. R., & Renelt, D. (1992). American economic association a sensitivity analysis of cross-country growth regressions. The American Economic Review, 82(4), 942–963.
• Nemlioğlu Koca, Y., & Erdoğan, S. (2023). Kruvaziyer sektörünün turizme, ekonomik ve sosyo-kültürel yapıya etkisinin belirlenmesine yönelik bir çalışma: Galataport Kruvaziyer Limanı. Tourism and Recreation, 5(1), 22–34. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1259178
• Sharpley, R. (2022). Tourism and development theory: Which way now? Tourism Planning and Development, 19(1), 1–12. https://doi.org/10.1080/21568316.2021.2021475
• Soyak, M. (2014). Uluslararası turi̇zmde son eği̇li̇mler ve Türki̇ye’de turi̇zm poli̇ti̇kalarının evri̇mi̇. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 1–18.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. (2019). On Bi̇ri̇nci̇ Kalkınma Planı.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2024). TGA. https://tga.gov.tr/hakkinda
• T.C. Ulaştırma Bakanlığı. (2022). TCDD Taşımacılık 2022 Faaliyet Raporu.
• Thirlwall, A. P. (1979). The balance of payments constraint as an explanation of international growth rate differences. BNL Quarterly Review, 32(128), 45–53. https://doi.org/10.4324/9780203495360
• Tokmak, C. (2023). Politikalarının sürdürülebilir turizm ilkeleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında 41 yıllık turizm politikaları). Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22(Cumhuriyet’in 100. Yılı), 738–752. https://doi.org/10.21547/jss.1361469
• TÜİK. (2024). TÜİK. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=egitim-kultur-spor-ve-turizm-105&dil=1
• Tuncel, V. (2019). Kalkınma planlarının turizm politikaları perspektifinde değerlendirilmesi. Tourism and Recreation, 1(2), 58–66. https://doi.org/10.18356/2731efb5-en
• Tuncer, M. (2024). Cumhuriyet dönemi kalkınma planlarında turizmin tematik nitel veri analizi ile incelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 29–38. https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1378388
• Türkmen, İ. (2023). Türkiye’de kalkınma planlarının turizm politikaları bağlamında değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 34(3), 368–378.
• UN. (2024). UN Comtrade. UN. (2024). UN Comtrade. https://www.trademap.org/Index.aspx. https://www.trademap.org/Index.aspx
• UNWTO. (2024). UNWTO. https://www.unwto.org/tourism-data/global-and-regional-tourism-performance
• Worldbank. (2024). World development indicators. https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators#
• Yayla, Y. E. (2020). Vadeli sermaye akımlarının vergilendirilmesi: Tobin Vergisi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(3), 39–48. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/792932
• Yıldız, Z., & Sarıtaş, T. (2021). Türkiye’ de bölgesel kalkınma ve turizm ilişkisi üzerine bir değerlendime. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1633–1654.