Tekirdağ Ganos Bölgesi Kırsal Yerleşmelerinde Tarım ve Turizm Temelli Planlama Yaklaşımına Yönelik Strateji Geliştirme

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 205 - 229, 31.03.2023

Nursima Özer Tuğba Kıper Suat Çabuk

Öz

Kırsal yerleşimlerin gelişimlerine yönelik yerel-bölgesel-ulusal ve uluslararası ölçekte pek çok plan-politika geliştirilmiştir. Özellikle de farklı ölçeklerde geliştirilen bu yaklaşımların temelinde çevresel, sosyal ve ekonomik ölçütler çerçevesinde ele alınan tarım ve turizm temalı yaklaşımlar yer almıştır. Ulusal ölçekte, özellikle de Dokuzuncu Kalkınma Planı ile birlikte, “Kırsal Ekonominin Çeşitlendirilmesi”, “Mekâna özgü koşulların doğru çözülmesi” gibi hedefler ön plana çıkmış olup, kırsal yerleşimlere özgü tarım ve turizmin sürdürülebilir gelişimini içeren ilke ve esaslar ilgili plan hedeflerinde yer almıştır. Uluslararası ölçekte de Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler, OECD ve Avrupa Birliği gibi kurumların kırsal yerleşimlere özgü politika ve yaklaşımlarında tarım ve turizm gelişimine yönelik hedef ve stratejiler yer almıştır. Tekirdağ İli Ganos Dağları’nın Marmara Denizi’ne bakan kırsal yerleşmeleri (Uçmakdere, Gaziköy, Güzelköy ve Hoşköy) Antik Yunan, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden günümüze kadar gelişim göstermiştir. Lozan Mübadelesi’nin izlerinin belirgin olduğu bu özellikli kırsal çevrede, zeytincilik, bağcılık, kirazcılık, gibi tarımsal faaliyetler yapılmaktadır. İpek böcekciliği ve tütüncülük gibi potansiyel faaliyet alanları da bulunmaktadır. Diğer taraftan; Ganos Bölgesi kırsal peyzajı, hareketli topoğrafyası, mikroklimatik iklim yapısı, doğal bitki dokusu, su varlığı, yaşam biçimi, sivil mimari dokusu gibi özellikleri ile önemli bir turizm potansiyeli taşımaktadır. Bu kapsamda çalışmada; Tekirdağ Ganos Bölgesi özelinde, kırsal yerleşimlerin doğal, kültürel ve sosyal yönleri ile farklılık ve çeşitliliklerini dikkate alan tarım ve turizm temelli bir planlama yaklaşımı temelinde çeşitli stratejilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla; Tekirdağ Ganos Bölgesi kırsal alanda bulunan doğal ve sosyo-kültürel peyzaj değerlerinden ortaya çıkan potansiyeller, CBS temelli haritalar ile çizelge ve grafiklerle desteklenen veriler doğrultusunda kimlik kartları oluşturulmuş ve kırsal yerleşimlerin gelişimine yönelik stratejiler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kirsal Yerleşim, Ganos Bölgesi, Sürdürülebilirlik, Kirsal Peyzaj Planlama.

Kaynakça

• Anonim (2008a). Toprak ve Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı.
• https://www.tarimorman.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/ToprakAraziSiniflamasiStandartlariTeknikTalimativeIlgiliMevzuat_yeni.pdf. Erişim Tarihi: 13.10.2022.
• Anonim (2008b). Şarköy Sofrası. Grafbas Matbaacılık. İstanbul.
• Anonim (2011). 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 3. Cilt, 23-28 Mayıs 2012, Yayın No: 153/3, Malatya.
• Anonim (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Kalkınma Bakanlığı. Ankara. https:// www. sbb. gov.tr/kalkinma-/. Erişim Tarihi: 27.01.2021.
• Anonim (2018). Stratejik Plan (2018–2022), Gıda, Tarım ve Orman Bakanlığı, 89s., Ankara. https://www. tarimorman.gov.tr/SGB/Belgeler/2013-2017/GTHB%202018 2022%20STRATEJI % CC%87K % 20PLAN.PDF.
• Anonim (2019a). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı., s. 198, Ankara.
• Anonim (2019b). Kırsal Kalkınma ve Kırsalda İstihdam Grubu Çalışma Belgesi. Tarım ve Orman Bakanlığı, 50s., Ankara https://cdniys.tarimorman.gov.tr/ api/File/GetFile/ 330/ Sayfa/ 1416/1778/ DosyaGaleri/13._kirsal_kalkinma_ve_kirsalda_istihdam.pdf.
• Anonim (2023). Kırsal Alana Yönelik Çalışmalar. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. https://mpgm.csb.gov.tr/kirsal-alanlara-yonelik-calismalar-i-87465.