Yapıbozum ve Sanatta Postmodern Pratikler

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 382 - 395, 15.06.2023

Sümeyra İlhan

Öz

Postyapısalcı felsefenin önemli filozoflarından Jacques Derrida’nın yapıbozuma dayalı fikirleri, postmodern sanat anlayışının kavramsal ve biçimsel gelişim sürecinde etkili olmuştur. Metin üzerinde gerçekleştirdiği çalışmalar ile yeni bir felsefi söylem geliştirmek isteyen Derrida, sanatta postmodern yaklaşımların ortaya çıkmasına kaynaklık eden en önemli temelleri de oluşturmuştur. Postyapısalcılık ve bu yönde Derrida’nın metne yönelik görüşleri, postmodernist sanat anlayışına kaynaklık eden temel görüşlerin açığa çıkarılması aşamasında etkili bir kaynak olarak ortaya çıkmaktadır. Derrida’nın sırasıyla sözcük, metin, edebiyat oradan resim, heykel, fotoğraf gibi farklı disiplin alanlarına yayılan felsefi görüşleri; sanata etki eden, sanatı yönlendiren etkenler olması yönüyle incelenmesi gereken önemli bir araştırma alanını oluşturmaktadır. Derrida’nın yapıbozuma dayalı felsefesi ve sanatta uygulama biçimlerine açıklık getirmek üzere gerçekleştirilen çalışmada literatür taraması ve doküman incelemesi yöntemleri kullanılmıştır. Derrida ve yapıbozuma dayalı felsefenin, gerçekliğin muğlak yapısını vurgulayan ve mutlak bir gerçekliğin mümkün olamayacağını iddia eden görüşleri paralelinde; postmodernizmin ele alınması ve bu kapsamda somut sanat örneklerinin ortaya koyulması araştırmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Postyapısalcılık, Derrida, Yapıbozum, Postmodernizm

Kaynakça

• Baydemir, E. (2022). Azerbaycan’ın Çağdaş Sanatçısı Faig Ahmed’in Sanat Anlayışı ve Eserlerinin Dokuma Sanatındaki Yeri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 9(3), 726-747.
• Çulha, D. (2014). Post-Yapısalcı Argümanlar Ekseninde Müellif ve Sanat Nesnesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 123-140.
• Derrida, J. (2014). Gramatoloji (İ. Birkan, Çev.). Ankara: Bilge Su Yayıncılık.
• Doğan, S. (2021a). Jacques Derrida’nın “Differance” Söylemi ve Postmodern Sanata Yansıma Biçimleri, Medeniyet Sanat Dergisi. 7(2), 271-293.
• Doğan, S. (2021b). Postmodern sanat ve Jacques Derrida; Düşünsel İlişkiler, Estetik Bağlamlar. International Social Sciences Studies Journal. 7(92): 5662-5675.
• Erkan Güray, E. (2017). Cindy Sherman’ın Fotoğraflarında Gerçeklik Algısı, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 395-412.