Netflix Dizisi 'Kuş Uçuşu'nun Gazetecilik Mesleği Açısından Alımlama Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 92 - 102, 30.06.2024

Mustafa İnce , Mevlüt Can Koçak , Olgun Küçük Zamina Huseynova

Öz

Medya, programlar ve popüler içeriklerle birtakım mesajları izleyicilere aktarmaktadır. Daha çok egemen kodlarla şekillenmiş olan bu iletiler ise takipçi kitleler tarafından değişik şekillerde yorumlanabilmektedir. Bu mesajlar, tüm izleyenleri aynı biçimde ve aynı hızda etkilemeyebilir. Bireyin kişisel özelliklerinin yanı sıra içinde yaşadığı toplumsal yapı da bu farklılığı ortaya çıkarabilmektedir. İzleyicilerin içerikteki mesajları nasıl alımladığının anlaşılmasında Kültürel Çalışmalar geleneği içerisinde yer alan Stuart Hall’ün ortaya koyduğu ‘Kodlama- Kodaçımı’ modeli kullanılarak analizler yapmak mümkün olmaktadır. Bu alımlama modeli kullanılarak seyircilerin aktarılan mesajları nasıl okudukları anlaşılabilmektedir. İletişim teknolojisinin geldiği aşamada yeni medya ortamları geleneksel medyaya kıyasla seyirci bakımından önemli bir potansiyele sahip olmuştur. Dijital medyada yayınlanan içerikler ve diziler toplumdan yoğun ilgi görmektedir. Bu çalışma kapsamında, Netflix’te yayınlanmış olan “Kuş Uçuşu” dizisine ait kodların gazetecilik mezunu öğrenciler tarafından nasıl alımlandığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun için alımlama analizi çerçevesinde derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırma için diziyi izlemiş olan 8 öğrenci ile derinlemesine görüşmeler yapılarak öğrencilerin verdikleri cevaplar Hall’ün geliştirdiği üç okuma şekli baz alınarak yorumlanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; “Kuş Uçuşu” dizisinde kodlanan mesajların egemen, muhalif ve müzakereci bir anlayışla alımlandığı gözlenmektedir. Bu bakımdan içerikleri takip eden kitlelerin pasif bir durumda konumlanmayıp aktif olarak içerikleri alımlayıp yorumlayabildikleri anlaşılmaktadır. Diğer yandan, katılımcılardan çoğu dizide gazetecilik mesleğinin zorluklarının ve rekabetçi yapısının olması gerektiği gibi yansıtıldığını düşünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kodlama-Kodaçımı, Alıcı Kitle, Kuş Uçuşu, Netflix, Gazetecilik

Kaynakça

• Büyükarslan, S., ve Yengin, D. (2019). İzleyicilerin dizi izleme süreci içindeki etkileşiminin analizi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 3(2), 146-163.
• Ciacu, N. ve Tănase, T. (2012). Television in the social media era. Communication & Marketing/Revista De Comunicare Si Marketing, 3(4), 95-107
• Gaustad, T. (2019). How streaming services make cinema more important: Lessons from Norway. Nordic Journal of Media
• Güngör, N. (2022). Kültürel çalışmalar: Görmezden gelinenin görünür kılınması. 4. BOYUT Medya Ve Kültürel Çalışmalar Dergisi (20), 91-109. Hall, S. (2005).
• Kodlama, kodaçımlama. Yiğit Yavuz (çev.), Şahinde Yavuz (der.), Medya ve izleyici bitmeyen tartışma, Vadi Yayınları,
• Ankara. Hoijer, B. (2005). İzleyicilerin televizyon programlarını alımlayışı: Kuramsal ve metodolojik değerlendirmeler. Şahinde Yavuz (çev ve der.), Medya ve İzleyici Bitmeyen Tartışma, Vadi Yayınları, Ankara.
• İnal, M. A. (1996). Haberi okumak. Temuçin Yayınları, İstanbul. Jensen, K. B. ve Rosengren, K. E. (2005). İzleyicinin peşindeki beş gelenek. Şahinde-Yiğit Yavuz (çev.), Medya ve izleyici bitmeyen tartışma, Vadi Yayınları, Ankara.
• Karaduman, S. (2019). Yeni medya okuryazarlığı: Yeni beceriler/olanaklar/riskler. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 683-700.
• Koçak ve Küçük. (2022). Frankfurt okulu ve eleştirel medya. Ankara: Akademisyen Yayınları.
• Koçak, M. C., Küçük, O., ve Yildiz, B. (2022). Türk TV dizileri üzerine alımlama analizi: “Medcezir” dizisi. Journal of Humanities and Tourism Research, 12(3), 468-485. Livingstone,
• S. (2004). The Challenge of Changing Audiences: or, what is the audience researcher to do in the Age of the Internet. European Journal of Communication, 19(1),75-86.
• Marshall, G. (2005). Sociology sözlüğü. (Çev. O. Akınhay & D. Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Matrix, S. (2014). The Netflix effect: Teens, binge watching, and on-demand digital media trends. Jeunesse: Young People, Texts, Cultures, 6(1), 119-138.