Çalışma Yaşamında Kurumsal Casusluk Üzerine Kavramsal Bir Bakış

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 438 - 450, 30.09.2024

Ömer Dulkadir , Abdullah Özel , Seda Yılmaz , Halil Mutlu

Öz

Bu çalışmanın amacı örgütler tarafından yılların tecrübesi ile oluşturulan formül, belge, makine, prototip ve yapı gibi birikimlerin çeşitli yöntemlerle örgüt dışına çıkarılmasını ve yılların getirdiği kazanımların bir anda değersiz hale gelmesini sağlayan kurumsal casusluk konusunda kavramsal bir bakış açısı oluşturmaktır. Teknolojinin gelişmesi sayesinde özellikle araştırma ve geliştirmeye önem veren örgütler artık daha kolay fark edilmekte ve rakiplerinin hedefi haline gelmektedirler. Bu durum kaynak ve emek harcaması yapmadan bilgiyi ve dolayısı ile yeniliği elde etmek isteyen diğer örgütlerin yasal olmayan temin çabalarına yol açmaktadır. Teknolojideki gelişmeler sonucunda bu çabalar günden güne daha büyük bir sorun haline gelmektedir. Kurumsal casusluk olarak tanımlanan bu faaliyetler sonucunda örgüt sırlarının rakiplerin eline geçmesi, tüm araştırma ve geliştirme çabalarını sıfıra indirerek rakiplerle aynı seviyeye dönülmesine sebep olabilmektedir. Çoğunlukla örgüt içinden kişilerin merkezinde olduğu bu faaliyetleri önlemek için örgütlerin kurumsal casusluk hakkında kavramsal bir bakış açısına sahip olmaları gerekmektedir. Bu kavramsal bakış açısını oluşturmak amacı ile hazırlanan çalışmada kurumsal casusluk faaliyetleri örnek dört olay temelinde ele alınmış ve bütünleştirilerek ortaya çıkma nedenleri, aşamaları, çeşitleri ve mücadele/önleme yöntemleri şeklinde dört ana başlık hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışma sonucunda insan davranışları ve verilerin teknolojik yöntemlerle güven altına alınması temelinde önerilerde bulunulmuştur. Böylece örgütlere süreç boyunca çalışanları ve rakipleri için kurmaları gereken hassas denge konusunda ışık tutulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Etiğinde Güncel Sorunlar, Kurumsal Casusluk, Ekonomik Casusluk, Endüstriyel Casusluk

Kaynakça

• Aracı Kazıcı, M. (2022). Overview of “Employee theft in Turkey and in the World”: Types, causes, costs and prevention studies. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12 (1), 223-238.
• Arslan, U. (2021). Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baydar, T. (2005). Yönetim etiği açısından İngiltere’deki kamu yönetimi uygulamaları. Türk İdare Dergisi, 447 (Haziran), 101-124.
• Bektaş, Y. (2024). Çok uluslu şirketler için davranış kodlarının etkinliği üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (21), 14-26.
• Biçer, A. A., Akarçay, V. ve Mülküt, U. (2017). Etik değerlerin muhasebe mesleğinin itibarı üzerindeki rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(31), 197-206.
• Budiono, G. L. ve Sawitri, N. N. (2017). Strategic business espionage: An ethics and business practices to gain opportunity or community problems. Studies in Business and Economics, 12(1), 29-39.
• Cengiz, Ö., Akşit, İ. ve Özbakır, O. (2024). Tekstil sektöründe iş sağlığı ve güvenliği kapsamında alınması gereken tedbirler. VI. International Conference on Global Practice of Multidisciplinary Scientific Studies, Lisbon, 1760-1771.
• Damar, A., Demir, F. ve Öztürk, M. (2024). İstismarcı yönetimin üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerine etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(1), 311-327.
• Danielson, M. E. A. (2009). Economic Espionage: Framework For Workable Solution. Minnesota Journal of Law, Science & Technology, 10(2), 503–548.
• Dündar, A., Kıztanır, E., ve Dündar, P. (2024). Örgütsel mobbing. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 12 (36), 937- 959.