İSLÂM VE DEMOKRASİ İLİŞKİSİNE MODERNİTE BAĞLAMINDA YENİDEN BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 65 - 74, 30.06.2019

Muhittin Bilge

https://doi.org/10.24013/jomelips.561709

Öz

İslâm
ve demokrasi ilişkisi hep tartışılagelmiş, sadece bilimsel açıdan değil
ideolojik açıdan da çok geniş bir ilgi odağının merkezinde yer alan konulardan
biri olmuştur. Meseleye yaklaşım, demokrasinin vurgulanan/vurgulanmak istenen
özelliklerinden, İslâm’ın ortaya konulan özelliklerine bağlı olarak
farklılıklar göstermiş böylelikle de, farklı değerlendirmeleri içkin oldukça
bol bir demokrasi-İslâm ilişkisi literatürü oluşmuştur.

Bu
literatürde dikkat çeken çalışmaların yanında, meselenin hassasiyeti ve
ideolojik istismara çok elverişli olması sebebiyle sloganik olanlar da epeyce
bir yekün tutmaktadır. Bunlarla ilgili karşılaştırmalar da yapılmıştır ve
ilgili eserler bu makalenin konusu dışındadır. Bize göre, İslâm ve demokrasi
ilişkisi irdelenirken, demokrasi, çoğunlukla, sadece bir biçime, yönetim
biçimine indirgenmekte, bugünkü anlamda varlığını borçlu olduğu modernlikle
olan ilişkisi, modernliğin siyasal alandaki izdüşümü olma özelliği ihmal
edilmektedir. Bu ihmal İslâm ve demokrasi hakkında konuşmanın sağlıklı bir
zemine oturtulmasının önündeki en büyük handikap görülmektedir. Bu sebeple,
çalışmamızda modernite-demokrasi arasındaki olmazsa olmaz bağı dikkate alan bir
İslâm ve demokrasi karşılaştırması yapmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

İslâm, din, modernlik, demokrasi

Kaynakça

• KAYNAKÇA.
• Açıkgenç, A. (1992). Bilgi Felsefesi. İstanbul: İnsan.Ağaoğulları, M. A., (1994), Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge.
• Arkoun, M. (1995) “İslâm’ı ve Laikliği Bugün Yeniden Düşünmek”, Abel-Arkoun-Mardin, Avrupa’da Etik, Din ve Laiklik. Sosi Dolanoğlu-Serra Yılmaz. (Çev.). İstanbul: Metis.
• Arkoun, M. (1999). İslam Üzerine Düşünceler. Hakan Yücel. (Çev.). İstanbul: Metis.
• Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, İsmail Türkmen. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Çiğdem, A. (1995). Aydınlanma Felsefesi. İstanbul: Ağaç.
• Dahl, R. A. (2001). Demokrasi Üstüne. Betül Kadıoğlu. (Çev.). Ankara: Phoenix.
• Davutoğlu, A. (1996). “İslâm Düşünce Geleneğinin Temelleri, Oluşum Süreci ve Yeniden Yorumlanması”, Divan, 1, 1-44.
• Fahri, M. (1992). İslâm Felsefesi Tarihi. Kasım Turhan (Çev.). İstanbul: İklim.
• Gay, P. (1959), Party of Humanity. Essays in the French Enlightenment, New York: W. W., Norton and Company Inc.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin Sonuçları. Ersin Kuşdil (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Hamidullah, M.. (2003). İslâm Peygamberi C. 1, Salih Tuğ. (Çev.). Ankara: İmaj.
• Jeannıere, A. (1992), “ Modernite Nedir?”, Birikim, S.40.
• Lipset, S:M. (1986). Siyasal İnsan. Mete Tunçay, (Çev.). Ankara: Teori.
• Rosenau, P. M. (1998). Post-Modernizm ve Toplum Bilimleri, Tuncay Birkan (Çev.), Ankara: Ark.
• Meriç, C. (1992), Bu Ülke, İstanbul: İletişim.
• Michel, T. S.J., (1994), “ Laisizme Katolik Bir Bakış”, Deniz Şengeç, (çev.), Cogito, 1, 101-107.
• Nasr, S. H.,(2009). İslâm, Ahmet Özel (Çev.). İstanbul: İz.
• Sarıca, M., (1987). Siyasi Düşünce Tarihi. Gerçek Yayınevi, İstanbul
• Sartori, G., (1996). Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, T. Karamustafaoğlu-M.Turhan.(Çev.). Ankara: Yetkin.
• Shayegan, D. (2002). Yaralı Bilinç -Geleneksel Toplumlarda Kültürel Şizofreni- Haldun Bayrı, (Çev.). İstanbul: Metis.
• Touraine, A., (2000a). Modernliğin Eleştirisi. Hülya Tufan. (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Touraine A., (2000b). Demokrasi Nedir, Olcay Kunal. (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.