Yaşlıların yaşadığı yerin ve sosyodemografik özelliklerinin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 34 - 40, 28.06.2020

Adil Çetin İsmail Arslan Oğuz Tekin Oktay Sarı

Öz

Giriş/Amaç: Bu çalışmada, yaşlıların yaşadığı yerin ve sosyodemografik özelliklerinin yaşam kalitesi üzerine etkinliği olup olmadığını araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Gözlemsel ve analitik nitelikteki bu çalışmaya, Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi bünyesinde aile hekimliği polikliniğine başvuran 65 yaş ve üzeri olan anketi cevaplamayı kabul eden 200 hastanın hasta alındı. Çalışmaya alınan olgular; yaş, cinsiyet, eğitim durumu, yerleşim yeri, ekonomik durum, kronik hastalığın varlığı ve yaşadıkları yerler açısından değerlendirildi. EQ 5DL ölçeği kullanılarak sosyodemografik özellikler ile yaşam kalitesi arasındaki bağlantı incelendi.
Bulgular: Çalışmamıza, 96 erkek (%48), 104 kadın (%52) olmak üzere toplam 200 kişi katıldı. Erkeklerin yaş ortalaması 73,3±5,3, kadınların yaş ortalaması 70,4±7,4 iken genel yaş ortalaması ise 71,8±6,7 idi. Eğitim yılı erkeklerde 8,4±6,3 kadınlar da 5±6,3 olarak saptandı. Çalışmamıza katılan kişilere sübjektif olarak gelir düzeyinin yetip yetmediğini sorguladığımızda ise erkeklerden 61, (%63,5) yetiyor derken, kadınların 39’u (%37,5) evet yetiyor şeklinde dile getirmiştir. Gelir kaynaklarına baktığımızda ise 91 (%45,5) kişi herhangi bir gelir kaynağın olmadığını, 90 (%45) kişi emekli maaşı, 8 (%4) kişi arsa kirası, 11 (%5,5) konut kirası şeklinde beyan etmiştir. EQ 5DL ölçeği ile sosyodemografik özelliklerin arasındaki bağlantıyı incelediğimizde yaşlı bireylerde, gelir düzeyin yetip yetmediği duygusu, sürekli hastalığın olup olmadığı, boş zamanı değerlendirme ve yaşın yaşam kalitesi üzerinde etkilerinin olduğu ortaya çıkmıştır.
Sonuç: Çalışmamız sonucunda; yaşam kalitesi üzerinde yaş, kronik hastalığın varlığı, boş zaman değerlendirme durumu ve gelir düzeyinin yetme duygusunun etkili olduğu görüldü. Çalışmamızda bulmuş olduğumuz yaşam kalitesine etki eden faktörlerin, yaşlının yaşam kalitesini artırmaya yönelik çalışmalara yol gösterici olabileceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, yaşadığı yer, hayat kalitesi

The effect of the place and socio-demographic characteristics of the elderly on the quality of life

Öz

Introduction/Aim: In this study, we aimed to investigate whether the place of residence and socio-demographic characteristics of the elderly have influence on the quality of life.
Material ans Method: This study, which is observational and analytical, included 200 patients who were 65 years old or older, who applied to the family medicine clinic in Ankara Training and Research Hospital, who accepted to answer the questionnaire. Cases included in the study were evaluated in terms of age, gender, educational background, residential area, economic situation, presence of chronic disease and living places. The connection between sociodemographic characteristics and quality of life was examined using EQ 5DL scale.
Findings/Results: A total of 200 people, 96 men (48%) and 104 women (52%), participated in our study. The average age of men was 73.3±5.3, the average age of women was 70.4±7.4, while the general average age was 71.8±6.7. The school year was 8.4±6.3 for men and 5 ± 6.3 for women. When we questioned whether the income level was subjectively subjected to the individuals participating in our study, 61 (63.5%) of the men said it was enough, while 39 (37.5%) of the women said yes enough. When we look at the sources of income, 91 (45.5%) people declared that there is no income source, 90 (45%) people stated as pension, 8 (4%) people land, 11 (5.5%) housing rent. When we examine the link between the EQ 5DL scale and sociodemographic features, it was revealed that elderly individuals had a sense of income level, whether there was a constant disease, leisure time, and age had an impact on quality of life.
Conclusion: As a result of our work; It was observed that age, presence of chronic disease, leisure time status and sense of income were effective on quality of life. We think that the factors that affect the quality of life we found in our study may be guiding the studies aimed at improving the quality of life of the elderly.

Anahtar Kelimeler

Old age, place of residence, quality of life

Kaynakça

• 1. Aydoğan Ü, Doğaner YÇ, Sarı O. Koruyucu Bakımın Temel İlkeleri. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2013; 4(5): 5-12. 2. Tazkarji B, Lam R, Lee S, Meiyappan S. Approach to preventive care in the elderly. Can Fam Physician. 2016 Sep; 62(9): 717-21. 3. Barua A, Mangesh R, Harsha Kumar H N, Mathew S. A cross-sectional study on quality of life in geriatric population. Indian J Community Med 2007; 32: 146-7 4. Miller KE, Zylstra RG, Standridge JB. The geriatric patient: a systematic approach to maintaining health. Am Fam Physician. 2000 Feb 15;61(4):1089-104. 5. Akyüz G, Geriatrik hastalarda yaşam kalitesi, Türk Fiz Tip Rehab Derg 2006; 52(Özel Ek A): 57-59. 6. Arslan Ş, Kutsal GY. Geriatride yaşam kalitesinin değerlendirimi. Türk Geriatri Dergisi 1999;2: 173-8 7. Öner C. Sağlığın Sosyal Belirleyicileri ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics. 2014; 5(3): 15-8. 8. Miller KE, Zylstra RG, Standridge JB. The geriatric patient: a systematic approach to maintaining health. Am Fam Physician. 2000 Feb 15; 61(4): 1089-104. 9. Doganer YC, Aydogan U, Sarı O. Yaşlılarda Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics. 2014; 5(3): 70-5. 10. Şahin DS, Özer Ö, Yanardağ MZ. Perceived social support, quality of life and satisfaction with life in elderly people. Educational Gerontology 2019: 1-9. 11. Altuğ F, Yağcı N, Kitiş A, Büker N, Cavlak U. Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2009(1): 48-60 12. TUİK. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Türkiye İstatistik Kurumu haber bülteni. 2017; 27587 (15 Nisan2020): www.tuik.gov.tr TS27587. 13. Karataş, S. Yaşlılıkta Yaşam Doyumu ve Etkileyen Etmenler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Meslek Yüksek Okulu Dergisi 1990; 8: 105-114. 14. Aksüllü N, Dogan S. Huzurevinde ve evde yasayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2004; 5(2): 76-84. 15. Sener A, Terzioğlu RG, Karabulut E. Life satisfaction and leisure activities during men's retirement: a Turkish sample. Aging Ment Health. 2007 Jan;11(1):30-6. 16. Cho D, Post J, Kim SK. Comparison of passive and active leisure activities and life satisfaction with aging. Geriatr Gerontol Int. 2018 Mar;18(3):380-386. 17. Bakır GK, Akın S. Yaşlılıkta Kronik Hastalıkların Yönetimi İle İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum 2019; 29(2): 17-25. 18. Lima MG, Barros MB, César CL, Goldbaum M, Carandina L, Ciconelli RM. Impact of chronic disease on quality of life among the elderly in the state of São Paulo, Brazil: a population-based study. Rev Panam Salud Publica. 2009 Apr;25(4):314-21. 19. Oztürk A, Simşek TT, Yümin ET, Sertel M, Yümin M. The relationship between physical, functional capacity and quality of life (QoL) among elderly people with a chronic disease. Arch Gerontol Geriatr. 2011 Nov-Dec;53(3):278-83. 20. Erbaşı S, Tüfekçioğlu O, Sabah İ. Yaşlılık ve hipertansiyon. Geriatri 1999; 2 (2): 67-70 21. Wilkins S. Women with osteoporosis: strategies for managing aging and chronic illness. J Women Aging. 2001;13(3):59-77. 22. Desai MM, Lentzner HR, Weeks JD. Unmet need for personal assistance with activities of daily living among older adults. Gerontologist. 2001 Feb;41(1):82-8.