Wiew to palliative care and the role of nursing

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 3, 76 - 82, 21.09.2020

Semra Özçelik

https://doi.org/10.47582/jompac.742274

Cited By: 2

Öz

Scientific technology that has been developing in our era facilitates a big part of our life. Although technology which has been developing especially in the field of medicine aims at extending the life span, the treatments can be a challenging process for the hopeless cases. This process requires to provide some basic needs in hospital settings or in private care centres, such as providing the most appropriate care to patients and their relatives, identifying physical and psychosocial problems at an early time, and improving the quality of life. “Palliative care” or “end of life care” in other words which is needed by patients and their relatives and has been highly placed emphasis on more recently, appears as a human right. Palliative care requires to act with a multidisciplinary team approach. The health care professionals in the team are obliged to be able to evaluate the needs of patients and their relatives broadly. Especially, nurses who can keep their knowledge and skills open to continuous improvement in providing necessary care and support to patients and their relatives have an important role. Nurses are an important part of care in effective communication. The care that the patient needs due to the situation he/she is in cannot be met only by the relatives of the patients. At this point, the physical, psychological and economical problems experienced by the patient and their relatives can become a war that includes medical intervention. Nurses are obliged to be fully equipped in the face of the responsibilities imposed on them. Palliative care trainings should be given more attention in order to minimize any problems, to avoid professional motivation and to provide the best service.

Anahtar Kelimeler

End of life care, palliative care training, nurses

Palyatif bakıma bakış ve hemşireliğin rolü

Öz

Günümüz çağında gelişen bilimsel teknoloji, hayatımızın büyük bir kısmını kolaylaştırmaktadır. Özellikle tıbbi açıdan gelişen teknoloji yaşam süresini uzatmaya yönelik olsa da uygulanan tedaviler, umudun kaybedildiği hastalar için zorlu bir süreç haline gelebilmektedir. Bu süreç, hasta ve hasta yakınlarına en uygun bakımın verilmesi, fiziksel ve psikososyal problemlerin erken bir zaman diliminde belirlenmesi ve yaşam kalitesinin arttırılması gibi temel ihtiyaçların hastane ortamlarında ya da özel bakım veren merkezlerde yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Hasta ve hasta yakınlarının ihtiyacı olan ve son zamanlarda daha fazla üzerinde durulan “yaşam sonu bakım” ya da “palyatif bakım” insani bir hak olarak da karşımıza çıkmaktadır. Palyatif bakım multidisipliner ekip anlayışıyla hareket eden bir oluşumu karşımıza çıkarmaktadır. Ekibin içinde yer alan sağlık çalışanları, hasta ve hasta yakınlarının ihtiyaçlarını geniş bir şekilde değerlendirebilen kişiler olmakla yükümlüdür. Özellikle bakımın içinde yer alan, hasta ve yakınlarına gerekli bakım ve desteğin sağlanması konusunda bilgi ve becerilerini sürekli gelişime açık tutabilen hemşireler önemli bir role sahiptir. Hemşireler etkili bir iletişim halinde, bakımın önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Hastanın içinde bulunduğu durum nedeniyle, ihtiyaç duyduğu bakım yalnızca hasta yakınları tarafından karşılanamaz. İşte burada hastanın ve hasta yakınlarının fiziksel, psikolojik ve ekonomik olarak yaşadıkları sıkıntılar, tıbbi müdahalenin de içinde olduğu bir savaş haline gelebilmektedir. Hemşireler bu konuda üzerilerine aldıkları sorumluluklar karşısında tam donanımlı olmak yükümlülüğündedir. Karşılaşılabilecek herhangi bir problemin en aza indirilebilmesi, mesleki motivasyonun düşmemesi ve en iyi hizmetin sunulabilmesi adına palyatif bakım eğitimlerine daha fazla ağırlık verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam sonu bakım, palyatif bakım eğitimi, hemşireler

Kaynakça

• Çimete G. Yaşam Sonu Bakım: Ölümcül Hastalarda Bütüncül Bakım. İstanbul, Nobel Kitabevi, 2002.
• Filiz NY, Dikmen Y. Yaşam sonu bakım uygulamalarında hasta savunuculuğu. J Hum Rhythm 2017; 3: 95-100.
• Gültekin M, Özgül N, Olcayto E, Tuncer M, Türkiye‘de palyatif bakım hizmetlerinin mevcut durumu. Türk Jinekolojik Onkoloji Derg 2010; 1: 1-6.
• Fleming J, Morag F, Carol B, Stephen B. Death and the oldest old: attitudes and preferences for end-of-life care - qualitative research within a population based cohort study. PloS One 2016; 11: 1-26.
• Kuebler KK, Lynn J, Von Rohen J. Perspectıves in palliative care. Seminars in Oncology Nursing 2005; 21: 2-10.
• Watson M, Lucas C, Hoy A. Adult palliative care guidance South West London, 2nd Edition, 2006, p.21
• Batchelor NH. Palliative or hospice care? Understanding the similarities and differences. Rehabilitation Nurs 2010; 35: 60-4.
• By Mayo Clinic. Hospice Care: An Option for People with Terminal İllness, http: //www.mayoclinic.com/ health/hospice-care Erişim tarihi: 06.04.2020
• Thompson, G, McClement, S. Defining and determining quality in end-of life care. Int J Palliat Nurs 2002; 8: 288-93.
• Meghani, S.H.A Concept analysis of palliative care in the United States. J Advanced Nurs 2003;46: 152-61.
• Clinical Practice Guidelines for Quality Palliative Care National Consensus Project for Quality Palliative Care Clinical Practice Guidelines for Quality Palliative Care, Second Edition, United States of America, 2009. www.nationalconsensusproject.org.
• Kabalak AA, Öztürk H, Erdem AT, Akın S. S.B. Ulus Devlet Hastanesi’nde kapsamlı palyatif bakım merkezi uygulaması. Çağdaş Tıp Derg 2012;2: 122-6.
• Radbruch L. Payne SH. White paper on standards and norms of hospice and palliative care in Europe. The Board Directors of the European Association of Palliative Care (EAPC): Part 1, Eur J Palliat Care 2009; 16: 278-89.
• http://www.chpca.net/about-us/awards/leadership-award/balfourmount.aspx, Erişim Tarihi: 20.04.2020
• Twycross RG. Hospice care-redressing the balance in medicine. JR Soc Med 1980; 73: 475-81
• Kabalak AA, Öztürk AA, Çağıl H. Yaşam sonu bakım organizasyonu. Palyatif Bakım. Yoğun Bakım Derg 2013; 11: 56-70
• Türk Dil Kurum Sözlüğü. https//tr.wiktionary.org/wiki/palyatif. Erişim tarihi: 20.04.2020
• Graham F, Clark D. WHO definition of palliative care. Medicine 2008; 2: 64-6.
• Michelson K. Steinhorn DM. Pediatric end-of-life issues and palliative care. Clin Pediatr Emerg Med 2007; 8: 212-9.
• WHO definition of palliative care.http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/ Erişim tarihi: 12.04.2020
• Sucaklı MH. Palyatif bakım ve yaşam kalitesi. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics 2014; 5: 109-13.
• Aydoğan F, Uygun K. Kanser hastalarında palyatif tedaviler. Klinik Gelişim 2011; 24: 4-9.
• McKee DD, Chappel JN. Spirituality and medical practice. J Fam Pract 1992; 35: 201-8.
• Borasio GD. Translating the World Health Organization definition of palliative care into scientific practice. Palliative and Supportive Care 2011; 9: 1-2.
• http://www.palyatifbakim.org/bulten/palyatif-bakim-dernegi-bulten. Palyatif Bakım Derneği web sayfası. Erişim tarihi: 20.04.2020
• Sepúlveda C, Marlin A, Yoshida T, Ullrich A. Palliative care: the World Health Organization’s global perspective. J Pain Symptom Manage 2002; 24: 91-6.
• Kabalak A. Türkiye’de palyatif bakım; güncel gelişmeler, gereksinimler. Anestezi Derg 2014; 22: 121-3
• Uslu FŞ, Terzioğlu F. Palliative care education and organization in the World and Turkey. Cumhuriyet Hemşirelik Derg 2015; 4: 81-90.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2013-2018 Ulusal Kanser Kontrol Planı.
• Yılmaz O, Bahat G. Yaşlıda hastane temelli palyatif bakım ve hospis. Naharcı Mİ, editör. Yaşlının Hastanedeki Serüveni. 1.Baskı. Ankara: Turkiye Klinikleri 2019. p.32-44.
• Aslan Y. Türkiye’de ve Dünya’da palyatif modellerine genel bakış. Anadolu Güncel Tıp Derg 2020; 2: 19-27.
• T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul Ve Esasları Hakkında Yönerge 07.07.2015. Erişim tarihi: 20.04.2020
• http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1- 44143/ palyatif –bakim – hemsireligi-sertifikaliegitim-programi-.html. Sağlık Bakanlığı (2020) Palyatif Bakım Hemşireliği Sertifikalı Eğitim Programı Standartları Hakkında Duyuru. Erişim: 17.04.2020.
• Çavuşoğlu H. Çocuk Sağlığı Hemşireliği, 8. Baskı. Ankara, Sistem Ofset, 2004.
• Özçelik H, Fadıloğlu Ç, Karabulut B ve ark. Kanser hastasının palyatif bakımında vaka yönetimine dayalı multidispliner bakım protokolü. Ağrı 2014; 26: 47-56.
• Hanks RG. Advocate role. Nursing Forum 2010; 97-108.
• Iacono MV. Nurses: trusted patient advocates. J Perianesthesia Nurs 2010; 25: 330-4.
• Institute for Clinical Systems Improvement 2020; Meier 2011; National Consensus Project 2013; National Institute for Health and Care Excellence 2020; WHO 2020; Worldwide Palliative Care Alliance 2020; 21: 3-20.
• Kalischuk RG. Nurses’ perception of death education (Master’s thesis). Lehtridge, Alberta, University of Lethbridge, 1992.
• Cherlin E, Schulman-Green D, McCorkle R, Johnson-Hurzeler R, Bradley E. Family perceptions of clinicians’ outstanding practices in end-of-life care. J Palliat Care 2004; 20: 113-6.
• Okçin F. Onkoloji palyatif bakım hemşirelerinin mesleki yaşam deneyimlerinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Derg 2019; 6: 234-46.
• Baldwin MA. Patient advocacy: a concept analysis: Nursing Standard 2003; 17: 33-9.
• Hebert K, Harold M, Joan R. The nurse advocate in end-of-life care. Ochsner J 2011; 11: 325-9.
• Ulmer BC. Professional Advocacy: AORN J 2000; 1-3.
• Ardahan M. Hemşirelerin savunuculuk rolü. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Derg 2003; 7: 23-7.
• Bayık A. Türkistanlı E. Hastaların hasta haklarını bilme, bu haklardan yararlanma durumları ve karşılaştıkları riskler. III. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. Sivas. Esnaf Ofset Matbaacılık, 1992, s.778-783.
• Thacker K. Nurses’ advocacy behaviors in end-of-life nursing care. Nurs Ethics 2008; 15: 174-85.
• Cruz O, Dulce M, Talamantes M, Sanchez-Reilly S. What evidence ıs available on end-of-life (EOL) care and latino elders? A Literature Review. Am J Hospice Palliat Care 2014; 31: 87-97.
• Baryluk M, Coulson K, Hycha D, Lundy M, McQuinn PA, O’Brien LA. The Canadian Hospice Palliative Care Association Nursing Standards Committee. Hospıce Pallıatıve Care Nursıng Standards Of Practıce, 2002.