Öz Düzenleme Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 28 - 40, 20.10.2023

İsmail Ay

Öz

Bu çalışmada psikoloji alanında yapılacak araştırmalarda kullanılmak amacıyla Carey vd. (2004) tarafından geliştirilen, kısa ve belli bir konuya odaklanmadan bireylerin daha genel anlamda öz düzenleme seviyelerini ölçmeye dönük olan Kısa Öz Düzenleme Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması amaçlanmıştır.
Çalışmada öncelikle ölçeğin Türkçeye çevirisi yapılarak hem İngiliz dili hem Türk dili konusunda uzman kişilerden dönütler alınarak ölçek maddelerine son şekli verilmiştir. Analizlerde açımlayıcı faktör analizi, birinci ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizlerinin ardından güvenirlik için cronbach alfa, test tekrar test ve iki yarı güvenirliği analizleri uygulanmıştır. Yapılan madde analizi ve açımlayıcı faktör analizi neticesinde ölçekten 1 madde çıkarılmıştır. Kalan 30 maddenin ise 5 faktör altında toplandığı tespit edilmiştir. Birinci düzey ve ikinci düzey doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda ise uyum iyiliği indekslerinin ölçeğin beşli faktör yapısını her iki düzeyde de doğruladığı görülmüştür. Analizler Öz Düzenleme Ölçeğinin toplam varyansın %42,18’ini açıkladığı ve Cronbach alfa iç tutarlık katsayısının .89 düzeyinde olduğunu ortaya koymuştur.
Elde edilen bulgular uyarlanan öz düzenleme ölçeğinin genç yetişkinlerde öz düzenleme seviyelerini ölçmekte geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Öz düzenleme, ölçek uyarlama, Faktör analizi

Kaynakça

• Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: AMOS uygulamaları. Ezgi Ofset.
• Brown, J. M., Miller, W. R. ve Lawendowski, L. A. (1999). The self-regulation questionnaire. In L. VandeCreek ve T. L. Jackson (Eds.), Innovations in clinical practice: A source book (pp. 281-292). Professional Resource Press/Professional Resource Exchange.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (18. baskı). Pegem Akademi.
• Carey, K. B., Neal, D. J. ve Collins, S. E. (2004). A psychometric analysis of the Self-Regulation Questionnaire. Addictive Behaviors, 29(2), 253-260. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2003.08.001
• Carver, C. S. ve Scheier, M. F. (1982). Control theory: A useful conceptual framework for personality–social, clinical, and health psychology. Psychological Bulletin, 92(1), 111-135. https://doi.org/10.1037/0033-2909.92.1.111
• Febbraro, G. A. R. ve Clum, G. A. (2007). Handbook of self-help therapies. In P. Watkins ve G. A. Clum (Eds.), Handbook of self-help therapies (pp. 59-76). Routledge.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics using SPSS. Sage.
• Jöreskog, K. ve Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user’s reference guide. Scientific Software International.
• Kanfer, F. H. (1970). Self-regulation: Research, issues, and speculation. In Neuringer C. ve Michael J. L. (Eds.), Behavior modification in clinical psychology (pp. 178-220). Appleton-Century-Crofts.
• Kocovski, N. L. ve Endler, N. S. (2000). Social anxiety, self-regulation, and fear of negative evaluation. European Journal of Personality, 14(4), 347-358. https://doi.org/10.1002/1099-0984(200007/08)14:4<347::AID-PER381>3.0.CO;2-7
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi: AMOS uygulamaları. Detay.
• Miller, W. R., ve Brown, J. M. (1991). Self-regulation as a conceptual basis for the preventionand treatment of addictive behaviors. In W. R. Miller ve J. Greely (Eds.), Self-control and the addictive behaviours (pp. 3-79). Maxwell Macmillan.
• Neal, D. J. ve Carey, K. B. (2005). A follow-up psychometric analysis of the Self-Regulation Questionnaire. Psychology of Addictive Behaviors, 19(4), 414-422. https://doi.org/10.1037/0893-164X.19.4.414
• Pallant, J. (2005). SPSS survival manual. Allen ve Unwin.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks.
• Zimmerman, B. J. (2008). Investigating self-regulation and motivation: Historical background, methodological developments, and future prospects. American Educational Research Journal, 45(1), 166-183. https://doi.org/10.3102/0002831207312909