Gazete Haberlerinde Etik Standartların Yükseltilmesinde Okur Temsilcinin Rolü

Yıl 2006, Cilt: 4 Sayı: 2, 5 - 17, 19.11.2013

Nejdet Atabek

Öz

Medya kuruluşlarında ve özellikle gazetelerde okur temsilcisi (ombudsman) uygulaması son yıllarda tüm dünyada giderek yaygınlaşmaktadır. Okurların gazete içerikleri hakkındaki şikayetlerini dinleyerek onlara her hafta düzenli olarak yayımlanan okur temsilcisi köşesinde yanıt veren okur temsilcisi, gazete ile okuyucu arasında bir köprü işlevi görür. Bir taraftan okuyuculara yanıt veren diğer taraftan okuyucu şikayetleri ile ilgili olarak gazete çalışanlarını uyaran okur temsilcisinin asıl amacı; gazetede yayımlanan haberlerde etik standartlara uyulmasını, haber yazımında daha az hata yapılmasını, haberlerin daha nitelikli bir şekilde sunulmasını sağlamak ve böylece okuyucu gözünde gazetenin prestijini arttırmaktır.

Bu araştırmada, okur temsilciliği kurumunun gazetecilikte etik standartların yükseltilmesine ne ölçüde katkı sağlayabildiği sorgulanmaktadır. Bu amaçla, 1999-2003 tarihleri arasında yayınlanmış Milliyet Gazetesi okur temsilcisi köşelerinin tamamı içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 7.10 paket programına aktarılarak araştırmanın amaçları doğrultusunda çözümlenmiştir. Bu araştırmadan elde edilen bulgular, gazetelerde etik standartlar bakımından haber içeriklerini daha nitelikli hale getirmede okur temsilcisinin önemini ortaya çıkarması bakımından büyük bir değere sahiptir. 

 

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik; okur temsilciliği; gazetecilikte etik.

Kaynakça

• Alemdar Z (1990) Oyunun Kuralı, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Bernstein J M (1986) The Public’s View of Newspaper Accountability, Newspaper Research Journal, 8, 1-9.
• Barnett W L (1973) Survey Shows Few Papers are Using Ombudsmen, Journalism Quarterly, 50, 153-156.
• Baydar Y (2001) Okur Temsilcisi 2 Yaşında, Milliyet Gazetesi, 26 Mart, s.13.
• Bülbül A R (2000) İletişim ve Etik, Damla Matbaası, Konya.
• Bülbül A R (2001) İletişim ve Etik, Nobel, Ankara.
• Ettema J S and Glasser T L (1987) Public Accountability or Public Relations? Newspaper Ombudsmen Define Their Role, Journalism Quarterly, 64, 3-12.
• Girgin A (2000) Yazılı Basında Haber ve Habercilikte Etik, İnkılap, İstanbul.
• Hartung B W, JaCoby A ve Dozier D M (1988) Readers’ Perceptions of Purpose of Newspaper Ombudsman Program, Journalism Quarterly, 65, 914-919.
• http://www.byegm.gov.tr/seminerler/kayserix/kayseri_0_1.htm
• İçel K (1990) Kitle Haberleşme Hukuku, Beta, İstanbul.
• İrvan S (1999) Çocukları Konu alan Haberlerde Etik Sorunlar, İletişim Ortamlarında Çocuk Birey Sempozyumu 13-15 Nisan 1999, Eskişehir.
• İrvan S (2003) Medya ve Etik, Medya, Sevda Alankuş (ed), Etik ve Hukuk, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
• JaCoby A (2005) The Newspaper Ombudsman: A Personal Memoir Of The Early Days, http://www.newsombudsmen.org/jacoby.html 7.01.2005.
• Kapoor S and Smith R (1979) The Newspaper Ombudsman-A Progress Report, Journalism Quarterly, 56, 628-631.
• Lubrano G (2000) İşim Özem Elçilik, Milliyet Gazetesi, 7 Ağustos, s.20.
• Lubrano G (2005) The Organization of News Ombudsmen, http://www. newsombudsmen. org/lubrano11.html 12.01.2005.
• McKinzie B W (1994) How Papers With and Without Ombudsmen Resolve Disputes, Newspaper Research Journal, 15, 14-24.
• Meyers C (2001) Creating an Effective Newspaper Ombudsman Program. Journal of Mass Media Ethics, 15, 248-256.
• Nauman AC (2005) News Ombudsmenship: Its History and Rationale, http://www. news ombudsmen.org/nauman2.html 07.01.2005.
• Nelson D R and Starck K (1974) The Newspaper Ombudsman as Viewed By The Rest of The Staf, Journalism Quarterly, 51, 453-457.
• Pritchard D (1993) The Impact of Newspaper Ombudsmen on Journalists’ Attitudes, Journalism Quarterly, 70, 77-86.
• Starck K and Eisele J (1999) Newspaper Ombudsmanship As Viewed By Ombudsmen And Their Editors, Newspaper Research Journal, 20, 37-49.
• Wilson S L, Babcock W A ve Pribek J (1997) Newspaper Ombudsmen’s Reactions To Use of Anonymous Sources, Newspaper Research Journal, 18, 141-153.
• X. Yerel Medya Eğitim Semineri (2004) Açılış Konuşması: Türkiye’de Yerel Medya, X. Yerel Medya Eğitim Semineri, 20-21 Şubat 2004, Kayseri.