Sözlü Kültürden Dijital Kültüre Hikâye Anlatımı: Youtuberlar Üzerine Kültürel Bir Çözümleme

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 1114 - 1148, 19.10.2020

Nil Çokluk , Yunus Emre Ökmen

Öz

İnsanın en temel güdülerinden biri anlama ve anlatma ihtiyacıdır. Sosyal bir varlık olarak insan, iletişim kurmak için başka insanlara ihtiyaç duymaktadır. Duygu ve düşüncelerini bir şekilde diğer insanlara iletmek istemektedir. Bu durum insanın hikâye anlatma ve dinleme ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Kültür dönemlerinden ilki olan sözlü kültür döneminde kültürün taşıyıcısı olarak geleneksel hikâye ve anlatıcıları vardır. Buna karşılık bugün içinde bulunulan dijital dönemde dijital hikâyeler ve dijital hikâye anlatıcıları ortaya çıkmış ve kültürü bu yapılar şekillendirmeye başlamıştır. Çalışmanın amacını, geleneksel hikâye ve dijital hikâye anlatıcılığı arasında yaşanan değişimin kültürel dönüşümle karşılıklı ilişkisini incelemek oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmada, kültürün dönüşümüyle hikâye anlatıcılığında ne gibi değişiklikler olmuştur, anlatıcılar ve içerikler bu değişimden nasıl etkilenmiştir, kullanılan teknoloji hikâye anlatıcılığını etkilemekte midir, dijital hikâye anlatıcılığına kültürün katkısı nedir, gibi sorulara yanıt aranmıştır. Çalışma, geleneksel ve dijital hikâye anlatıcılığının unsurları doğrultusunda Youtube hikâye anlatıcılarının hikâyelerini kültürel yönden karşılaştırmalı bir şekilde çözümlemeyi hedeflemiş, böylelikle hikâye anlatımı ve kültürel unsurlar arasındaki etkileşim ortaya konulmuştur. Kuramsal olarak hikâye anlatıcılığı ve kültürden beslenen bu çalışma, nitel desen temel alınarak içerik analizi tekniği ilkeleri benimsenerek yapılmıştır. Bunun yanı sıra araştırmanın kuramsal altyapısı için literatür taramasından da yararlanılmıştır. Çalışmanın evreni dijital hikâye anlatıcılarıyken, örneklem olarak 2017-2018 yıllarında YouTube tarafından belirlenen dört farklı kültüre mensup değişim elçisi seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültür,, İletişim, Hikaye Anlatımı, Dijitalleşme, Dijital Hikaye Anlatımı, Youtuberlar

Kaynakça

• Allen, R., & Krebs , N. (2007). Dramatic psychological storytelling. Dramatic psychological storytelling (s. 31-41). içinde London: Palgrave Macmillan.
• Ateş, M. (2001). Mitolojiler ve Semboller . İstanbul : Aksiseda Matbaası.
• Aydoğan, F. (2017). Yeni Medya Kuramcılarından Yeni Medya Kuramları. İstanbul : Der Yayınları .
• Aytemur, S. (2012). Hikâye Oksijendir . İstanbul : Kapital Medya Hizmetleri.
• Baldini, M. (2000). İletişim Tarihi. (G. Batuş, Çev.) İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Batuk, C. (2009). Mit, Tarih ve Gerçeklik Sorunu Üzerine Notlar. Milel ve Nihal İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 27-53.
• Benjamin, W. (1993). Son Bakışta Aşk. (N. Gürbilek, Çev.) İstanbul : Metis Yayınları .
• Binark, M. ( 2015 ). Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Campbell, J. (2004). The Hero With A Thousand Faces. New Jersey: Princeton University Press.
• DigitalAge. (2017). Sosyal Medya. İstanbul : DigitalAge.
• Elgin, İ. (2016 ). Hikâyeleştirerek Anlatmanın Yolları. Capital .
• Eliade, M. (2001). Mitlerin Özellikleri. (S. Rifat, Çev.) İstanbul: Om Yayınevi .
• Erdoğan, İ. (2011). İletişimi Anlamak . Ankara : Pozitif Matbaacılık .
• Fromm, E. (1992). Rüyalar Masallar Mitoslar Sembol Dilinin Çözümlenmesi. (A. Arıtan , & K. Ökten, Çev.) İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Fulford, R. (2014). Anlatının Gücü -Kitle Kültürü Çağında Hikâyecilik. İstanbul: Kolektif Kitap.
• Hegarty, J. (2011). Hegarty On Advertising Intelligence Into Magic. Thames &Hudson.
• İnceelli, A. (2005). Dijital Hikâye Anlatımının Bileşenleri . The Turkish Online Journal of Educational Technology, 132-142.
• Karaman, K. (2010). Ritüellerin Toplumsal Etkileri . SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi , 227-236.
• Kogut, B. (2003). Introduction: The Internet Has Borders. B. Kogut içinde, The Global Internet Economy (s. 1-40). Cambridge: The MIT Press.
• Levi-Strauss, C. (2013). Mit ve Anlam . İstanbul : İthaki Yayınları .
• Lipman, D. (1999). Improving Your Storytelling . Atlanta: August House Publishers.
• McLuhan, M. (2001). The Medium is the Massage An Inventory of Effects. (J. Agel, Dü.) Corte Madera: Gingko Press Inc.
• Monavich, L. (2001). The Language of New Media . London : The MIT Press.
• Neuman, W. L. (2014). Social Research Methods: Qualitative and Quantitative Approaches. Essex: Pearson Education Limited.
• Ong, W. J. (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi. (S. P. Banon, Çev.) İstanbul: Matis Yayıncılık.
• Sekmen, M. (2015). Yaratıcı Drama ve Oyunculuk Etkinliği Olarak Hikâye Anlatımı. Ankara : Pegem Akademi .
• Sevim, B. A. (2010). Benjaminin kavramları ile kültür endüstrisi : “Aura”, “Öykü Anlatıcısı” ve “Flaneur”. Uluslarası Sosyal araştırmalar Dergisi, 3(11), 509-515.
• Snævarr, S. (2010). Metaphors, Narratives, Emotions . Amsterdam: Rodopi.
• Sütcü, Ö. Y. (2013). Ortak Bir Dünya Deneyimi: Hikâye Anlatıcısı. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 6(2), 76-92.
• Yıldırım , A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. İstanbul : Seçkin Yayıncılık .
• Yolcu, Ö. (2016). Sosyal Medya ve Sinema: Türk Filmlerinin Sosyal Medya Kullanımı . İstanbul : E-Kitap.
• Youtube. (tarih yok). YouTube Creators for Change. https://www.youtube.com/intl/tr/creators-for-change/ adresinden alındı