A Descriptive Study on The Views of Students of Communication Faculty about Fake News

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 216 - 239, 15.01.2021

Selman Selim Akyüz , Mete Kazaz , Birol Gülnar

https://doi.org/10.18094/josc.778359

Cited By: 3

Öz

With the onset of digitalization in communication the production, distribution and consumption patterns of news are undergoing a radical change. While traditional media is losing power day by day, new media, a media designation to cover the internet and social media, has led the consumer to become the producer and distributor of news at the same time. The shake-up of the professional and classical understanding in the production processes has revealed significant problems in news reliability.
Misinformation and fake news have become major problems due to the disruption of the news control mechanism. The content produced in new media reaches the consumer directly and this information and news whose accuracy cannot be controlled causes the “contortion” of the truth.
The aim of this study was to determine the views and behaviors of university students regarding the use of new media, their attitudes towards misinformation, the production, circulation and consumption of misinformation or fake news.
At the end of the field survey, students of communication faculty found traditional media biased, consumed news from social media and websites, while avoiding news sharing on social media, showed more interest in closed messaging applications. “Avoidance of research” and “political polarization” are cited in the reasons for believing fake news while most doubt politics and security news.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Fake News, False News, Misinformation, University Students

İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Sahte/Yalan Haberlerle İlgili Görüşlerine Yönelik Betimleyici Bir Çalışma

Öz

İletişimde dijitalleşmenin başlamasıyla birlikte haberin üretim, dağıtım ve tüketim şekilleri de köklü bir değişime uğramıştır. Geleneksel medya günden güne güç kaybederken, internet ve sosyal medyayı kapsayacak şekilde bir medya adlandırması olan “yeni medya”, tüketicinin, haberin üreticisi ve aynı zamanda dağıtıcısı durumuna gelmesine neden olmuştur. Üretim süreçlerindeki profesyonel ve klasik anlayışın sarsılması haber güvenilirliğinde önemli sorunları ortaya çıkarmıştır.
Bu sorunların başında kontrol mekanizmalarının işlememesi nedeniyle yanlış bilgi sahte ya da yalan haber gelmektedir. Yeni medyada üretilen içerikler doğrudan tüketiciye ulaşmakta, doğruluğu kontrol edilemeyen bu bilgi ve haberler, gerçeğin “bükülmesine” neden olmaktadır.
Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin yeni medyayı hangi amaçlarla kullandıkları, yanlış bilgiye karşı tutum geliştirip geliştirmedikleri, yanlış bilgi ya da sahte/yalan haberlerin üretimi, dolaşımı ve tüketimiyle ilgili görüş ve davranışlarının neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır.
Yapılan saha araştırması sonunda, üniversite öğrencilerinin geleneksel medyayı taraflı bulduğu, haberleri sosyal medya ve internet sitelerinden tükettiği, sosyal medyada haber paylaşımından kaçınırken, kapalı mesajlaşma uygulamalarına daha fazla ilgi gösterdiği belirlenmiştir. En fazla siyaset ve güvenlik haberlerinden şüphe duyulurken sahte haberlere inanma sebepleri konusunda “araştırma yapmaktan kaçınma” ve “siyasi kutuplaşma” gösterilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Yanlış Bilgi, Sahte Haber, Yalan Haber, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Allcott, H. ve Gentzkow, M. (2017), Social Media and Fake News in the 2016 Election, Journal of Economic Perspectives, 31 (2): 211-36.
• Ciampaglia, G. L. ve Menczer, F. (2018). Misinformation and biases infect social media, both intentionally and accidentally, The Conversation, https://teyit.org/yanlis-bilgi-ve-yanliliklar-sosyal-medyayi-kasitli-ve-kazara-istila-ediyor/, Çeviri: Rumeysa Sena Şahbaz
• Foça, M. A. (2019). Sahte Haber Karnesi: Yerel Seçimler. www.teyit.org.
• Keyes, R. (2019). Hakikat Ötesi Çağ: Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma, Deli Dolu yayınları: İzmir.
• Kılıç, S. (2020). Gündem Belirleme Kuramı Bağlamında Twitter ve İnternet Gazetelerinin Karşılaştırılması: Hürriyet ve
• Milliyet Gazeteleri Örneği. Selçuk İletişim, 13 (1), 91-129. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/52040/608571
• Kazaz, M. ve Akyüz S. S. (2019). Sahte Haber, Konya: Literatürk Yayınları.
• Kocabay Şener, N. (2018). “Doğruluk Kontrol Merkezi” ve “Yalan Haber” Kavramlarına İlişkin İçeriklerin Medyada Yansımasının Araştırılması. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29. Özel Sayısı) , 355-373 . DOI: 10.31123/akil.454397
• Nari̇n, B . (2018). Kişiselleştirilmiş Çevrimiçi Haber Akışının Yankı Odası Etkisi, Filtre Balonu ve Siberbalkanizasyon Kavramları Çerçevesinde İncelenmesi . Selçuk İletişim , 11 (2) , 232-251 . DOI: 10.18094/josc.340471
• Taş, O ve Taş, T. (2018). Post-Hakikat Çağında Sosyal Medyada Yalan Haber ve Suriyeli Mülteciler Sorunu. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (29), 183-208. DOI: 10.16878/gsuilet.500943
• Törnberg, P. (2018). Echo chambers and viral misinformation: Modeling fake news as complex contagion, PLoS ONE 13(9) 1-21, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0203958
• Ünal, R. ve Taylan, A. (2017). Sağlık İletişiminde Yalan Haber-Yanlış Enformasyon Sorunu ve Doğrulama Platformları, Atatürk İletişim Dergisi, (14), 81-100. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiletisim/issue/34005/360148
• Vosoughi, S., Roy, D., Aral, S. (2018). The spread of true and false news online, Science, Vol. 359, Issue 6380, pp. 1146-1151.DOI: 10.1126/science.aap9559
• Reuters Dijital Haber Raporu, 2019 http://www.digitalnewsreport.org/
• Full Fact, Africa Check and Chequedo Report, 2020. Who is most likely to believe and to share misinformation? https://fullfact.org/media/uploads/who-believes-shares-misinformation.pdf
• Facebook ve doğrulama platformları ortaklığı, https://dogrulugune.org/facebookun-dogrulama-platformlariyla-tartismali-ortakligi/
• “İran'da sahte içkiden ölenlerin sayısı 800'e yaklaştı” https://www.aa.com.tr/tr/dunya/iranda-sahte-ickiden-olenlerin-sayisi-800e-yaklasti/1822904 Erişim Tarihi: 25.05.2020 – 16.20
• Fake News, https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/fake-news Erişim Tarihi: 25.05.2020 – 17.05
• Milli hesaplar yan yana kampanyası, https://www.iha.com.tr/haber-cumhurbaskani-erdogandan-sosyal-medya-talimati-843487/ https://twitter.com/havva95782556/status/1264876128310870016?s=20 Erişim Tarihi: 26.05.2020 – 17.50
• “Salgını umursamayan rahip öldü”. https://www.cnnturk.com/video/dunya/salgini-umursamayan-rahip-oldu Erişim Tarihi: 25.05.2020 – 16.30
• Whatsapp’ta yönlendirilen mesajlar yüzde 70 azaldı https://digitalreport.com.tr/whatsappta-yonlendirilen-mesajlar-yuzde-70-azaldi-teknoloji-13594/ Erişim Tarihi: 11.4.2020, 16.45
• Yalan Haber Dünyayı Nasıl Fethetti?, Peter Pomerantsev, https://dogrulugune.org/yalan-haber-dunyayi-nasil-fethetti/, Çeviri: Selman Selim Akyüz, Erişim tarihi: 10.4.2020-12.20