COVID-19 Dönemi Türkiye’sinde Sosyal Medyanın E-Ticaret Üzerindeki Etkisi: Instagram Örneği

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 205 - 237, 15.04.2022

Irmak Koç Alamaslı , Elif Akçay , Cem Sütcü

https://doi.org/10.18094/josc.980885

Öz

Küresel COVID-19 salgınının sosyal ticaret üzerindeki etkisine firmaların uyum sağlama çabası göze çarpmaktadır. Esneklik ve hızlı adaptasyon süreçleri ile kazanımlarını artırabilecek işletmeler bu durumu lehine çevirebilmiştir. Pandemide insanların sosyal medyada her zamankinden daha fazla zaman geçirmesi ve kısıtlamalar süresince açılamayan fiziki mağazalar gibi sebeplerle firmalar, mağaza ve markalarını sosyal medyada sunmaya başlamışlardır. Web 2.0 teknolojileriyle birlikte hayatlarımızda yer edinen sosyal platformlar yalnız gündelik yaşamı değil, ticareti de değiştirmiştir. Pandemi etkisiyle sosyal ticaretin benimsenmesi sosyal medya uygulamalarını potansiyel mağazalara dönüştürmektedir. Çalışmanın amacı, pandemi döneminde dünyada yaygınlaşan bir yöntem olan e-ticarette sosyal medyadan faydalanılması durumunun Türkiye’deki e-ticaret sektöründe de geçerli olup olmadığının araştırılmasıdır. Çalışmada, Türkiye’de COVID19 döneminde kullanımı artan sosyal medya ile e-ticaretin sosyal ticarete dönüşümü incelenmiştir. Türkiye’nin önde gelen e-ticaret firmalarından beşinin Mart-Aralık 2020 tarihleri arasındaki Instagram gönderileri nitel yöntemlerden içerik analizi ve nicel yöntemlerden ANOVA ile regresyon-korelasyon analizleri kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular IBM SPSS Software ve NVivo programları kullanılarak rapor edilmiştir. Bu analiz sonucuna göre, Türkiye’de sosyal medyanın yüksek etkileşim sağlama gücünün e-ticaret firmaları tarafından sosyal medyada kullanıldığı görülmüştür. Çalışmada Türkiye’de COVID-19 döneminde e-ticaret hacminin arttığı ve sosyal medyanın bu bağlamda pozitif bir etkisinin olduğu tespit edilmiş ve COVID-19 dönemi süresince incelenen beş e-ticaret firmasının takipçi sayılarının sürekli artış gösterdiği ve yapılan paylaşımların etkileşim oranlarının arttığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, COVID-19 hasta sayılarındaki artış ile firmaların Instagram’daki takipçi sayılarının artışı arasında pozitif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

E-Ticaret, Sosyal Ticaret, COVID-19, Sosyal Medya, Instagram.

The Effect of Social Medıa on E-Commerce in Turkey During COVID-19: Instagram Example

Öz

Companies' efforts to adapt to the impact of the global COVID-19 epidemic on social trade are outstanding. Companies with flexibility and rapid adaptation processes have been able to turn this situation in their favor. People spend more time on social media during the pandemic than ever before. During restrictions, companies started to present their goods and services on social network sites. The adoption of social commerce with the effect of the pandemic turns social media applications into potential stores. The study aims to investigate whether the use of social media in e-commerce, a method that has become widespread in the world during the pandemic period, is also valid in the e-commerce sector in Turkey. The transition of e-commerce to social commerce with the increasing use of social media was observed during the COVID19 period in Turkey. Instagram posts of five of Turkey's leading e-commerce companies between March-December 2020 were analyzed using content analysis of qualitative methods and ANOVA and regression-correlation analysis of quantitative methods. The findings were analyzed using IBM SPSS Software and NVivo programs. In Turkey, e-commerce companies on social media benefited from the high interaction power of social media during the lockdown. The volume of e-commerce increased, and that social media has a positive effect on this. The number of followers of the five e-commerce companies and their interaction rates increased. Furthermore, a positive correlation between the number of COVID-19 patients and these companies' number of Instagram followers was found.

Anahtar Kelimeler

E-Commerce,, Social Commerce,, COVİD-19,, Social Media,, Instagram

Kaynakça

• Barysevich, A. (2020, Ekim 20). How social media influence 71% consumer buying decisions. Haziran 11, 2021 tarihinde searchenginewatch.com: https://www.searchenginewatch.com/2020/11/20/how-social-media-influence-71-consumer-buying-decisions/ adresinden alındı.
• Birinci, M. (2020, Nisan 12). Temassız ödemelerde tüm zamanların en yüksek oranları görüldü. 2021 tarihinde AA: https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/temassiz-odemelerde-tum-zamanlarin-en-yuksek-oranlari-goruldu/1801573 adresinden alındı.
• Çavuş, N. (2021). Instagram, Mağaza Sekmesine Yeni Bir Alışveriş Özelliği Getirdi. 2021 tarihinde WebTekno: https://www.webtekno.com/instagram-ozel-lansman-ozelligi-h110387.html adresinden alındı.
• Deloitte Türkiye. (2020). Küresel Covid-19 Salgınının Türkiye’de Farklı Kategorilere Etkileri - II. İstanbul: Deloitte Türkiye.
• E-Ticaret Bilgi Platformu. (2020). 2020 Yılı İlk 6 Ay E-Ticaret Verileri. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı.
• Gatautis, R., ve Medziausiene, A. (2014). Factors affecting social commerce acceptance in Lithuania. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1235 – 1242.
• Gentili, C., ve Cristea, I. (2020, Temmuz). Challenges and Opportunities for Human Behavior Research in the Coronavirus Disease (COVID-19) Pandemic. Frontiers in Psychology, 11(1786).
• Hacıalioğlu, A. B., ve Sağlam, M. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde tüketici davranışları ve e-ticaretteki değişimler. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 3(1), 16-29.
• Hajli, M. N. (2014, Ağustos). Social Commerce For Innovation. International Journal of Innovation Management, 18(4), 1-24.
• Han, H., ve Trimi, S. (2017, Eylül). Social Commerce Design: A Framework and Application. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 12(3), 50-68.
• Harari, Y. N. (2021, Mart 5). Yuval Noah Harari: Covid yılından alınacak dersler. Nisan 2021 tarihinde Oksijen: https://gazeteoksijen.com/dunya/covid-yilindan-alinacak-dersler/ adresinden alındı.
• Hasanat, M. W., Hoque, A., Shikha, F. A., Anwar, M., Abdul Hamid, A. B., ve Tat, H. H. (2020). The Impact of Coronavirus (Covid-19) on E-Business in Malaysia. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 3(1), 85-90.
• Huang, Z., ve Benyoucef, M. (2013). From e-commerce to social commerce: A close look at design features. Electronic Commerce Research and Applications, 12(4), 246-259.
• Hussain, M. W., Mirza, T., ve Hassan, M. M. (2020). Impact of COVID-19 Pandemic on the Human Behavior. International Journal of Education and Management Engineering, 35-61.
• İçözü, T. (2020, Nisan 15). Mastercard Türkiye araştırdı: COVID döneminde ödeme tercihini ‘hijyen ve hız’ belirliyor. Haziran 15, 2021 tarihinde Webrazzi: https://webrazzi.com/2020/04/15/mastercard-turkiye-arastirdi-covid-doneminde-odeme-tercihini-hijyen-ve-hiz-belirliyor/ adresinden alındı.
• İçözü, T. (2020, Ekim 6). 10. yılını kutlayan Instagram'dan Hikâye Haritaları da dahil dikkat çeken yenilikler. (https://webrazzi.com/2020/10/06/10-yilini-kutlayan-instagram-dan-hikaye-haritalari-da-dahil-dikkat-ceken-yenilikler/, Prodüktör) Mayıs 30, 2021 tarihinde webrazzi.com adresinden alındı.
• Karakulakoğlu, S. E. (2020). Dijital toplum: Kavram, Kuram ve Yöntem. Nobel. LAI, L. S. (2010). Social Commerce - E-Commerce in Social Media Context. World Academy of Science, Engineering, and Technology, 39-44.
• Leventler, M., Bakırçalı, Ö., ve Gönül, E. (2020). Covid-19 Virüsünün Dijital Medya ve Mobil Üzerindeki Etkisi. İstanbul: MMATürkiye.
• Marketing Türkiye. 2021. Dijital tüketim trendlerine koronavirüs etkisi. (2020, Mart 24) tarihinde: https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/dijital-tuketim-trendlerine-koronavirus-etkisi/ adresinden alındı.
• Marsden, P. (2010). Social Commerce: Monetizing Social Media. Syzygy Group.
• Punia, R. (2020, Mart). Impact of Covid-19 on E-commerce sector. Parishodh Journal, IX(III), 8915-8921.
• Sezgin, A. Ş. (2013). Dünyada ve Türkiye’de E-Ticaret Sektörü. İktisadi Araştırmalar. Türkiye İş Bankası A.Ş.
• Stephen, A. T., ve Toubia, O. (2009, Ocak). Deriving Value from Social Commerce Networks. Journal of Marketing Research, 47(2). ***, ***, ve ***, ***. (201*). ***. *** Yayınları.
• Ticimax. (2019). 2019 E-Ticaret İstatistikleri. Mayıs 2021 tarihinde Ticimax: https://www.ticimax.com/blog/2019-e-ticaret-istatistikleri adresinden alındı.
• Turban, E., Outland, J., King, D., Lee, J. K., Liang, T.-P., ve Turban, D. (2018). Electronic Commerce 2018 (Cilt 9). Springer.
• Turban, E., Whiteside, J., King, D., ve Outland, J. (2017). Introduction to Electronic Commerce and Social Commerce. Springer.
• TÜSİAD. (2019). E-Ticaretin Gelişimi, Sınırların Aşılması ve Yeni Normlar.
• We Are Social. (2021). Digital 2021. Mayıs 20, 2021 tarihinde We Are Social: https://wearesocial.com/digital-2021 adresinden alındı.
• WTO. (Tarih yok). Electronic commerce. Mayıs 23, 2021 tarihinde The World Trade Organization: https://www.wto.org/english/thewto_e/minist_e/mc11_e/briefing_notes_e/bfecom_e.htm#:~:text=Electronic%20commerce adresinden alındı.
• Yıldırım, S. (2020, Ocak). Salgınların Sosyal-Psikolojik Görünümü: Covid-19 (Koronavirüs) Pandemi Örneği. Turkish Studies, 1331-1351.