Edremit Körfez Bölgesi’ndeki Satsuma Owari Mandarinlerinde Yaygın Olan Virüs ve Viroid Hastalıklarının Biyolojik ve Serolojik Yöntemlerle Saptanması

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 2, 205 - 214, 01.06.2008

S. Önder2 S. Korkmaz

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Edremit Körfez Bölgesi’ndeki Satsuma Owari Mandarinlerinde Yaygın Olan Virüs ve Viroid Hastalıklarının Biyolojik ve Serolojik Yöntemlerle Saptanması

Öz

Bu çalışma, Edremit Körfez Bölgesi’nde yer alan Edremit, Havran ve Burhaniye ilçelerindeki turunçgil bahçelerinde 2005 ve 2006 yılları arasında Satsuma Owari mandarinlerinde virüs ve viroid hastalık etmenlerinden Exocortis, Tristeza, Satsuma dwarf ve Psorosis’in varlıklarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla Edremit Körfez Bölgesi turunçgil üretim alanlarında bir survey çalışması yapılarak belirtilen hastalık etmenlerinin oluşturduğu simptomlara benzer belirtiler oluşturan ağaçlardan örnekler alınmış ve alınan örnekler Exocortis viroidi ve Satsuma dwarf virüs hastalıkları için biyolojik indeksleme, Psorosis için DAS-ELISA ve Tristeza içinse hem DAS-ELISA hem de biyolojik indeksleme yöntemleri uygulanarak test edilmiştir. Yapılan DAS-ELISA testi sonucunda Tristeza için alınan 156 örnekten 38’i pozitif bulunurken, Psorosis için alınan 10 örnekten hiçbirinde pozitif sonuç elde edilememiştir. Yapılan biyolojik indeksleme çalışmalarında ise Exocortis viroidi için alınan 20 örnekten 1’inde hastalık simptomlarına rastlanılırken, Satsuma dwarf için indekslenen 15 örnekte ise herhangi bir simptom gözlenmemiştir. Ayrıca DAS-ELISA testi sonucunda Tristeza için pozitif bulunan örneklerden 6’sı biyolojik indekslemede kullanılmış ve indikatör bitkilerden Meksika laymında damar açılması ve gövde çukurlaşması simptomları gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Satsuma Owari mandarini, Tristeza, DAS-ELISA, biyolojik indeksleme

Kaynakça

• Azeri, T. 1973. First report of Satsuma dwarf virus disease on Satsuma mandarins in Turkey. Plant Dis. Report. 57 : 149-152.
• Azeri, T. 1975. İzmir ilinde üretilen Satsuma mandarinlerinde hastalığının sürveyi ve bulaşma yolları üzerine araştırmalar. Teknik Bülten No: 27, İzmir, 715s.
• Azeri, T. 1993. Occurence and detection of Citrus tristeza virus (CTV) decline on Satsuma mandarins buded on Trifoliata orange in Izmir Province. J. Turk Phytopath., 22 (2-3): 65-74.
• Bar-Joseph, M., Marcus, R and Lee, R.F. 1989. The continuous challenge of citrus tristeza virus control. Ann. Rev. Phytopathol. 27:291-316.
• Bozan, O. 2002. Aşağı Seyhan Ovasında Turunçgil tristeza virus (CTV) hastalığının sörveyi ve tanısı üzerine araştırmalar (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 88 s.
• Clark, M.F. and Adams, A.N., 1977. Characteristics of the microplate methods of Enzyme-Linked Immunosorbent Assay for the detection of plant viruses. J. Gen. Virol. 34: 475-438.
• Çınar, A., Kersting, U., Önelge, N., Korkmaz, S. ve Sas, G. 1993. Citrus virus and virus-like diseases in the Eastern Mediterranean Region of Turkiye. In: P. Moreno, J. V. da Graca and L. W. Timmer, (eds.), Proc. 12th Conf. IOCV, Riverside, CA, USA, pp:397-400.
• Fidan, Ü. ve Azeri, T., 1990. Testing Satsuma mandarins for Satsuma dwarf virus by Enzymelinked Immunosorbent Assay (ELISA). J. Turk Phytopath., 19(3): 111-118.
• Gottwald, T.R. 1995. Survey strategies for CTV and BCA. Citrus tristeza virus and the Brown citrus aphid in the Caribbean Basin. Proceedingf of the Third Int. Workshop (Final report). Florida, p.32-38.
• Güllü, M. 1990. Doğu Akdeniz Bölgesi Navel grubu portakal ve Satsuma mandarin ağaçlarında yaygın virüs ve virüs benzeri hastalıkların sürveyi ve indekslenmesi üzerine çalışmalar. (Doktora Tezi). Araştırma Yayınları Serisi, Yayın No:70, Ankara, 266 s.
• Korkmaz, S., 2001. Turunçgil Tristeza virüsünün dört farklı ırkının biyolojik özelliklerinin ve dsRNA araştırmalar. IX. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, Tekirdağ, s. 135-144. belirlenmesi üzerine
• Norman, P.A., 1963. Report to government of Turkey on citrus virus diseases. FAO Report Rome No:1641. 16 p.
• Özdemir, Z., 2006. Edremit Körfez Bölgesi turunçgil yetiştiriciliğinin yapısı ve sorunlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 64 s. Roistacher, C.N., 1991. Graft-Transmissible
• Diseases of Citrus. In: Food, Agriculture
• Organization of the United Nations, FAO (Ed.),
• Handbook for Detection and Diagnosis, Rome, Italy, pp:115–126.
• Roistacher, C.N., 1993. Psorosis—a review. In: P. Moreno, J.V. da Graça and L.W. Timmer, (eds.), Proc.12th Conf. IOCV, Riverside, CA, USA, pp:139–154.
• Şeker, M., Korkmaz, S., Yücel, Z., ve Turhan, P., 2003. Edremit ve Burhaniye ilçelerinde turunçgil sorunlarının araştırma. IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, 8-12 Eylül 2003, Antalya, s. 211-213. özellikleri yönelik bir belirlenmesine
• Tanaka, S. 1968. Satsuma dwarf. Indexing Procedures for 15 Virus Diseases of Citrus Trees. U.S. Dep. Agr. Res. Serv. Agr. Handbook. Washington D.C. No:333, pp:56-59. Timmer, L.W. and Benatena, H.N. 1977. Comparision of psorosis and other viruses causing leaf flecking in citrus. Proc. Intern. Soc. Citriculture, 3:930-935.
• Vogel, R., Bove, J.M. 1974. Studies on the cause of leaf symptoms associated with cristacortis disease of citrus. In: L.G. Weathers, M. Cohen, (eds.) Proc. 6th Conf. IOCV, Berkeley, CA, pp:131-134.
• Yamada, S., and Tanaka, H. 1968. Virus disease of citrus and research conducted on them in Japon, Japon Agr. Research Quar. 3 (1):10-14.
• Zhou, C., Zhao, X. and Jiang, Y. 1996. Boat-shaped leaf symptoms of Satsuma mandarin associated with Citrus tristeza virus (CTV). In: J. V. da Graca, P. Moreno, and R. K. Yokomi (eds.), Proc. 13th Conf. IOCV, Riverside,CA, pp. 154 - 157.