John Dewey’in Demokratik Yaşam Felsefesinin Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarına Yansıması: Türkiye ve Yeni Zelanda Örneği

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 27 - 42, 31.03.2019

Zeliha Kıvanç , Abdullah Aydın

Öz

Bu çalışmanın amacı, John Dewey’in ifade ettiği
demokratik kültürü yaşam felsefesi haline getirmiş olan bireylerin özellikleri
ile Türkiye ve Yeni Zelanda Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarında
bireylerden sahip olması beklenen davranışları benzerlikler yönünden
incelemektir. Bu araştırmada, doküman incelemesi ve belgesel tarama modeli
kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Türkiye ve Yeni Zelanda Fen
Bilimleri Dersi Öğretim Programları kullanılmış ve John Dewey’in Okul
Yönetiminde Demokrasi kitabından yararlanılmıştır. Fen Bilimleri Dersi Öğretim
Programlarına ilgili kurum ve kuruluşların resmi web sitelerinde yayınlanmış
olan yazılı kaynaklardan ulaşılmıştır. Verilerin Analizinde, Yeni Zelanda ve
Türkiye öğretim programında bireylerden beklenen davranışlar ve John Dewey’in
demokratik kültürü yaşam felsefesi haline getiren bireylerin özellikleri ile
benzerlikler yönünden karşılaştırılmıştır. Türkiye ve Yeni Zelanda da mevcut
ifadelerin kısmen yaşam felsefesi ile benzerlik (ima, ifade, vurgu) gösterdiği
sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Demokratik Yaşam Felsefesi , Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı , Türkiye , Yeni Zelanda

Kaynakça

• Bakır K. (2007). John Dewey ve Demokratik Eğitim. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, Erzurum
• Bal H. (1991). J. Dewey’in Eğitim Felsefesi, İstanbul: Aydınlar Yayınları
• Baumberger-Henry. M. (2005). Cooperative learning and case study: does the combination improve students’ perception of problem-solving and decision making skills? Nurse Education Today, 25, 238–246.
• Bilasa P. &Taşpınar M. (2017) . Hayat Boyu Öğrenme Kapsamında Anahtar Yeterliliklerin Belirlenmesi: Türkiye İçin Durum Analizi 3.Uluslararası Avrasya Eğitim Araştırmaları Kongresinde Sözlü Bildiri Olarak Sunulmuştur. 31 Mayıs-3 Haziran 2016. Milli Eğitim Sayı 215 Yaz/2017 (s.129-144)
• Çiftci T. (2018). Coğrafyada Değerler Eğitimi. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi
• Descartes R. (1647). Felsefenin Temel İlkeleri. Mesut Akın (Çev.) (10. Baskı). İstanbul: Say Yayınları
• Dewey J. (1916). Demokrasi ve Eğitim M.S. Otaran ( Çev.) İstanbul: Başarı Yayımcılık
• Dewey J. (1965).Okul Yönetiminde Demokrasi F. Oğuzkan (Çev.), Ankara: Ülkü yayınları
• Dewey, J (1899). Okul ve Toplum H. A. Başman (Çev.), Ankara: Pegem Akademi
• Dewey, J. (1938). Deneyim ve Eğitim, S. Akıllı (Çev.) 1. Basım, Ankara: ODTÜ Yayıncılık
• Dewey, J. (1939). Özgürlük ve Kültür, V. Günyol (Çev.) 3. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi
• Dündar R. & Ekici Ö. (2019). Ortaokullarda Demokrasi Eğitimi İçeriğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim FakültesiDergisi, 2019; (s.70-82) doi: http://dx.doi.org/ 10.14582/duzgef.1914
• Eğitim Vizyonu (2023). Milli Eğitim Bakanlığı resmi web sitesinden 03.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Erdoğan M. (2001). Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü: Özgürlükçü Bir Perspektif. Liberal Düşünce Dergisi, www.ozgurtoplumundegerleri.com adresinden 22.01.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Ertürk S. (1981). Diktacı Tutum ve Demokrasi (3. Baskı). Ankara: Saydam Yayınları
• Ertürk S. (1982). Eğitimde program geliştirme (4. Baskı). Ankara: Meteksan Yayınları.
• Fosnot C.T. (2007). Oluşturmacılık: Teori, Perspektifler ve Uygulama. S.Durmuş (Çev.) 2.Basım. Ankara: Nobel Yayın.
• Gutek, G. L. (2001). Eğitime Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar, N. Kale (Çev.), 3. Basım, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Gündüz M. (2018). Öğrencilerin Hayat Bilgisi Dersinde Yaptıkları Projelerin Sorumluluk Duygusuna Katkısı Hakkındaki Görüşlerin Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 17 (68). S.1374-1385.
• Hazne, M. ve Berger, R. (2007). Cooperative learning, motivational effects, and student characteristics: An experimental study comparing cooperative learning and direct instruction in 12th grade physics classes. Learning and Instruction, 17(1),29-41.
• Hotaman D. (2010). Demokratik Eğitim: Demokratik Bir Eğitim Programı. Kuramsal Eğitim Bilim, 3 (1), s.29-42.
• James W. (1907). Pragmatism a New Name for Some Old Ways of Thinking. T. Karakaş (Çev.)1.Basım, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Shook J.R. (1970). Peirce, James, Dewey, Amerikan Pragmatizminin Öncüleri, C. Türer (Çev.) 1. Basım, İstanbul: Üniversite Kitabevi.
• Kan A.Ü. (2018). Öğretim İlke Ve Yöntemleri. Mehmet Nuri Gömleksiz (Ed.), Eğitime İlişkin Temel Kavramlar (s. 19-40). Ankara: Asos Yayınları.
• Karagöz S. ve Dilekli Y. (2018). Gençlere Göre 21. Yüzyıl Becerilerinin Kazandırılmasında Görev ve Sorumluluk Bilincinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi(Aile, Çevre, Okul, Bireysel Özellikler, Medya). 3.Uluslararası Gençli Araştırma Kongresi s.18-25.
• Karasar N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (15.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal A., Öksüz Y., Öztürk M.B. & Demir E.G. (2018). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Demokrasi Algısı: Polonya-Türkiye Karşılaştırması. İlköğretim Online, 2018; 17(2): (s.562-579). doi: 10.17051/İlkonline.2018.418903.
• Kesici A. Pesen A. & Oral B. (2017). Öğretmenlerin Sınıf İçi Demokratik Davranışlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 16 (60), s.34-45.
• Keskin M. & Şahin M. (2018). Eğitimde İlerlemecilik. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 7 (3), s.50-74.
• Kocabaş A. (2008). Türk Eğitim Sisteminin Felsefi Temelleri, Dewey, Mustafa Necati, ve İsmail Hakkı Tonguç. Toplum Ve Demokrasi, Değerlendirme, Tartışma ve Cevap Yazıları, 2 (3), s.203-21.
• Kop Y. (2004). Progressivizm ve Progressivizme Eleştirel Bir Yaklaşım. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi yıl:2004 Sayı:l0 s.270-288.
• Miles M.B., Huberman, A.M., & Saldana, J. (2014). Qualitative Data Analysis: A Methods Sourcebook (Edit. 3). London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). İlköğretim (3. 4. 5. 6. 7. ve 8. Sınıflar ) Fen Bilimleri Dersi, Öğretim Programları. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 adresinden 01.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Okutan M. (2010). Türk Eğitim Sistemi’nde demokrasi eğitimi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 7 (1), s.938-946.
• Özdemir M. Ç. (2007). Toplumsal değişme karşısında aile ve okul. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), s.185-198.
• Özdemir S. (2012). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Servet Özdemir (Ed.). Türk Eğitim Sisteminin Yapısı, Eğilimleri ve Sorunları (s.7-52) Ankara: Pegem.
• Özsoy S. (2009). Turkish Modernization,” Democracy, and Education: An Analysis from Dewey’s Perspective. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 9 (4) s.1925-1931.
• Öztürk M. (2008). John Dewey’in Eğitim Felsefesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, İstanbul.
• Peirce C.S., James W., Dewey, J. (1901). Felsefi Metinler: Pragmatizm Gerçekliğin Pratik Karakteri, A. Doğan (Çev.) 1. Basım, İstanbul: Üniversite Kitabevi.
• Roth K. (2001) Democracy, Education and Citizenship: Towards a Theory on the Education of Deliberative Democratic Citizens. Stockholm University. Doctoral Thesis, Monograph (Other academic). Tezin bir kısmına diva-portal.org adresinden 16.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Saracaloğlu A.S, Evin İ & Varol S.R (2004). İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler İle Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 4 (2), s.335-364.
• Shachar, H. ve Fischer, S. (2004). Cooperative learning and the achievement of motivation and perceptions of students in 11th grade chemistry classes. Learning and Instruction, 14(1), 69–87.
• SPI (2018). https://www.socialprogress.org/?tab=3&compare=TUR&compare=NZL&prop=SPI adresinden 28.02.2019 tarihide erişilmiştir.
• Şenel D. ve Kocaalan M.L. (2018). Çocuk Gelişimi ve Okul Öncesi Öğretmenliğinde Eğitim Gören Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesi: Pamukkale Üniversitesinde Bir Uygulama The Journal of Academic Social Science 6 (81), s. 399-415.
• Tezcan M. (1985). Eğitim Sosyolojisi. (4.Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Tezci E. ve Gürol A. (2003). Oluşturmacı Öğretim Tasarımı ve Yaratıcılık. The Turkish Online Journal of Educational Technology 2(1).s. 50-55.
• Theodora, D-P. (2001). The effectiveness of jigsaw cooperative learning on students’ achievement and attitudes toward science. Science Education International,12(4), 6-11.
• Topcubaşı T. & Polat S. (2017). Farklılıklara Saygı Eğitim Programının Öğrencilerin Farklılıklara Saygı Düzeyine Etkisi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2018, 8(2), (s.387-417) doi:10.23863/kalem.2019.109.
• Torres C.A. (1998). Democracy, Education, and Multiculturalism: Dilemmas of Citizenship in a Global World. The University of Chicago Press Journals 42(4) s.421.
• Tuncel G. (2004). Öğretmenlerin Kendi Eğitim Felsefelerini İnşa Etmeleri Üzerine. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2004 Sayı:10 s.223-242.
• Türkoğlu, A. (1984). Türkiye ve Fransa’da Lise Programlarının Karşılaştırmalı olarak İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ulusoy K. & Dilmaç B. (2018). Değerler Eğitimi. (5.Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• URL-1: https://www.uludagtezmerkezi.com/verilerin-toplanmasi/ 14.02.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Walker, D. (1990). Fundamentals of Curriculum, USA, Harcourt Brace Jovanovich.
• Yeşil R. (2004). İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitiminde Yöntem. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), s.35-4.
• Yıldırım A. ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım A.(2015). Yeni Türkçe Sözlük (14. Basım). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
• YKI (2017). New Zealand Education System Overview Ministry of Education https://www.education.govt.nz/assets/Uploads/NZ-Education-System-Overview-publication-web-format.pdf adresinden 02.02.2019 tarihinde erişildi.
• Yücesan B. (2017). Giovanni Papini'nin Bitik Adam Adlı Yapıtında Pragmatizme Bakış. Dtcf Dergisi 57(1), s.102-115 doi: 10.1501/Dtcfder_0000001505.