Fen Lisesi Kimya Ders Kitaplarındaki Deneylerin 2018 Yılı Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı'nın Deneysel Çalışmaya Yönelik Amacı Açısından Analizi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 209 - 239, 30.09.2021

Canan Nakiboğlu

https://doi.org/10.37995/jotcsc.991061

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada Fen Lisesi Kimya Ders Kitaplarında yer alan etkinliklerin 2018 Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programının dört boyutunu (deneyerek veri elde etme, verileri kullanarak çıkarım yapma, yorumlama ve genelleme) dört boyutu ne derece karşılayacak şekilde yazıldığının ve programın bu amacına ulaştırma durumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, doküman inceleme yöntemine göre tasarlanmıştır. İlk olarak 2018 Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programında deneysel çalışmaları içeren kazanımları belirlenmiştir. Daha sonra 2020-2021 eğitim öğretim yılında okutulan 9, 10, 11 ve 12. sınıf Fen Lisesi Kimya Ders Kitaplarında yer alan deneyler analiz edilmiştir. Kitap analizi iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk olarak Programda yer alan kazanımlarla ders kitaplarında yer alan deney/etkinliklerin ne derece örtüştüğü ve deneylerin ünitelere göre nasıl dağıldığı belirlenmiştir. Daha sonra belirlenen deneylerin programının dört boyutuna göre analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonunda 2018 Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programının 42 kazanımının deneysel çalışma içerdiği ve ders kitaplarında bu kazanımların tamamına karşılayan deneylere yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan deneylerin boyut analizi sonucu, deneylerin niteliksel olarak bu amacı tam karşılayamaya yol gösterecek şekilde hazırlanmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

2018 Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı, Fen Lisesi ders kitabı, deneysel çalışma

Destekleyen Kurum

yok

Analysis of the Experiments in the Science High School Chemistry Textbooks in terms of the Purpose of the 2018 Science High School Chemistry Curriculum for Experimental Study

Öz

Kaynakça

• Akaygün, S., Elmas, R., Kara, H., Karataş, F. Ö., & Yıldırım, G. (2016). Fen lisesi kimya öğretmenlerinden bir yansıtma: Güncellenen kimya öğretim programı ile ilgili görüşler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 737-770. https://doi.org/10.17556/jef.36724
• Ateş, S. (2007). Öğretmen adaylarının değişkenleri belirleme ve kontrol etme yeteneklerinin geliştirilmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 21-39.
• Ayas, A., Çepni, S., Johnson, D., & Turgut, M. (1997). Kimya öğretimi. YÖK/Dünya Bankası Millî Eğitimi Geliştirme Projesi Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches I John W. Creswell-2nd ed, Sage Publications, Inc.
• Çetin, K., Boztepe, M. K., & Kule, N. (2019). Ortaöğretim Fen Lisesi Kimya 12 Ders Kitabı. Devlet Kitapları. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 6735.
• Demir, E., & Nakiboğlu, C. (2021). 2018 Yılı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın kimya konuları bağlamında incelenmesi. Journal of Turkish Chemical Society Section: C, 6(1), 23-70.
• Demir, E., Gacanoğlu, Ş., & Nakiboğlu, C. (2017). 2013 Kimya dersi öğretim programı’na yönelik öğretmen görüşleri doğrultusunda 2017 kimya dersi öğretim programı’nın değerlendirilmesi. Journal of Turkish Chemical Society Section: C, 2(2), 135-184.
• Demircioğlu, G., Aslan, A., & Yadigaroğlu, M. (2015). Yenilenen kimya dersi öğretim programının öğretmen görüşleri ile destekli analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 135-146.
• Ertekin, A. E., Kurt, A., Demirbaş, O., & Erkuş, S. (2019a). Ortaöğretim Fen Lisesi Kimya 9 Ders Kitabı. Devlet Kitapları. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 7019.
• Ertekin, A. E., Kurt, A., Demirbaş, O., & Erkuş, S. (2019b). Ortaöğretim Fen Lisesi Kimya 10 Ders Kitabı. Devlet Kitapları. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 7020.
• Ertekin, A. E., Kurt, A., Demirbaş, O., & Erkuş, S. (2019c). Ortaöğretim Fen Lisesi Kimya 11 Ders Kitabı. Devlet Kitapları. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 7021.
• Feyzioğlu, B. (2014). Dokuzuncu sınıf kimya dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri: Aydın ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 231-260.
• Gay, L. R. & Airasion, P. (2000). Educational research: Competencies for analysis and application. Upper Saddle River: Prentice-Hall.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
• Mattheis, F. E., & Nakayama, G. (1988). Effects of a laboratory-centered inquiry program on laboratory skills, science process skills, and understanding of science knowledge in middle grades students. Reports – Research, ED307148
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmî Gazete (28758).
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018a). Fen Lisesi Kimya Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018b). T.C. Millî Eğitim Bakanliği Tebliğler Dergisi, Cilt 81, sayı 2724 , 76198665-115.01 E.1063579
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) (2019).T.C. Millî Eğitim Bakanliği Tebliğler Dergisi, Cilt 82, sayı 2740
• Nakiboğlu, C., & Sankaya, Ş. (1999). Ortaöğretim kurumlarında kimya derslerinde görevli öğretmenlerin laboratuarda yararlanma durumunun değerlendirilmesi. D.E.Ü Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 11, 395-405.
• Nakiboğlu, C., & Sankaya, Ş. (2000). Kimya Öğretmenlerinin Derslerinde Laboratuar Kullanmalarına Mezun Oldukları Programın Etkisi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 8(1), 95-106.
• Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli kimya öğretmenlerinin ortaöğretim kimya ders kitaplarını kullanımlarının incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.
• Nakiboğlu, C. (2018). Kimya Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerileri” s.93-114. İçinde A. Ayas, A., & M. Sözbilir (Ed.), Kimya Öğretimi: Öğretmen Eğitimcileri, Öğretmenler ve Öğretmen Adayları İçin İyi Uygulama Örnekleri (ss 93-114). Pegem
• Özden, M. (2007). Kimya öğretmenlerinin kimya öğretiminde karşılaştıkları sorunların nitel ve nicel yönden değerlendirilmesi: Adıyaman ve Malatya illeri örneği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 40-53
• Özmen, H. (2004). Kimya-1, 2 ders kitaplarındaki deneylerin uygulanabilirlik düzeylerine ve laboratuar kullanımına yönelik öğretmen görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğilim Fakültesi Dergisi, 1, 11-27.
• Öztekin, A., & Er, K. O. (2014). Ortaöğretim 10. sınıf kimya dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 8(1), 128-152. https://doi.org/10.12973/nefmed.2014.8.1.a6
• Padilla, M. J., Okey, J. R., & Garrard, K. (1984). The effects of instruction on integrated science process skill achievement. Journal of Research in Science Teaching, 21(3), 277–287. https://doi.org/10.1002/tea.3660210305.
• Pesen, A., Oral, B., & Epçaçan, U. (2020). Science high school students’ perceptions of science high schools in Turkey. Journal of Education and Future, 17, 39-52.
• Seçken, N., & Kunduz, N. (2013). 9. Sınıf Kimya Dersi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 344-358.
• Şen, A. Z., & Nakiboğlu, C. (2012). Ortaöğretim kimya ders kitaplarının bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 47-65.
• Upahi, J., & Ramnarain, U. (2019). Representations of chemical phenomena in secondary school chemistry textbooks. Chemistry Education Research and Practice, 20(1), 146-159.
• URL-1 http://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/19185303_Fen_Lisesi.pdf
• Yadigaroğlu, M., Demircioğlu, G. (2012). Kimya dersi öğretim programının uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 325-333.
• Yang S., Park W., & Song J. (2020) Representations of nature of science in new Korean science textbooks: The case of ‘Scientific Inquiry and Experimentation’. In: Teo T.W., Tan AL., Ong Y.S. (eds) Science Education in the 21st Century. Springer, Singapore. 19-35.
• Yaşar, M. D., & Sözbilir, M. (2013). Öğretmenlerin 2007 yılı kimya dersi öğretim programındaki yapılandırmacılığa dayalı öğelere yönelik algılamaları. Journal Turkish Science Education, 10(4), 75-102.
• Zabun, B. (2007). Ankara Fen Lisesi Monografisi (1964-2004), Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.