Eski Türk Yazıtlarına Göre Türklerde Ortalama Yaşam Süresi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 73 - 86, 27.01.2023

Mustafa Selçuk Dilsiz

https://doi.org/10.35236/jots.1158517

Öz

Old Turkic inscriptions found in various geographies today have been studied by researchers in various aspects. In this study, the average life expectancy of the old Turks was determined in the light of the data obtained from the Orkhon Inscriptions, Yenisei Inscriptions and Kyrgyzstan Inscriptions. When determining these life periods, the lifestyle of the old Turks, the geography in which they lived, the economy and health services were taken into account. It has been determined that data on the average life expectancy are usually found in the Yenisei inscriptions.

Anahtar Kelimeler

Old Turks, lifetime, Yenisei Inscriptions, Orkhon Inscriptions

According to Old Turkic Inscriptions Average Time of Life among Turks

Öz

Old Turkic inscriptions found in various geographies today have been studied by researchers in various aspects. In this study, the average life expectancy of the old Turks was determined in the light of the data obtained from the Orkhon Inscriptions, Yenisei Inscriptions and Kyrgyzstan Inscriptions. When determining these life periods, the lifestyle of the old Turks, the geography in which they lived, the economy and health services were taken into account. It has been determined that data on the average life expectancy are usually found in the Yenisei inscriptions.

Anahtar Kelimeler

Old Turks, lifetime, Yenisei Inscriptions, Orkhon Inscriptions

Kaynakça

• Akar, A. (2020). Bilge Tonyukuk Yazıtı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Alimov, R. (2014). Tanrı Dağları Yazıtları. Konya: Kömen Yayınları
• Alyılmaz, C. (2013). Karı Çor Tigin Yazıtı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 1-61.
• Alyılmaz, C. (2021). Bilge Tonyukuk Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aydın, E. (2018). Uygur Yazıtları. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Aydın, E. (2012). Orhon Yazıtları. Konya: Kömen Yayınları.
• Aydın, E. (2019a). Sibirya’da Türk İzleri. İstanbul: Kronik Yayınları.
• Aydın, E. (2019b). Türklerin Bilge Atası Tonyukuk. İstanbul: Kronik Kitap.
• Aydın, E. (2021). Bozkırın Tanıkları Eski Türkçe Yazıtlar. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Clauson, Sir G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish. Oxford: Oxford University Press.
• Çoruhlu, Y. (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Ercilasun, A. B. & Akkoyunlu, Z. (2018). Dîvânu Lügâti’t-Türk, 3. Baskı. Ankara. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2021). Bengü İl Tuta Olurtaçı Sen Köl Tigin-Bilge Kağan- Tunyukuk Anıtları. Ankara. Dergâh Yayınları.
• Golden, P. (2018). Türk Halkları Tarihe Giriş, 8. Baskı. Çev. Karatay, O. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Gül, B. (2016). Moğolca İbni Mühennâ Lügati. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Hamilton, J. R. (2020). Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi. Çev. Korkut, E. & Birkan, İ. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İzgi, Ö. (2017). Orta Asya Türk Tarihi Araştırmaları, 2. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (2019). Türk Millî Kültürü, 44. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Knüppel, M. (2013). Heilkundliche, Volksreligiöse und Ritualtexte. Alttürkische Handschriften Teil 17. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Koca, S. (2002). Eski Türklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat. In Güzel, H. C. et al. (Eds.), Türkler Ansiklopedisi III (pp. 15-37). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları
• Kormuşin, İ. et al. (2016). Yenisey- Altay- Kırgızistan Yazıtları ve Kâgıda Yazılı Runik Belgeler. Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Le Coq, A. von (1936). Türkçe Mani El Yazıları (Manichaika) I. Çev. Kösearif, F. İstanbul: İstanbul Devlet Basımevi.
• Liu, Mau-Tsai (2019). Çin Kaynaklarına Göre Doğu Türkleri, 4. Baskı. Çev. Kayaoğlu, E. & Banoğlu, D. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Mert, O. (2015). Köli Çor Yazıtı ve Anıt Mezar Kompleksi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
• Ölmez, M. (2015). Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi Moğolistan’daki Eski Türk Yazıtları Metin-Çeviri-Sözlük. 3. Baskı. Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Ölmez, M. (2018). Uygur Hakanlığı Yazıtları. Ankara: BilgeSu Yayınları.
• Rachmeti, G. (1930). Zur Heilkunde der Uiguren [I]. Berlin (Aus: SPAW. Phil.-hist.Kl. 1930: 23. 451-473).
• Rachmeti, G. (1932). Zur Heilkunde der Uiguren II. Berlin (Aus: SPAW. Phil.-hist.Kl. 1932: 22. 401-448).
• Şirin, H. (2016). Eski Türk Yazıtları Söz Varlığı İncelemesi. Ankara. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Taşağıl, A. (2018a). Kök Tengri’nin Çocukları, 13. Baskı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Taşağıl, A. (2018b). Bozkırın Kağanlıkları. İstanbul: Kronik Kitap.
• Taşağıl, A. (2018c). Göktürkler I-II-III, 3. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Tekin, T. (2013). Makaleler II: Tarihî Türk Yazı Dilleri. Haz. Yılmaz, E. & Demir, N. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Togan, İ. et al. (2020). Çin Kaynaklarında Türkler Eski T’ang Tarihi (Chiu T’ang-shu), 3. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.