Lise Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Bilgi ve Davranışları

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 16 - 27, 18.04.2022

Özlem Arslan , Ayşe Ergün

https://doi.org/10.54061/jphn.997358

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışma lise öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve davranışlarını incelemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmanın evrenini 2019-2020 eğitim-öğretim yılında İstanbul’da bir ilçede öğrenim gören (N=10226) lise öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma; Anadolu imam hatip liselerinden 201, mesleki ve teknik Anadolu liselerinden 316, Anadolu liselerinden 318 olmak üzere toplam 835 öğrenci ile tamamlanmıştır. Araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu ve Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve Ki-Kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 16.12±1.27 ve %54.9’u erkektir. Öğrencilerin %46.2’sinin reçetesiz ilaç kullandığı, %59.1’inin reçetesiz ilaç kullanma nedeninin ağrı olduğu belirlenmiştir. İlaç kullanım bilgisinin %48.3 ile sağlık çalışanından, %36.3 ile eczacıdan alındığı saptanmıştır. Öğrencilerin Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği puan ortalamasının 34.02±5.12 olduğu ve %45’inin akılcı ilaç kullanım bilgisinin yetersiz olduğu bulunmuştur. Akılcı ilaç kullanım bilgi düzeyi yeterli olan kız öğrencilerin oranının erkek öğrencilerden istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi düzeyini etkileyen diğer değişkenler olarak okul başarısı, baba eğitim düzeyi ve lise türü belirlenmiştir. Sonuç ve Öneriler: Öğrencilerin yaklaşık yarısının akılcı ilaç kullanım bilgisinin yetersiz olduğu saptanmıştır. Okul sağlığı hemşiresinin adölesanlara ve ebeveynlerine yönelik akılcı ilaç kullanımı hakkında eğitimler düzenlemesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

akılcı ilaç kullanımı, okul sağlığı hemşiresi, adölesan

Teşekkür

Bu çalışmamda ki katkılarından dolayı danışmanım Prof. Dr. Ayşe Ergün'e teşekkürlerimi sunarım.

Knowledge and Behaviors of High School Students Regarding Rational Use of Drugs

Öz

Kaynakça

• Aashi, M.M., Alghanmi, H.A., Alhibshi., R.H., Alsaati, B.A. & Aljohani, N.J. (2016). Self-Medication Among Medical Student İn King Abdul-Aziz University. International Journal Of Research İn Medical Sciences. 4. 942-946.
• Açıksöz, S., Kurt, G. & Seyfi, M. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Reçetesiz İlaç Kullanma Durumları. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 17(1):17-23.
• Al-Bashtawy, M., Batiha, A.M., Tawalbeh, L., Tubaishat, A. & Alazzam, M. (2015). Self-Medication Among School Students. The Journal Of School Nursing. 31(2). 110-116.
• Bahar, Z. (2010). Okul Sağlığı Hemşireliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 3(4). 195-200.
• Barutçu, İ.A., Tengilimoğlu, D. & Naldöken, Ü. (2017). Vatandaşların Akılcı İlaç Kullanımı. Bilgi ve Tutum Değerlendirmesi: Ankara İli Metropol İlçeler Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19(3). 1062-1078.
• Bertoldi, A.D., Camargo, A.L., Silveira, M.P.T., Menezes, A.M., Assunção, M.C.F., Gonçalves, H. & Hallal, P.C. (2014). Self-Medication Among Adolescents Aged 18 Years: The 1993 Pelotas (Brazil) Birth Cohort Study. Journal Of Adolescent Health. 55(2). 175-181.
• Çiftçi. B. & Aksoy. M. (2017). Çocuklarda Akılcı İlaç Kullanımı ve Hemşirelerin Sorumlulukları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 6(3). 191-194.
• Demiroğlu, T., Polat, Y. & Doğan, U. (2017). Kilis Devlet Hastanesinde Yatan Yetişkin Hastaların İlaç Kullanımına Yönelik Davranış ve Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 6(1). 93-98.
• Demirtaş, Z., Dağtekin, G., Sağlan, R., Alaiye, M., Önsüz, M.F., Işıklı, B., Kılıç, F.S. & Metintaş, S. (2018). Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği Geçerlilik ve Güvenilirliği. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 3(3). 37-46.
• Ekenler, Ş. & Koçoğlu, D. (2016). Bireylerin Akılcı İlaç Kullanımıyla İlgili Bilgi ve Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 3(3). 44-55.
• Ekim, A., Akın, İ. & Ocakçı, A.F. (2018). Ergenlerde Kendi Kendine İlaç Kullanımı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 9(3). 272-276.
• İnal, A. & Mazıcıoğlu, M.M. (2018). Adölesanlarda Akılcı İlaç Kullanımı. Türkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics. 9(6). 53-56.
• Karaman, A., Ayoğlu, T., Aydoğan, M.N. & Kuğu, E. (2019). Rational Drug Usage Status Of Nursing Students. Florence Nightingale Journal Of Nursing. 27(2): 143-156.
• Koç, E. (2017). Adölesanların Kendi Kendine İlaç Kullanım Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Okyay, R.A. & Erdoğan, A. (2017). Self-medication practices and rational drug use habits among university students: a cross-sectional study from Kahramanmaraş. Turkey.
• PeerJ. 5. e3990. Özyiğit, F. & Arıkan, İ. (2015). Kütahya İlinde Üniversite Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanımı Hakkında Bilgi. Tutum ve Davranışları. Bozok Tıp Dergisi. 5(1). 47-52.
• Sağlan, Y. & Bilge, U. (2018). Adölesan ve Okul Sağlığı. Türkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics. 9(6). 11-16.
• Selekman, J. & Kahn, P. (2019). High-Risk Behaviors. In: Selekman, J., Shannon, R.A., & Yonkaitis, C.F. (eds.). School Nursing: A Comprehensive Text. FA Davis. ss. 118-1154.
• Şantaş, F. & Demirgil, B. (2017). Akılcı İlaç Kullanımına İlişkin Bir Araştırma. İşletme Bilimi Dergisi. 5(1). 35-48.
• World Heaşth Organization. (WHO). (2020). Essential Medicines and Health Products Information Portal. https://apps.who.int/medicinedocs/en/m/abstract/Js17054e/.