ANALYSIS OF THE INTERACTION BETWEEN CASH ADVANCE TRANSACTIONS MADE FROM CREDIT CARDS AND BANKS' NET PROFITABILITY: THE CASE OF THE TURKISH BANKING SECTOR

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 540 - 553, 06.12.2024

Ömer Keskin

https://doi.org/10.54452/jrb.1495327

Öz

This study aims to investigate the relationship between the cash advance transactions made using credit cards and the net profit of banks in Türkiye through a time series analysis. The period analyzed is from January 2015 to March 2024. The analysis employed the following methods: the Fractional-Frequency Fourier Augmented Dickey-Fuller unit root test, the Fractional-Frequency Fourier Autoregressive Distributive Lag cointegration test, and the Fractional-Frequency Fourier Toda-Yamamoto causality test. The cointegration test findings indicate that a 1% increase in the cash advance transaction amount made from credit cards leads to a long term increase of 0.88% and a short term increase of 1.04% in the net profit amount of banks. The findings of the cointegration test are further supported by the findings of the causality test. Consequently, the increase in credit card transactions decreases the informal economy. However, utilizing credit cards for their designated purpose is crucial to prevent potential problems.

Anahtar Kelimeler

Banks, credit card, cash advance, net profit, time series analysis

KREDİ KARTLARINDAN YAPILAN NAKİT AVANS İŞLEMLERİYLE BANKALARIN NET KARLILIĞI ARASINDAKİ ETKİLEŞİMİN ANALİZİ: TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de kredi kartlarından yapılan nakit avans işlemlerinin tutarıyla bankaların net kar miktarı arasındaki ilişkiyi zaman serisi analiziyle belirlemektir. Veri dönemi, 2015M1-2024M3 aralığını içermektedir. Uygulanan yöntemler arasında; Kesirli-Frekanslı Fourier Artırılmış Dickey-Fuller (KFFADF) birim kök testi, Kesirli-Frekanslı Fourier Otoregresif Gecikmesi Dağıtılmış (KFFADL) eşbütünleşme testi ve Kesirli-Frekanslı Fourier Toda-Yamamoto (KFFTY) nedensellik testi bulunmaktadır. Eşbütünleşme testine göre kredi kartlarından yapılan nakit avans işlem tutarındaki %1 yükseliş, bankaların net kar miktarını uzun ve kısa dönemde sırasıyla %0,88 ve %1,04 kadar yükseltmektedir. Eşbütünleşme testinin bulguları, nedensellik test bulgusuyla desteklenmektedir. Sonuç olarak kredi kartlarıyla yapılan işlemlerin yaygınlaşması, kayıt dışı ekonomiyi azaltıcı bir işlev görmektedir. Bununla birlikte kredi kartlarının bilinçli bir şekilde kullanılması, olası sorunların önüne geçmek açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bankalar, kredi kartı, nakit avans, net kar, zaman serisi analizi

Kaynakça

• Adams, R., Bord, V. M., & Katcher, B. (2022). Credit card profitability. FEDS Notes. https://www.federalreserve. gov/econres/notes/feds-notes/credit-card-profitability-20220909.html, Erişim tarihi: 29.05.2024.
• Akgüneş, A. O. (2021). Finansal risklerin banka karlılığı üzerine etkisi: Bist banka endeksi üzerine bir uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(3), 556-576. https://doi.org/10.31460/mbdd.833699
• Alam, M. I., & Quazi, R. M. (2003). Determinants of capital flight: An econometric case study of Bangladesh. International Review of Applied Economics, 17(1), 85-103. https://doi.org/10.1080/713673164
• Al-Harbi, A. (2019). The determinants of conventional banks profitability in developing and underdeveloped OIC countries. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 24(47), 4-28. https://doi. org/10.1108/JEFAS-05-2018-0043
• Arzova, S. B., & Şahin, B. Ş. (2023). Bankaların finansal karlılık oranlarıyla finansal sağlamlık göstergeleri ilişkisi: Türkiye’de granger nedensellik analizi. Maliye ve Finans Yazıları, 37(119), 61-76.
• Banerjee, P., Arčabić, V., & Lee, H. (2017). Fourier ADL cointegration test to approximate smooth breaks with new evidence from Crude Oil Market. Economic Modelling, 67, 114-124. https://doi.org/10.1016/j. econmod.2016.11.004
• Bayri, E. (2023). Türev ürünlerin banka karlılığı üzerine etkisi: Türk bankacılık sektörü uygulaması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 11-41.
• BDDK. (2024). Kar-zarar. Aylık Bankacılık Sektörü Verileri (Temel Gösterim). https://www.bddk.org.tr/ BultenAylik/, Erişim tarihi: 25.05.2024.
• BKM. (2020). Dijitalin peşinde-bir değişim ve dönüşüm hikayesi. https://bkm.com.tr/wp-content/ uploads/2020/03/Dijitalin_pesinde.pdf, Erişim tarihi: 25.05.2024.
• BKM. (2024). Yerli kredi kartlarının yurt içi ve yurtdışı kullanımı. Dönemsel Bilgiler. https://bkm.com.tr/yerli- kredi-kartlarinin-yurt-ici-ve-yurtdisi-kullanimi/, Erişim tarihi: 25.05.2024.
• Borio, C., Gambacorta, L., & Hofmann, B. (2015). The influence of monetary policy on bank profitability. www. bis.org, Erişim tarihi: 25.05.2024.
• Bozoklu, Ş., Yılancı, V., & Görüş, M. Ş. (2020). Persistence in per capita energy consumption: A fractional integration approach with a Fourier function. Energy Economics, 91, 1-12. https://doi.org/10.1016/j. eneco.2020.104926
• Brahmaiah, B., & Ranajee. (2018). Factors influencing profitability of banks in India. Theoretical Economics Letters, 8(14), 3046-3061. https://doi.org/10.4236/tel.[phone]
• Canatan, B., & İpek, E. (2022). Mobil bankacılık işlemlerinin banka net karlarına etkileri. Bankacılar Dergisi, 120, 6-17.
• Christopoulos, D. K., & Leon-Ledesma, M. A. (2011). International output convergence, breaks, and asymmetric adjustment. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 15(3), 67-97.
• Deniz, F. (2023). Dijital bankacılık hizmetlerinin banka performansına etkisi. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(3), 2654-2669. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.09.2257
• Dizgil, E. (2017). Türkiye’deki mevduat bankalarının karlılığını etkileyen mikro düzeyli faktörler üzerine ampirik bir araştırma. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 11(2), 31-52.
• Enders, W., & Lee, J. (2012). The flexible Fourier form and Dickey-Fuller type unit root tests. Economics Letters, 117(1), 196-199. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2012.04.081
• Golubeva, O., Duljic, M., & Keminen, R. (2019). The impact of liquidity risk on bank profitability: Some empirical evidence from the European banks following the introduction of Basel III regulations. Journal of Accounting and Management Information Systems, 18(4), 455-485. https://doi.org/10.24818/ jamis.2019.04001
• González, H. B. M., Figueroa, E. G., & de la Torre-Torres, O. V. (2023). The effect of banking channels and efficiency indicators on bank profitability. Mercados y Negocios, 24(48), 3-26. https://doi.org/10.32870/ myn.vi48.7685
• İlkay, S. Ç., Yılancı, V., Ulucak, R., & Jones, K. (2021). Technology spillovers and sustainable environment: Evidence from time-series analyses with Fourier extension. Journal of Environmental Management, 294, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2021.113033
• Jigeer, S., & Koroleva, E. (2023). The determinants of profitability in the city commercial banks: Case of China. Risks, 11(3), 1-21. https://doi.org/10.3390/risks11030053
• Karakaş, A., & Acar, M. (2022). Ticari bankalarda likidite ve karlılık ilişkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 139-171. https://doi.org/10.46520/ bddkdergisi.1178316
• Kawshala, H., & Kushani, P. (2017). The factors affecting on bank profitability. International Journal of Scientific and Research Publications, 7(2), 212-216.
• Kılınç, E. C., Gökdeniz, İ., & Kılınç, Y. (2018). Sorunlu kredilerin banka karlılığı üzerindeki etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 116-132. https://doi.org/10.11611/yead.414879
• Lamothe, P., Delgado, E., Solano, M. A., & Fernández, S. M. (2024). A global analysis of bank profitability factors. Humanities and Social Sciences Communications, 11(124), 1-12. https://doi.org/10.1057/ s41599.023.02545-6
• Malik, M. F., Khan, S., Khan, M. I., & Khan, F. (2014). Interest rate and its effect on bank’s profitability. J. Appl. Environ. Biol. Sci., 4(8), 225-229.
• Meta, F. E. (2022). Bankacılık sektöründe karlılığı belirleyici faktörlerin incelenmesi: Panel veri analizi. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(2), 1133-1152. https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.05.1848
• Nazlıoğlu, Ş., Görmüş, N. A., & Soytaş, U. (2016). Oil prices and real estate investment trusts (REITs): Gradual-shift causality and volatility transmission analysis. Energy Economics, 60, 168-175. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2016.09.009
• Omay, T. (2015). Fractional frequency flexible Fourier form to approximate smooth breaks in unit root testing. Economics Letters, 134, 123-126. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2015.07.010
• Özcan, H., Çelik, A., & Timuray, T. (2024). Prim üretimi yüksek bankalarda bankasürans ve karlılık ilişkisinin analizi: Türkiye örneği. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 17(2), 153-164. https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1472205
• Pata, U. K., & Yılancı, V. (2020). Financial development, globalization and ecological footprint in G7: Further evidence from threshold cointegration and fractional frequency causality tests. Environmental and Ecological Statistics, 27(4), 803-825. https://doi.org/10.1007/s10651.020.00467-z
• Resmi Gazete. (2006). Banka kartları ve kredi kartları kanunu. Mevzuat Bilgi Sistemi. https://www.mevzuat.gov. tr/mevzuat?MevzuatNo=5464&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5, Erişim tarihi: 26.05.2024.
• Saleh, I., & Afifa, M. A. (2020). The effect of credit risk, liquidity risk, and bank capital on bank profitability: Evidence from an emerging market. Cogent Economics and Finance, 8(1), 1-13. https://doi.org/10.1080 /23322.039.2020.1814509
• Sarıtaş, H., Uyar, S. G. K., & Gökçe, A. (2016). Banka karlılığı ile finansal oranlar ve makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkilerin sistem dinamik panel veri modeli ile analizi: Türkiye araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 87-108.
• Sezal, L. (2023). Türk bankacılık sektöründe faiz dışı gelirler ve banka performans ilişkisinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 186-194. https://doi.org/10.37880/ cumuiibf
• Stefanovic, N., Barjaktarovic, L., & Bataev, A. (2021). Digitainability and financial performance: Evidence from the Serbian banking sector. Sustainability (Switzerland), 13(23), 1-15. https://doi.org/10.3390/ su132313461
• Takan, M., & Boyacıoğlu, M. A. (2011). Bankacılık-teori, uygulama ve yöntem (4. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• TCMB. (2024). Bankalararası kart merkezi a.ş. (Bkm). Türkiye’deki Ödeme Sistemleri. https://www.tcmb. gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Odeme+Sistemleri/ Turkiyedeki+Odeme+Sistemleri/Bankalararasi+Kart+Merkezi+%28BKM%29, Erişim tarihi: 25.05.2024.
• Yaman, S. (2021). Bankalara özgü faktörlerin banka karlılığına etkisi: Türkiye bankacılık sektörü üzerine panel veri analizi. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 77-100.
• Yılmaz, E., & Reis, Ş. G. (2021). Finansal serbestleşmenin Türk bankacılık sektörüne etkileri. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 141-157.
• Yuan, D., Gazi, M. A. I., Harymawan, I., Dhar, B. K., & Hossain, A. I. (2022). Profitability determining factors of banking sector: Panel data analysis of commercial banks in South Asian countries. Front. Psychol., 13, 1-17.