The Effect of The Social Body Perception of Pediatric Nurses on The Levels of Health Literacy

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 267 - 277, 29.04.2022

Zeliha Çınkıl , Esra Tural Büyük

https://doi.org/10.47115/jshs.1057217

Cited By: 2

Öz

Aim: An understanding of health literacy by pediatric nurses is central to improving pediatric health status and providing safe health care. This research was carried out to detect the health literacy levels of pediatric nurses
Method: The participations of the descriptive and relation-seeking study consists of pediatric nurses working in three different hospitals in a city center. The study was carried out between 15.10.2021 to 15.11.2021. Personal Information Form and Turkish Health Literacy Scale (TSOY) were used to collect data. For data evaluation, descriptive statistics number, mean, percentile distribution and independent two-sample t-test, one-way analysis of variance and tukey test were used in SPSS 21 statistical program.
Results: The pediatric nurses who participating in the research %70 of them are between ages of 20-30 and %90.8 are female. It was determined that 55.8% of the pediatric nurses work in pediatric services and 40.8% have a professional experience of 5 years and above. 85% of the nurses stated that they found themselves sufficient on health literacy. The total mean score of the participants on the TSOY scale was determined as 36.52 ±11.55, and it was determined that 31.7% of them had adequate and 39.2% had excellent health literacy level. A statistically significant difference was found between the level of self-efficacy of pediatric nurses in terms of health literacy and the total mean scores of the TSOY scale and it was found that pediatric nurses who evaluated themselves as competent had higher TSOY scale total score averages (p<0.05).
Conclusion and Suggestions: In this study, it was found that more than half of the participants was found to be sufficient/perfect. In addition, it was found that nurses who stated that they were sufficient in terms of health literacy had a higher level of health literacy.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Pediatrics, Health literacy, Level

PEDİATRİ HEMŞİRELERİNİN SAĞLIK OKURYAZARLIĞI DÜZEYLERİ

Öz

Amaç: Pediatri hemşireleri tarafından sağlık okuryazarlığının anlaşılması, çocuk sağlık durumunun iyileştirilmesi ve güvenli sağlık bakımının sağlanması için merkezi öneme sahiptir. Bu araştırma pediatri hemşirelerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki araştırmanın evrenini bir il merkezindeki üç farklı hastanede görev yapan pediatri hemşireleri oluşturmaktadır. Çalışma 15.10.2021 -15.11.2021 tarihleri arasında yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY) kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi, SPSS 21 istatistik programında tanımlayıcı istatistikler sayı, ortalama, yüzdelik dağılımlar ile bağımsız iki örnek t testi, tek yönlü varyans analizi ve tukey testi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan pediatri hemşirelerin %70’i 20-30 yaş aralığında olup %90.8’i kadın cinsiyettedir. Pediatri hemşirelerinin %55.8’i çocuk servislerinde çalıştığı ve %40.8’inin 5 yıl ve üzeri mesleki deneyime sahip olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerinin %85’i sağlık okuryazarlık konusunda kendilerini yeterli bulduklarını ifade etmişlerdir. Katılımcıların TSOY ölçeği toplam puan ortalaması 36.52 ±11.55 olarak belirlenmiş olup, % 31.7’si yeterli ve %39.2’si mükemmel sağlık okuryazarlık düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Pediatri hemşirelerinin sağlık okuryazarlığı konusunda kendilerini yeterli görme durumu ile TSOY ölçeği toplam puan ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark saptanmış olup, kendilerini yeterli olarak değerlendiren pediatri hemşirelerinin TSOY ölçeği toplam puan ortalamalarının daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,05).
Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmada katılımcıların yarısından fazlasının sağlık okuryazarlık düzeyi yeterli/mükemmel düzeyde bulunmuştur. Ayrıca kendilerini sağlık okuryazarlık bakımından yeterli olduğunu ifade eden hemşirelerin daha yüksek sağlık okuryazarlık düzeyine sahip olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

hemşire, pediatri, sağlık okur yazarlığı, Düzey

Kaynakça

• Abacıgil, F., Turan, S. G., Adana, F., Okyay, P., & Demirci, B. (2019). Rational use of drugs among inpatients and its association with health literacy. Meandros Medical and Dental Journal, 20(1), 64-73. doi:10.4274/meandros.galenos.2018.35119.
• Almaleh, R., Helmy, Y., Farhat, E., & Hasan, H. (2017). Assessment of health literacy among outpatient clinics attendees at Ain Shams University Hospitals, Egypt: a cross-sectional study. Public Health, 151, 137-145. http://dx.doi.org/10.1016/j.puhe.2017.06.024
• Aslantekin, F., Uluşen, M., Kaplan, B., & Uysal, M. (2013). An evaluation of health literacy situations of patients with type 2 diabetes. Medical Journal of Islamic World Academy of Sciences, 21(3), 105-14.
• Balçık, P. Y., Taşkaya, S., & Şahin, B. (2014). Sağlık okur-yazarlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(4),321-326.
• Bükecik, N., & Adana, F. (2021). Hastane çalışanlarının sağlık okuryazarlık düzeyleri ve ilişkili faktörler: Konya ili örneği, Caucasian Journal of Science, 8(1), 1-13.
• Chajaee, F., Pirzadeh A., Hasanzadeh A., & Mostafavi F. (2018). Relationship between health literacy and knowledge among patients with hypertension in Isfahan province, Iran. Electronic Physician, 10(3), 6470-6477. doi: 10.19082/6470
• Connell, A.M., & Fry-bowers, E.K. (2011). Knowledge and perceptions of health literacy. Among nursing professionals. J Health Commun; 27;730(16), 295-307.
• Coşkun, S., & Bebiş, H. (2015). Adölesanlarda E-sağlık okuryazarlığı ölçeği: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gulhane Medical Journal; 57(4), 378-384.
• Çatı, K., Karagöz, Y., Yalman, F., & Öcel, Y. (2018). Sağlık okuryazarlığının hasta memnuniyeti üzerine etkisi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 87-99.
• Çetinel, Ö.Ö. (2021). Sağlık çalışanlarının sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi: Bir özel hastane zinciri örneği, Yüksek Lisans Tezi, Medipol Üniversitesi, İstanbul.
• Çınar, S., Ay, A., & Boztepe, H. (2018). Çocuk sağlığı ve sağlık okuryazarlığı. Sağlıkta Performans Ve Kalite Dergisi, 14 (2), 25-39.
• Çiftçi, F. (2017). Bir eğitim aile sağlığı merkezine kayıtlı 18-65 yaş bireylerin sağlık okuryazarlığı durumunun belirlenmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi.
• Deniz, T., Kandiş, H., Saygun, M., Büyükkoçak, Ü., Ülger, H., & Karakuş, A. (2018). Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi acil servisine başvuran zehirlenme olgularının analizi. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi;11(2),15-20.
• Dickens, C., Lambert, B.L., & Cromwell, T. (2013). Nurse overestimation of patients’ health literacy. J Health Commun, 18(1),62–69.
• Duong, T.V., Chang, P.W., Yang, SH., Chen, MC., Chao, WT., Chen, T., Chiao, P., & Huang, H.L. (2017). A new comprehensive short-form health literacy survey tool for patients in general. Asian Nursing Research, 11(1), 30-35. https://doi.org/10.1016/j.anr.2017.02.001.
• Durmaz, Y., Yayan, E.H., Sezgin, D., & Yakıncı, C. (2016). Sağlık personelinin sağlık okuryazarlığı kavramı hakkındaki bilgi düzeyi. Konuralp Tıp Dergisi; 8(2),114-117.
• Görkemli, N. (2017). Sağlık iletişiminde internet kullanımı üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 7(1),122-38.
• Johnson, A. (2014). Health literacy, does it make a difference? Australian Journal of Advanced Nursing; 31,39-45.
• Kaya, E., & Karaca, S.S. (2019). Sağlık okuryazarlığı ve hemşirelik. Sted Dergisi, 28(3), 216-221.
• Kobayashi, L.C., Wardle, J., & Wolf, M.S. (2015). Cognitive function and health literacy decline in a cohort of aging English adults. J Gen Intern Med., 30(7), 958-964. doi: 10.1007/s11606-015-3206-9.
• Mackert, M., Ball, J., & Lopez, N. (2011). Health literacy awareness training for healthcare workers: Improving knowledge and intentions to use clear communication techniques. Patient Education and Counseling, 85, e225–e228, http://dx.doi.org/10.1016/j.pec.2011.02.022.
• Matsumoto, M. & Nakayama, K. (2017). Development of the health literacy on social determinants of health questionnaire in Japanese adults. BMC Public Health, 17(1), 48-51. doi: 10.1186/s12889-016-3971-3
• Mayer, G., & Villaire, M. (2011). Health literacy: An opportunity for nurses to lead by example. Elsevier Inc., 59(2):59-60. Nesari, M., Olson, J.K., Nikbakht, N.A., & Norris, C. (2019). Registered nurses' knowledge of and experience with health literacy.health literacy Research and Practice; 3(4),e268–e279. Okyay, P., Abacıgil, F. (2016). Türkiye’de sağlık okuryazarlığı ölçekleri güvenirlik ve geçerlilik çalışması. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/Yayin/530.
• Ölmez, E.H., & Barkan, O.B. (2015). Sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve hasta hekim ilişkisinin değerlendirilmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 121-127.
• Öztaş, D., Güzeldemirci, G. B., Özhasenekler, A., Yıldızbaşı, E., Karahan, S., Eray, İ. K., Üstü, Y., Doğusan, A.R., Mollahaliloğlu, S., Öztürk, M., & Akçay, M. (2016). Sağlık okuryazarlığı perspektifinden, mükerrer acil servis başvurularının değerlendirilmesi. Ankara Medical Journal; 16(3), 255-62.
• Park, H., Moon, M., & Baeg, J.H. (2014). Association of eHealth literacy with cancer information seeking and prior experience with cancer screening. Computers, Informatics, Nursing; 32:458–463.
• Raingruber, B. (2014). Contemporary health promotion in nursing practice. Burlington: Jones & Bartlett Learning. 1-24.
• Sezer, A. Kadıoğlu, H. (2014). Yetişkin sağlık okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17:3, Ss.165-170.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2017). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçekleri Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması. https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/Sa%C4%9Fl%C4%B1k%20Okur%20Yazarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf
• The European Health Literacy Survey. (2012). Comparative report of health literacy in eight EU member states. The European health literacy survey HLS-EU, Online publication, 1-92. https://cdn1.sph.harvard.edu/wp-content/uploads/sites/135/2015/09/neu_rev_hls-eu_report_2015_05_13_lit.pdf
• Uysal, N., & Yıldız, G. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. BAUN Sağ Bil Derg; 10(1): 43-48.
• Williamson, S.S., & Chopak-Foss, J. (2015). Differences in health literacy knowledge and experiences among senior nursing students. Journal of Georgia Public Health Association, 5(2), 184-190
• World Health Organization. (2013). Health literacy. The solid facts. from http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/190655/e96854.pdf
• Yılmazel, G., & Çetinkaya, F. (2016). Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(1), 69-74.