Lise Düzeyinde Yapılan Parasız Yatılı ve Bursluluk Sınavlarında Sorulan Kimya Sorularının Algoritmik ve Kavramsal Soru Tipi Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2016, , 1 - 14, 01.06.2016

Ayşegül Derman Kadriye Kayacan Nuriye Koçak

https://doi.org/10.21547/jss.256740

Öz

Öğretim programlarının yürütülmesinde en önemli kaynak olarak ders kitapları görülmekle birlikte merkezi sistemle yapılan sınavlarda sorulan kimya soruları, kimya öğretim programına göre hazırlandıkları için öğretim programının yansımaları olarak düşünülebilir. Bu çalışmanın amacı, 1998- 2015 yılları arasında lise 9, 10 ve 11. Sınıflar için yapılan Parasız Yatılılık Ve Bursluluk Sınavı (PYBS) 'nda sorulan 140 kimya sorusunu “Algoritmik”, “Kavramsal” soru tipi bağlamında incelemektir. Çalışma betimsel bir çalışmadır. Veri analizinde, nitel araştırma kapsamında yer alan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Crosstabs ve Kappa istatistiği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, PYBS' ndasorulan soruların toplamda %80’inin kavramsal, %20’sinin algoritmik sorular olduğunu ortaya koymuştur. Soru türlerinin yıllara göre dağılımıyla ilgili bulgular ise PYBS' nda sorulan soruların çoğunlukla kavramsal sorulardan oluştuğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular ilgili literatürle ve kimya öğretim programıyla ilişkilendirilerek kimya konularının kavramsal öğretimine yönelik çıkarımlar yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kimya öğretimi, Algoritmik soru, Kavramsal soru, Problem çözme, Kimya öğretim programı, Ölçme ve değerlendirme

The Investigation of Chemistry Questions Asked in Free Boarding and Scholarship Examination for High School Level in the Context of Algorithmic and Conceptual Question Type

Öz

To conduct of the education programs, the most important resource is considered that textbooks but in national assesment tests, chemistry questions prepared according to chemistry curriculum they may be considered reflections of curriculum. The purpose of this study is to review the 140 chemistry questions “algoritmic or conceptual”, asked in “Free Boarding and Scholarship Examination”for 9,10,11 classes between 1998 and 2015 years. The study is a descriptive study. In data analysis, within the scope of the document analysis, qualitative research method was used. Crosstabs and Kappa statistic was used. The findings of this study revealed that the questions asked in “Free Boarding and Scholarship Examination”are 80% conceptual, 20% algorithmic in total. The distribution of question types according to the years indicates that most of questions are consisted of conceptual question types. By the findings are associated with the relevant literature and national chemistry curriculum, inferences and implications for conceptual chemistry teaching and learning have been made

Anahtar Kelimeler

chemistry teaching, algorithmic question, conceptual question, problem solving, chemistry curriculum, measurement and evaluation

Kaynakça

• Altman, D. G. (1999). Practical statistics for medical research. New York, NY: Chapman & Hall/CRC Press.
• Anamuah-Mensah, J. (1986) Cognitive strategies used by chemistry students to solve volumetric analysis problems. Journal of Research in Science Teaching, 23, 759–769.
• Ashmore, A. D., Frazer, M. J. & Casey, R. J. (1979). Problem solving and problem solving networks in chemistry. Journal of Chemical Education, 56, 377-379.
• Bilgin, İ. (2006). The effects of pair problem solving technique incorporating Polya’s problem solving strategy on undergraduate students’ performance in chemistry. Journal of Science Education, 7(2), 101-106.
• Bodner, G. M. (1987). The role of algorithms in teaching problem- solving. Journal of Chemical Education, 64, 513-514
• Bodner, G. M. Ve McMillen, T. L. B. (1986). Cognitive restructuring as an early stage in problem solving. Journal of Research in Science Teaching, 23, 727-737
• Bodner, G.M. (1991) I have found you an argument: the conceptual knowledge of beginning chemistry graduate students. Journal of Chemical Education, 68, pp. 385–388.
• Bunce, D. M., Gabel, D. L. Ve Sameael, J. V. (1991). Enhancing chemistry problemsolving achievement using problem categorization. Journal of Research in Science Teaching, 28, 505-521.
• Chı, M. H. T., Feltovıch, P. J. and Glaser, R. (1981) Categorization and representation of physics problems by experts and novices. Cognitive Science, 5, 121–152.
• Çalık, M., Ayas, A., & Ebenezer, J. V. (2005). A Review of Solution Chemistry Studies: Insights into Studens’ Conceptions. Journal of Science Education and Technology 14 (1): 29- 50.
• Çepni, S. (Ed.). (2011). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Dede Y., Yaman S. (2005). Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiksel Problem Kurma ve Problem Çözme Becerilerinin Belirlenmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, Anı Yayıncılık, Yıl:5, Sayı: 18, ISSN 1302-597X.
• Demircioğlu, G., Demircioğlu, H. (2009). Kimya Öğretmenlerinin Sınavlarda Sordukları Soruların Hedef Davranışlar Açısından Değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, Cilt:3 Sayı 1, 80- 98.
• Demircioğlu, G., Erçebi, M. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Kavramsal ve Algoritmik Kimya Sorularındaki Performanslarının Karşılaştırılması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 145-169.
• Deniz Engin M., (2004). Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Öz Saygı Karar Verme Stilleri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi üzerine Bir Araştırma. Eğitim Araştırmaları, Anı Yayıncılık, Yıl:4, Sayı:15, ISSN 1302-597X.
• Doymuş, K., Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S., 1999-ÖSS Kimya Sorularının Düzey ve İçerik Yönünden Değerlendirilmesi, IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, 2000 Ankara.
• Erdoğan, M. ve Köseoğlu, F. (2012). Ortaöğretim Fizik, Kimya, Biyoloji Dersi Öğretim Programlarının Bilimsel Okuryazarlık Temaları Yönünden Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice - 12(4). Güz/Autumn. 2889-2904.
• Gabel, D., Sherwood, R. & Enochs, L. (1984). Problem-solving skills ofhigh school chemistry students. Journal of Research in Science Teaching, 21(2), 221-233.
• Gilbert, J.K., Bulte, A.M.W., & Pilot, A. (2011). Concept development and transfer in contextbased science education. International Journal of Science Education, 33(6), 817–837.
• Greenbowe, T.J. (1983) An investigation of variables involved in chemistry problem solving. PhD Thesis, Purdue University.
• Herron, J.D. & Greenbowe, T.J. (1986) What can we do about Sue: a case study of competence. Journal of Chemical Education, 63, pp. 528–531.
• Johnstone, A. H. Ve El-Banna, H. (1986). Capacities, demands and processes – a predictive model for science education. Education in chemistry, 23, 80-84
• Johnstone, A.H. (1997) Chemistry teaching, science or alchemy?, Journal of Chemical Education, 74(3), pp. 262–268.
• Köseoğlu, F. (2006). Fen, teknoloji ve matematik öğretim programı reformlarında küreselleşmenin etkileri: Paradigma değişimleri. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi’nde sunulan bildiri, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174.
• Lee, K.W. (1985) Cognitive variables in problem solving in chemistry, Research in Science Education, 15, pp. 43–50.
• Liu, X.& Lesniak, K. (2006). Progression in Children’s Understanding of the Matter Concept from Elementary to High School. Journal of Research ın Science Teaching, 43 (3), 320–347.
• Lythcott, J. (1990). Problem solving and requisite knowledge of chemistry. Journal of Chemical Education, 67(3), 248–252.
• MEB. (2013). Ortaöğretim Kimya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/guncellenen-ogretim-programlari/icerik/151 adresinden 12 Eylül 2013 tarihinde alınmıştır.
• Morgil İ. , Yılmaz A., Özyalçın Ö. (2002). Temel Kimya Dersinde Öğrencilerin Kavramları Anlama ve Sayısal Problemleri Çözme Başarıları Arasındaki İlişki, V Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, CiltII, Ankara.
• Nakipoğlu, C. (2009). Deneyimli Kimya Öğretmenlerinin Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarını Kullanımlarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 10, Sayı 1, 91-101.
• Nurrenbern, S.C. & Pickering, M. (1987). Concept learning versus problem solving: Is there a difference? Journal of Chemical Education, 64(6), 508-510.
• Oral G., (2001). Problem Çözme Ezbere Karşı: Eğitim Sistemi İçinde Öğretmenin Gerçek Yeri. Eğitim Araştırmaları, Anı Yayıncılık, Sayı:3-4, ISSN 1302-597X.
• Overman, M. , Vermunt, J.D., Meijer, P. C., Bulte, A. M. W. & Brekelmans, M. (2012): Textbook Questions in Context-Based and Traditional Chemistry Curricula Analysed from a Content Perspective and a Learning Activities Perspective. International Journal of Science Education, DOI:10.1080/09500693.2012.680253
• Özden, M. (2007). 2006 ÖĞRENCİ SEÇME SINAVI (ÖSS) KİMYA SORULARININ KAPSAM ve DÜZEY YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ.Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, 10.
• Özmen H., Demircioğlu G., Ayas A. (2002). Lise 2 Öğrencilerinin Mol Kavramı ve Kimyasal Hesaplamalarla İlgili Anlama Seviyeleri ve Problem Çözme Yeterliliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. V Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı, CiltII, Ankara.
• Shaıbu, A.A.M. (1992) A study of the relationship between conceptual knowledge and problemsolving proficiency, in: H.J. SCHMIDT (Ed.) Empirical Research in Chemistry and Physics Education, pp.163–174 (Kiel, The International Council of Association for Science Education).
• Sözbilir, M. (2010). https://mustafasozbilir.wordpress.com/derslerim/ adresindeki http://fenicay.wordpress.com/ bloğundan 03.05.2013 tarihinde alınmıştır.
• Sözbilir, M. (2010a). https://mustafasozbilir.wordpress.com/derslerim/ adresindeki http://fenitay.wordpress.com/ bloğundan 03.05.2013 tarihinde alınmıştır.
• Sözbilir, M. (2012). https://mustafasozbilir.wordpress.com/derslerim/ adresindeki http://fenicay.wordpress.com/ bloğundan 03.05.2013 tarihinde alınmıştır.
• SUMFLETH, E. (1988) Knowledge of terms and problem-solving in chemistry, International Journal of Science Education, 1, pp. 45–60.
• Talanquer, V. (2011). Macro, Submicro, and Symbolic: The many faces of the chemistry “triple. International Journal of Science Education, 33:2, 179-195, DOI: 10.1080/09500690903386435
• Tan Ş., Kayabaşı Y., Erdoğan A. (2002). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Anı Yayıncılık, Ankara.
• Uzuntiryaki, E and Geban, Ö. (2005). Effect of conceptual change approach accompanied with concept mapping on understanding of solution concepts. Instructional Science , 33: 311–339. DOI 10.1007/s11251-005-2812-z
• Üner, S., Akkuş, H., Kormalı, F. (2014). Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarındaki ve Sınavlarındaki Soruların Bilişsel Düzeyi ve Öğrencilerin Bilişsel Düzeyiyle İlişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 15, Sayı 1, Nisan 2014, Sayfa 137-154
• Van Driel, J.H., Bulte, A.M.W., & Verloop, N. (2005). The conceptions of chemistry teachers about teaching and learning in the context of a curriculum innovation. International Journal of Science Education, 27(3), 302–322.
• Van Driel, J.H., Bulte, A.M.W., & Verloop, N. (2007). The relationships between teachers’ general beliefs about teaching and learning and their domain specific curriculum beliefs. Learning and Instruction, 17, 156–171.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.