Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Kadının Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması

Yıl 2021, , 1148 - 1173, 29.07.2021

Ola Kareem Süleyman Emre Zorlu

https://doi.org/10.21547/jss.832812

Öz

Kadına yönelik şiddet maalesef ülke gündemimizden hiç düşmemektedir. Kadına yönelik şiddet eylemlerinin önlenememesinin ana sebebi kadının korunmasına yönelik düzenlemelerin yetersiz kalması olarak yapılan güncel tartışılmalarda sıkça dile getirilmektedir. Şiddet mağduru kadına yönelik hükümler ve uygulamalar, mağduriyetin şikâyet konusu olmasına da ciddi oranda etmektedir. CMK’da suçun soruşturulması ve kovuşturulması aşamalarında şiddet mağduru kadınlara birtakım haklar tanınmıştır. Bu kapsamda aşağıda beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması ile suçtan doğan zararın giderilmesinden söz edilecektir.
Özellikle cinsel suç mağduru ya da şiddet içeren diğer suçların mağduru olan kadınlar düşünüldüğünde, CMK’da kadınlara yönelik özel düzenlemeler var mıdır? Beden muayenesi söz konusu olduğunda kadının muayenesinde özel düzenlemeler mevcut mudur? Kadının ifadesi başka delil bulunmadığında dikkate alınır mı?..vb. sorular akla gelmektedir. Çalışmamızda bu sorulara cevap vermeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Kadın, Şiddet mağduru, CMK, Beden muayenesi

Regulations Regarding the Protection of Women in the Turkish Code of Criminal Procedure

Öz

Kadına yönelik şiddet maalesef ülke gündemimizden hiç düşmemektedir. Kadına yönelik şiddet eylemlerinin önlenememesinin ana sebebi kadının korunmasına yönelik düzenlemelerin yetersiz kalması olarak yapılan güncel tartışılmalarda sıkça dile getirilmektedir. Şiddet mağduru kadına yönelik hükümler ve uygulamalar, mağduriyetin şikayet konusu olmasına da ciddi oranda etmektedir. CMK’da suçun soruşturulması ve kovuşturulması aşamalarında şiddet mağduru kadınlara bir takım haklar tanınmıştır. Bu kapsamda aşağıda beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması ile suçtan doğan zararın giderilmesinden söz edilecektir. Ayrıca CMK hükümleri uyarınca mağdurun soruşturma ve kovuşturma aşamalarındaki haklarına da değinilecektir.
Özellikle cinsel suç mağduru ya da şiddet içeren diğer suçların mağduru olan kadınlar düşünüldüğünde, CMK’da kadınlara yönelik özel düzenlemeler var mıdır? Beden muayenesi söz konusu olduğunda kadının muayenesinde özel düzenlemeler mevcut mudur? Kadının ifadesi başka delil bulunmadığında dikkate alınır mı? Vb. sorular akla gelmektedir. Çalışmamızda bu sorulara cevap vermeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Kadın, Şiddet Mağduru, CMK, Beden Muayenesi

Kaynakça

• Akbulut, Berrin, “Dış Beden Muayenesi”, TAAD, Y. 7, S. 27, Temmuz 2016, ss. 83- 123.
• Akbulut, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2016.
• Aksoy İpekçioğlu, Pervin, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma”, İÜHFD, C. LXX, S. 1, 2012, ss. 19-38, (Beden Muayenesi).
• Aksoy İpekçioğlu, “Vücuttan Örnek Alma İşleminin Hukuki Niteliği ve Anayasa Uygunluğu”, MÜHF-HAD, (Özel Sayı), C. 19, S. 2, 2013, ss. 1157-1175, (Vücuttan Örnek Alma).
• Alan Akcan, Esra, “Ceza Hukukunda Mağdurun Korunmasına Yönelik Düzenlemeler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, 2015, ss. 3949- 3997.
• Altunkaş, Aysun, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, Ceza Hukukunda Kadının Şiddete Karşı Korunması, Koç Üniversitesi Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans No. 1 Ceza Hukuku, İstanbul 2013, ss. 301-352.
• Apiş, Özge, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüpheli/Sanığın Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, MÜHF-HAD, C. 18, S. 1, ss. 267-296.
• Aygün, Aydın, “Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma”, https://www.dergipark.gov.tr%2Fdownload%2Farticalefile%2F271158&usg=AOvVaw1zgWZltfHHm9CMykT_YFlz. (E.T.12.06.2018)
• Boyacı, Akın, “Ceza Muhakemesinde Davaya Katlıma”, İÜHFD, C. LXXI, S. 1, 2013, ss. 157-175.
• Centel, Nur, Ceza Hukuku Şiddete Karşı Kadını Koruyor Mu?, Ceza Hukukunda Kadının Şiddete Karşı Korunması, Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans Serisi No. 1, İstanbul 2013, ss. 1-12.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, İstanbul 2015.
• Çetin, Soner H., “Ceza Muhakemesi Kanunda Uzlaşma (CMK m. 253, 254, 255)”, TBBD, S. 82, 2009, ss.1-33.
• Değirmenci, Olgun, “Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur Hakları”, TBBD, 2008, S. 77, ss. 33-86.
• Doğan, Recep, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alma”, TBBD, (142), 2019, ss. 93- 132.
• Doğan, Soyaslan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Ankara, 2018.
• Dursun, Gizem, “Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması ve Konuya İlişkin AİHM Kararlarının İncelenmesi”, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C. 19, Özel Sayı, 2017, ss. 2955- 2996.
• Erem, Faruk, “Ceza Davasına Müdahalenin Lüzumsuzluğu”, Adalet Dergisi, Aralık 1962, S.11-12, ss. 1202- 1205.
• Ertuğrul, Hüseyin, “Ceza Muhakemesinde Katlanma Yükümlülüğü”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008, C. XII, S. 1-2, ss. 687- 699.
• Güngör, Devrim/Bakşi, Okan, “Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Bedenden Örnek Alınması ve Genetik İncelemeler”, Adli Bilimler Dergisi, 2009, C. 8, S. 3, ss. 63- 71.
• Güngör, Mümin, “Mağduriyetin Giderilmesi Açısından Uzlaştırma Kurumu İle Mağdur Hakları Tasarısının İncelenmesi”, YBHD 2019/2, Y. 4, ss. 189-230.
• Hacıoğlu, Burhan Caner, “Türk Ceza Adalet Sistemi İçinde Suç Mağdurunun Korunması Sorunun Çözümü Üzerine Bir Deneme”, SÜHFD, C. 4, S. 1-2, ss. 191-201.
• Hakeri, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Ankara, 2013.
• İnci, Zekiye Özen, “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, http://www.turkhukuksitesi.com
• Kafes, Veli, “Ceza Hukukunda Mağdurun Zararının Giderilmesi”, AÜHFD, C. 60, S. 1, 2011, ss. 83-156.
• Kaplan, Mahmut/Aydın, Özgür, “Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 3, C. 2, Haziran 2016, ss.113-134.
• Karakaş Doğan, Fatma, “Suçtan Doğan Mağduriyetin Devlet Tarafından Giderilmesi ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı”, TBBD, C. 95, Temmuz-Ağustos 2011, ss. 197-234.
• Karakaş Doğan, “Uluslararası Düzenlemeler Işığında Mağdur Haklarının ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısının Değerlendirilmesi”, MÜHFD, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, C. 19, S. 2, 2013, ss. 1007-1029.
• Katoğlu, Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, 61 (2), 2012, ss. 697-702.
• Kazaker, Gözde, “Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, CHD, S. 31, Agustus 2016, ss. 173-201.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara 2014.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe, Ceza Muhakemesi Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Baskı, İstanbul 2006. Mahmutoğlu, Fatih Selami, “Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, http://www.fsmahmutoglu.av.tr/pdf/76b00da1de336791f454b4977f6319d9cd4656d7818071225.pdf. ss. 1-25, (E. T. 07.10.2018).
• Nuhoğlu, Ayşe, “Beden Muayenesi”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Türk Alman Tıp Hukuku Sempozyumu, C. III, S. 2, 2006, ss. 323-336.
• Nuhoğlu, “Cinsel Suç Mağduru Kadının Beyanı ve İspat”, Kadına Yönelik Cinsel Şiddete Karşılaştırmalı Hukukun Yaklaşımı, İstanbul Barosu, Şubat 2002, ss. 49-67.
• Özbek, Veli Özer/Kanbur, Mehmet Nihat/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Ankara 2015.
• Pamuk, Gülfem, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Şahsi Hak Talebinde Bulunma Hakkı”, Ceza Hukukunda Kadının Şiddete Karşı Korunması, Koç Üniversitesi Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans No. 1 Ceza Hukuku, İstanbul 2013.
• Sancar, Türkan Yalçın, Türk Ceza Hukukunda Kadın, 1. Baskı, Ankara 2013.
• Sarsıkoğlu, Şenel, “Türk Ceza Muhakemesi Hukuku’nda Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması”, ERÜHFD, 2013, C.VIII, S. 2, ss. 693-722.
• Şahin, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku-I, 8. Baskı, Ankara, 2017.
• Turhan, Faruk, “Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi ve Tıp Hukuku Özellikle AİHM Kararları Işığında Şüpheli veya Sanığın Zorla Muayenesi Konusunun Değerlendirilmesi”, Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları, V. Türk-Alman Tıp Hukuku Sempozyomu, Ankara 2008, ss.1025-1074.
• Ünver, Yener, “Türkiye’de Aile İçi Şiddetin Boyutları, Nedenleri ve Çözüm Önerileri”, Suçla Mücadele Bağlamında Türkiye’de Aile İçi Şiddet, XIII. Dünya Kriminoloji Kongresi, İstanbul 2003, ss. 11-71.
• Ünver, “Hekim ve Hasta Haklarının Ulusal ve Uluslararası Hukuk Açısından Konumlandırılması”, Ceza Hukuku Dergisi, Y. 2, S. 1, Nisan 2007, ss. 199-234.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2015.
• Uslu, Ferhat, “Çağdaş Ceza Adaleti İçinde Mağdur”, Ankara Barosu Dergisi, 2013/4, ss. 243-260.
• TBMM, Kadına Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu, 2. Cilt, 8 Mayıs 2015.
• Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Ankara, 2015.
• Zafer, Hamide, “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Sağlık Hakkı İle İlgili Düzenlemeler”, Sağlık Hukuku ve Yeni Türk Ceza Kanunu’ndaki Düzenlemeler, Sempozyum No:1, 17 Kasım 2006, İstanbul 2007, ss. 184-208.
• “Girişimsel Radyoloji Nedir?”, http://www.tgrd.org.tr/Sayfalar/Girisimsel-Radyolo-ji-Nedir/140.