Akran Aracılı Sosyal Beceri Eğitimi Programının 6-7-8. Sınıf Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerine Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 2, 499 - 511, 01.12.2015

İsmail Yelpaze Eyyüp Özkamalı

https://doi.org/10.21547/jss.256772

Öz

Bu çalışmanın amacı, akran aracılığıyla anlatılan sosyal beceri eğitimi programının ortaokul öğrencilerinin (6, 7 ve 8. sınıf) saldırganlık düzeylerine etkisini incelemektir. Araştırma ön test – son test tek gruplu yarı deneysel bir çalışma modeline göre düzenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Kahramanmaraş il merkezindeki bir ilköğretim okulunun ikinci kademe öğrencileri oluşturmaktadır. Bu çalışmaya 28 kız, 28 erkek öğrenci katılmıştır. Ayrıca okuldan gönüllü ve akran yardımcısı olabilecek 11 öğrenci 8. sınıflardan seçilmiştir. Öğrencilerin saldırganlık düzeylerini belirlemek için Tuzgöl (1998) tarafından geliştirilen “Saldırganlık Ölçeği” kullanılmıştır. Bununla birlikte, çalışmaya katılan öğrencilerin bazı demografik özelliklerine ulaşmak için araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Akran rehberi olarak seçilen 11 öğrenciye 8 hafta süren sosyal beceri eğitimi verilmiştir. Daha sonra 11 akran rehberi gruplara bölünerek sosyal beceri eğitimi programını 56 öğrenciye anlatmışlardır. Eğitimden sonra 56 öğrenciye son test uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 15 programı kullanılmıştır. Uygulamanın istatistiksel sonuçlarına bakıldığında, akranlar aracılığıyla verilen sosyal beceri eğitimi programının öğrencilerin saldırganlık düzeylerini azaltmada etkili olduğu görülmüştür. Öğrencilerin cinsiyetleri, öğrencilerin saldırganlık düzeylerini belirlemede önemli bir faktör olarak görülürken, öğrencilerin sınıf düzeyine göre öğrencilerin saldırganlık puanlarının farklılaşmadığı sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlar ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Akran rehberliği, sosyal beceri eğitimi, saldırganlık, ortaokul öğrencileri

The Effectiveness of Social Skills Training Program via Peer Tutoring on Aggression Level

Öz

The purpose of this study was to investigate the effectiveness of social skills intervention program via peer tutoring on aggression level of secondary school students. The study was a semi-experimental model using experimental group with pre and post-tests. Eleven (eighth class) students were selected to have skills for being peer helper. The population of this research consisted 56 secondary school students at Kahramanmaraş. In order to evaluate aggression level of students, Aggression Scale developed by Tuzgöl (1998) was used. . Additionally, a Personal Information Sheet developed by the researcher was used to record certain demographic variables. Researcher applied social skills invention program to 11 students (peer helpers) for eight weeks. Later, peer helpers applied intervention program to selected 56 students as well. After application, last-test was applied to selected 56 students, again. To analyze the data collected, SPSS 15 for computer was used. Results of the research revealed that the social skill program via peer helping (peer guidance) considerably decreased the level of aggression of students at secondary school students. Students’ aggression level differentiated according to their sex, but not their class levels. Results were discussed in the light of literature

Anahtar Kelimeler

Peer helping, social skills intervention, aggression, secondary school student

Kaynakça

• Ada, Ş., Dilekmen, M. ve Alver, B. (2011). İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin saldırganlık özellikleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2): 927-944.
• Bushman, B. J. & Anderson, C. A. (2001). Effects of violent video games on aggressive behavior, aggressive cognition, aggressive affect, psychological arousal, and prosocial behavior: A meta-analytic review of the scientific literature. Psychological Science, 12(5): 353-359
• Eti, İ. (2010). Drama etkinliklerinin okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocukların sosyal becerileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Farrington, D.P. (1991). Childhood aggression and adult violence: Early precursors and later-life outcomes. In D.J. Pepler & K.H. Rubin (Eds.). The Development and Treatment of Childhood Aggression, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum, pp. 5-29.
• Frey, F. S., Hirschstein, K. M. ve Guzzo, B. A. (2000). Second Step : Preventing Aggression by Promoting Social Competence. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 8: 102
• Gausted, J. (1993). Peer and cross-age tutoring. file:///D|/digests/digest079.html Hassan, M. S., Osman, M.N. & Azarian, Z. S. (2009). Effects of watching violence movies on the attitudes concerning aggression among middle schoolboys (13-17 years old) at international schools in Kuala Lumpur, Malaysia. European Journal of Scientific Research, 38(1):141-156.
• Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı yayıncılık.
• Kuruöz, M. ve Koç, M. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde karşılaştıkları engeli aşmada saldırganlığı kaynak gösterme düzeyleri. XVI. Ulusal eğitim bilimleri kongresi.
• Lochman, J. E., Coie, J. D., Underwood, M. K. & Terry, R. (1993). Effectiveness of a social relations intervention program for aggressive and nonaggressive, rejected children. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(6): 1053-1058.
• Myrick, R. D., ve Folk, B. E. (1999). The power of peervention: A manual for the trainers of peer facilitators. Minneapolis: Educational Media Corporation.
• Oliver, C. & Candappa, M. (2003). Tackling bullying: Listening to the views of children and young people. Research Raport, No: 400. University of London.
• Omay, H. (2008). İlköğretim okulları öğrencilerinin okul iklimi algıları ile saldırganlık ölçeği puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öğülmüş, S. (1996). Okullarda Şiddet ve Alınabilecek Önlemler. Eğitim-Bir Sen, Eğitime bakış, 16-24.
• Pepler, D.J., Craig, W.M. & Roberts, W.L. (1995). Social skills training and aggression in the peer group. In J. McCord (Ed.) Coercion and punishment in long-term perspectives. New York: Cambridge University Press. (pp. 213- 228)
• Robert, B. A. & Richardson, D. R. (1994). Human aggression. NY: Plenum Press
• Sarıca, A. K. (2008). Sosyal beceri programının ergenlerin saldırganlık düzeyine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Sazak E. (2003). Zihin engelli birey için hazırlanan akran aracılı sosyal beceri öğretim programının etikliğinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Tagay, Ö., Baydan, Y. ve Voltan- Acar, N. (2010). Sosyal beceri programının (BLOCKS) ortaokul (6, 7 ve 8. sınıf) öğrencilerinin sosyal beceri düzeyleri üzerindeki etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3): 19-28
• Tuzgöl, M. (1998). Anne-Baba tutumları Farklı Lise Öğrencilerinin saldırganlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Uz-Baş, A. (2009). Okul Psikolojik Danışmanlarının Okulda Saldırganlık ve Şiddete Yönelik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(18): 90-110.
• Ültanır, E. (2005). Türkiye'de Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) Mesleği ve Psikolojik Danışman Eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1 (1).
• Yavuzer, H. (1998). Yaygın Ana-Baba Tutumları, Ana Baba okulu.
• Webster-Stratton, C. (1999). How to promote children’s social and emotional competence. California: SAGE Publications.