Küresel Politika Değişimleri ve Türkiye’de Kırsal Kalkınma

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 3, 589 - 610, 01.12.2013

Mina Furat

Öz

Bu çalışmada, amaçlanan, küresel kırsal kalkınma yaklaşımları ve politikalarındaki değişimlerin, Türkiye’nin kırsal kalkınma ve tarım sektörü politika, program ve projelerini nasıl etkilediğini açığa çıkarmaktır. Türkiye’den, (AB) Avrupa Birliği’ne uyum sağlama süreci ve IPARD programıyla beraber, kırsal kalkınma ve tarımsal politikalarını yeniden tasarlaması ve yeniden yapılandırması beklendiği belirtilmektedir. Bu yeniden yapılandırma sürecinde, kırsal kalkınmada, katılımcılık, bölgesel duyarlılık, yerellik, sürdürülebilirlik, kamu kurumlarının koordinasyonu ve birlikte çalışması gibi değerler ana akım kırsal kalkınma paradigmasındaki gibi benimsense de ve gerekli hukuki düzenlemeler gerçekleşse de; bu değerlerin politikalarda ve projelerde pratik olarak uygulanması, bürokratik kültür ve toplumsal ve kültürel önyargılar gibi sebeplerle engellenebilir. Ayrıca, Türkiye kırsal kalkınma programının yarı geçimlik olan tarımsal haneleri tarımsal işletmelere dönüştürme amacı taşıdığı gözlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Kırsal Kalkınma Paradigması, Kırsal Kalkınma ve Tarım Politikaları, IPARD Programı

Global Policy Changes and Rural Development in Turkey

Öz

In this study, the aim is to explore the influence of the changes in global rural development approaches and policies to the Turkish rural development and agricultural policies, programs and projects. It is stated that Turkey is expected to redesign and restructure its rural development and agricultural policies with IPARD program and the integration process of Turkey to EU (European Union). In this process of restructuring, Even if the values such as; participation, regional sensitivity, locality, sustainability, the coordination and collaboration of public institutions are accepted as in mainstream rural development paradigm and the legal regulations are made; the practical implementation of these values in policies and projects could be precluded because bureaucratic culture and social and cultural prejudices. In addition, it is observed that Turkish rural development program aims to transform semi-subsistence farming households to agricultural businesses

Anahtar Kelimeler

Rural Development Paradigm, Rural Development and Agricultural policies, IPARD program

Kaynakça

• Aydın, Zülküf (2001). Yapısal uyum politikaları ve kırsal alanda beka stratejilerinin özelleştirilmesi: Söke’nin Tuzburgazı ve Sivrihisar’ın Kınık köyleri örneği. Toplum ve Bilim, 88(Bahar), 11–31.
• Aysu, Abdullah (2002). Türkiye tarımında yapılanma(ma): tarladan sofraya tarım. İstanbul: Su Yayınları.
• Bonanno A., Friedland W. H., Llambi L., Marsden T., Moreira M. B., Schaeffer R. (1994). Global Post-Fordism and Concepts of State. International Journal of Agriculture and Food, 4, 11-29.
• Dağ Rıfat (2007). Kırsal Kalkınma Siyaseti. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Doğan Sibel. (2006). Tarım-Gıda Sisteminin Küreselleşmesi ve Çok Uluslu şirketlerin artan önemi. İktisat Dergisi, 477, (42-55).
• Ellis Frank ve Biggs. Stephen. (2001). Evolving Themes in Rural Development 1950s and 2000s. Development Policy Review, 19(4), 437-448.
• Emre Emel. (2003). Yeniden yapılanma sürecinde Türkiye’de tarım: söylem ve gerçek. Özgür Üniversite Forumu, Nisan- Haziran, 22, 155-171.
• EC (Commission Regulation) (2005). No: 1698. EC: Official Journal of the European Union
• Gonzales Carmen G. (2002). Institutionalizing Ineaquality: The WTO Agreement on Agriculture, Food Security & Developing Countries. [online] Erişim Zamanı: 14 Aralık 2011
• http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1018&context=ca rmen_gonzalez
• Güler, Birgün, A. (2005). Yeni Sağ ve Devletin Değişimi: Yapısal Uyarlama Politikaları 1980- 1995. Ankara: İmge Kitabevi.
• Günaydın, G. (2002). Küreselleşme ve Türkiye Tarımı. Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası: Tarım Politikaları Yayın Dizisi No: 3.
• Günaydın, G. (2003). “Küreselleşen” Piyasa, Yoksullaşan Köylü. Özgür Üniversite Forumu, 2, (128-154.) İGSAŞ (2012). Tarihçe. [online] http://www.igsas.com/Tarihce.aspx Erişim Zamanı: 15 Aralık 2012
• Hobbs Daryl J. (1980). Rural development: intentions and consequences. Rural sociology, 45(1), 7-25.
• Kayıkçı Sabrina. (2009). Türkiye’de Kırsal Alan Yönetimi. İstanbul: Sosyal Araştırmalar Vakfı.
• Kendir Hülya. (2003). Küreselleşen Tarım ve Türkiye’de Tarım Reformu, Praksis, 9, 277- 300.
• Keyder Çağlar. (1985). Türkiye’de ortakçılık Döngüsü ve Küçük Köylü Mülkiyetinin Pekişmesi, Yapıt, 11, 89-105.
• Keyder Çağlar. (1999). Türkiye’de Tarımda Küçük Meta Üretiminin oluşumu. In
• Oya Baydar (Ed.). 75 yılda Köylerden Şehirlere. (163-172). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Keyder Çağlar ve Pamuk Şevket. (1985). 1945 Çiftçiyi topraklandırma Kanunu Üzerine Tezler, Yapıt, 8, 52-63.
• Kinsella Jim, Wilson Susan, De Jong Floor, ve Renting Henk. (2000). Pluriactivity as a Livelihood Strategy in Irish Farm Households and Its Role in Rural Development. Sociologia Ruralis, 40 (4), 481-496.
• MAFF (Ministry of Agriculture, Fisheries and Food). (1999). Agenda 2000 CAP Reform- Economic Impact. London:MAFF.
• Marsden Terry. (1990). Towards the Political Economy of Pluriactivity. Journal of Rural Studies, 6(4), 375-382.
• Martinusen John. (1998). Society, State and Market: A Guide to Competing Theories of Development. Halifax, Nova Scotia, Canada: Fernwood Books Ltd.
• Moreira B. M. (1994). The Firm and the State in the Globalization Process. International Journal of Sociology of Agriculture and Food, 4, 84-112.
• ODI (2002). Briefing Paper: Rethinking Development. London: ODI Publishing. [online] http://www.odi.org.uk/sites/odi.org.uk/files/odi-assets/publicationsopinion-files/1866.pdf Erişim Zamanı: 15 Ocak 2013
• OECD. (2011). Evaluation of Agricultural Policy Reforms in Turkey. Paris: OECD Publishing. [online] http://www.oecdilibrary.org/docserver/download/fulltext/5111091e.pdf? expires=1323948671&id=id&accname=ocid43023559&checksum=47DB CAF267187F859BE60777CC4C8F4F Erişim Zamanı: 15 Aralık 2011
• Oral Necdet. 2006. Türkiye tarımında kapitalizm ve sınıflar, Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları.
• Oyan, Oğuz. 2004. Tarımsal politikalardan politikasız bir tarıma doğru. In Neşecan Balkan ve Sungur Savran (Ed.). Neoliberalizmin Tahribatı 2000’li yıllarda Türkiye 2. (44- 67). İstanbul: Metis Yayınları.
• Özkaya T. (2006). Türkiye’de tarımın çöküşünü kabullenecek miyiz? İktisat Dergisi, (35- 42).
• Pamuk Şevket. (1984). Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi (1820-1913). İstanbul:Yurt Yayınları 9.
• Pamuk Şevket. (1987). İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Devlet, Tarımsal Yapılar ve Bölüşüm. In Kollektif (Ed.). 11. Tez, Kitapları Dizisi- 7. (121-141). İstanbul: Belge Yayınları.
• Saltık Ahmet ve Açıkalın Oya (2008). Kalkınmada Yeni Kavram ve Stratejiler. In SÜRKAL (Ed.). Kırsal Kalkınma Önderlerinden Dr. Ahmet Saltık’a Armağan. (149-166). Ankara: SÜRKAL.
• Sayın, Cengiz, Taşçıoğlu, Yavuz ve Mencet, Nisa, M. (2011). GATT Tarım antlaşması ve Türk tarımına etkileri. [online] http://www.cengizsayin.com/YAYINLAR/REFORM_(ERZURUM).pdf Erişim Zamanı: 25 October 2011
• Sen Amartya. (1988). The concept of Development. In Chenery ve Srinivasan (Ed.). Handbook of Development Economics. Amsterdam: Northolland.
• Sönmez M. (1982). Türkiye Ekonomisinde Bunalım 2: 12 Eylül’ün Ekonomi Politiği İstanbul: Belge Yayınları.
• Sönmez M. (1999). 75 Yılın Sanayileşme Politikaları. In Kollektif (Ed.). 75 Yılda Çarklardan Çiplere. (1-19). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Sönmez S. (2001). Özelleştirme ve Yapısal Uyum. In TMMOB (Ed.). Emek Politikaları Sempozyumu. (84-94). Ankara: TMMOB.
• Şahinöz A. (1996). “GATT ve Tarım”. Yeni Dünya düzeni ve Türkiye Tarımı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, 299- 251.
• T.C. Başbakanlık DPT. (2006a). Dokuzuncu Kalkınma Planı: 2007-2013. Ankara: DPT. [online] http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/plan9.pdf Erişim Zamanı: 15 Aralık 2011
• T.C. Başbakanlık DPT. (2006b). Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi. Ankara: DPT. [online] http://sgb.tarim.gov.tr/mevzuat/YPK/20060204-9-2.pdf Erişim Zamanı: 15 Aralık 2011
• T.C. Başbakanlık DPT. (2007). Dokuzuncu Kalkınma Planı: 2007-2013: Bitkisel Üretim Özel ihtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT. [online] www.dpt.gov.tr/DocObjects/Download/3545/oik666.pdf Erişim Zamanı: 15 Aralık 2011
• T. C. TKDK (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu). (2013). Katılım-Öncesi Yardım Aracı: Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) [online] http://www.tkdk.gov.tr/ Erişim Zamanı: 14 Aralık 2011
• T.C. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı. (2012). Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlara ait tesis, varlık ve iştirak paaylarından satış veya devir işlemleri gerçekleştirilenler. [online] http://www.oib.gov.tr/program/uygulamalar/varlik_satisve_devir.htm Erişim Zamanı:14 Aralık 2012
• T. C. TKİB (Tarım ve Köyişleri Bakanlığı). (2011). Kırsal Kalkınma Planı (2010- 2013). [online] www.sp.gov.tr/documents/KKP(2010_2013).pdf Erişim Zamanı: 14 Aralık 2011
• T.C. Ekonomi Bakanlığı. (2013). “Çok Tarafli Ticaret Müzakereleri: Doha Kalkinma Gündemi Müzakere Konulari: Tarim Müzakereleri”. [online] http://www.ekonomi.gov.tr/upload/32ABE1F6-B60F- 40424AF05E1134D83894/3.CokTarafliTicaretMuzakereleri.pdf Erişim Zamanı: 18.03. 2013
• TKKB (Tarım Kredi Kooperatifleri Birliği). (2012). Tarihçe. [online] http://www.tarimkredi.org.tr/goster.php?tablo=menu&id=2 Erişim Zamanı: 14 Aralık 2012
• TUSİAD (1999). Tarım Politikalarında Yeni Denge Arayışları ve Türkiye. Ankara: TUSIAD
• Van Der Ploeg J. D. ve Renting H. (2000). Impact and Potential: A comparative Review of European Rural Development Practices. Sociologia Ruralis, 40(4), 529- 540.
• Van Der Ploeg J. D., Renting H., Brunori K. K., Mannion J., Marsden T., De Roest K., Sevilla- Guzman E., Ventura F. (2000). Rural Development: From Practices and Policies Towards Theory. Sociologia Ruralis, 40(4), 391- 405.
• Yenal, Zafer. 2001. Türkiye’de tarım ve gıda üretiminin Yeniden yapılanması ve ulusaşırılaşması, Toplum ve Bilim. 88, 32-54.