Hastane Çalışanlarının Sosyotropi-Otonomi Kişilik Özellikleri ile Psikolojik Sözleşme Algılamaları

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 1, 134 - 145, 01.06.2013

Elif Dikmetaş Yardan Hacer Dikmetaş

Öz

Çalışmanın amacı, hastane çalışanlarının sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ile psikolojik sözleşme algılamalarını ölçmektir. Çalışma Temmuz - Ağustos 2011 tarihleri arasında bir ilçe devlet hastanesinde yapılmıştır. Toplam hastane çalışanı 110’dur. Herhangi bir örneklem seçilmemiştir. Değerlendirilmeye alınan anket sayısı 0,54 (n=59)’tür. Çalışmada iki ayrı anket uygulanmıştır. Birinci ölçek; Beck, Epstein, Harrison ve Emery tarafından geliştirilen sosyotropi-otonomi anketi, ikinci ölçek; Millward ve Hopkins tarafından geliştirilen psikolojik sözleşme anketidir. Veri analizinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis testinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda, çalışanların boyutlara vermiş olduğu değerlerin ortalamaları ve standart sapmaları; sosyotropi 3,40 ±0,59, otonomi 3,60±0,49 işlemsel sözleşme 3,55±0,61, ilişkisel sözleşme 3,03±0,72’dir. Bu çalışmada, hastane çalışanlarının otonomi düzeyleri, sosyotropi düzeylerine göre, işlemsel sözleşme algıları da ilişkisel sözleşme algılarına göre daha yüksek bulunmuştur. Çalışanların sosyotropi ve otonomi kişilik düzeyleri ile psikolojik sözleşme algıları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Sosyotropi, Otonomi, İşlemsel sözleşme, İlişkisel sözleşme

Hospital Employee’s Sociotropy-Autonomy Personality Characteristics and Psychological Contract Perceives

Öz

This research was made in a state hospital to define the hospital employee’s perceives between sociotropy-autonomy and psychological contract. This study was conducted on hospital employees at the public state hospital between July-August 2011. Sampling was not used in this study. This study consisted of 110 hospital employees. 54 % of residents (n=59) responded to all of the questions in these instruments. The Beck, Epstein, Harrison and Emery survey for measuring employees’ sociotropy autonomy and Millward and Hopkins for measuring employees’ psychological contract were the research instruments employed. In the data analysis, descriptive statistics, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis test were used. At the end of the analyses, it was found that the mean and standard deviation sociotropy level of employees is 3,40 ±0,59; the mean and standard deviation autonomy level of employees is 3,60±0,49 , the mean and standard deviation transactional contracts level of employees is 3,55±0,61 and the mean and standard deviation relational contracts level of employees is 3,03±0,72. In this study, sociotropy, autonomy and psychological contract levels of employees vary significantly

Anahtar Kelimeler

Sociotropy, autonomy, transactional contracts, relational contracts

Kaynakça

• Aydın H., (2007). Psikiyatri kliniklerinde çalışan hemşirelerin kişilik özellikleri ve stresle baş etme durumları. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Bedel, E. F., (2008). Okul Öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve bazı kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4 (1), 31-48.
• Ceylan, M., Tekin A., Özdağ S. ve Ceylan Ö., (2010). Uçurtma ve rüzgar sörfü yapan bireylerin bazı kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 52-66.
• Cihangiroğlu, N. ve Şahin B., (2010). Organizasyonlarda önemli bir fenomen: psikolojik sözleşme, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1–16.
• Çam, O. ve Engin, E. (2006). Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerde farkındalık eğitiminin bireysel performans standartlarına etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7, 82-91.
• Doğan, H., (2010). Evli bireylerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleriyle evliliklerinde çatışma yaşama durumları arasındaki ilişki. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Doğan S. ve Demiral Ö., (2009). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin etkisine ilişkin bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (48), 47-80.
• George C., (2009). Psychological contract: managing and developing professional groups. McGraw-Hill Education, Open University Press, First published, New York.
• Hiltrop J. M., (1996). Managing the changing psychological contract, employee relations. Employee Relations, 18 (1), 36-49.
• Kabakçı, E., (2001). Üniversite öğrencilerinde sosytropik/otonomik kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (4), 273-282.
• Kalkan M., Tutkun E. ve Kishalı Necip F., (2002). Sporcuların sosyotropi ve otonomi düzeylerinde cinsiyetin rolü. Atatürk Üniversitesi, Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 5-7.
• Karagözoğlu, Ş. ve Kangallı, P., (2004). Hemşirelerin otonomi düzeyleri: otonomiyi etkileyen bazı profesyonel-kurumsal faktörler. Türkiye Klinikleri, 77, 1085-1097.
• Karcıoğlu F. ve Türker E., (2010). Psikolojik sözleşme ile örgütsel bağlılık ilişkisi: sağlık çalışanları üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24 (2), 121-140.
• Kaya N., Aştı T., Acaroğlu R., Kaya H. ve Şendir M., (2006). Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özelikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (3), 1-11.
• Lub X. D., Biomme R. J. ve Bal P. M., (2011). Psychological contract and organizational ctizenship behavior: a new deal for new generations?. Advances in Hospitality and Leisure, 7, 109-130.
• Mimaroğlu, H., (2008). Psikolojik sözleşmenin personelin tutum ve davranışlarına etkileri: tıbbi satış temsilcileri üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Serinkan C. ve Barutçu E., (2006). Pamukkale üniversitesi İİBF öğrencilerinin kariyer planları ve sosyotropi-otonomi kişilik özelliklerine ilişkin bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi VIII (2), 317-339.
• Sutton G. and Griffin M. A., (2004). Integratig expectations, experiences, and psychological contract violations: a longitudinal study of new professionals. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77 (4), 493-514.
• Wellin, M., (2007). Managing the psychological contract: using the personal deal to ıncrease business performance. Gower Publishing Limited, England.
• Zhao J. and Chen L., (2008). Individualism, collectivism, selected personality traits, and psychological contract ın employment: a comparative study. Management Research News, 31 (4 ), 289-304.