Tarihsel Empati Üzerine Nitel Bir Araştırma: Tarih Öğretmenlerinin Algı, Görüş ve Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 3, 855 - 879, 01.12.2012

Kaya Yılmaz Funda Koca

Öz

Tarihsel empati, ortaöğretim tarih programlarında öğrencilere kazandırılması gereken önemli tarihsel beceriler arasında yer almaktadır. Bu araştırmada, öğretim programlarının uygulayıcısı olan öğretmenlerin tarihsel empatiye ilişkin algı, görüş ve deneyimleri incelenmiştir. Nitel araştırma tasarımı kullanılarak yürütülen çalışma sonucunda, katılımcıların tarihsel empati algılarının oldukça zayıf olduğu, tarihsel empatiyi sempati veya diğer tarihsel düşünme becerileri ile karıştırdıkları ve kavram yanılgısı yaşadıkları tespit edilmiştir. Katılımcıların cinsiyet ve lisans eğitim türlerinin tarihsel empati algıları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Tarihsel empatiye ilişkin kavramsal algı düzeyleri düşük olan öğretmenlerin sınıftaki uygulamalarının da tarihsel empatinin doğası ve karakteristik özellikleriyle uyuşmadığı görülmüştür. Araştırmada, bu olumsuz tablonun ortaya çıkmasında etken olan sebepleri gösteren bulgulara ulaşılmıştır. Öğretmenlerin tarihsel empatiye karşı tutumlarının olumlu olması ve tarihsel empatinin tarih öğretiminde kullanılması gerektiğine inanmaları araştırmada elde edilen olumlu bulgu olarak ortaya çıkmıştır. Tarihsel empatinin uygulanmasında öğretmenler tarafından karşılaşılan sorunlar da araştırma bulguları arasında yer almaktadır

Anahtar Kelimeler

Tarihsel empati, Tarih öğretimi, Ortaöğretim tarih programı, Tarih öğretmenleri, Öğretmen görüşleri

A Qualitative Study on Historical Empathy: Examination of History Teachers’ Perceptions, Perspectives and Experiences

Öz

Historical empathy is among those skills that the secondary school history curriculum requires students to attain as an important learning outcome of history teaching. This study examined the perceptions, perspectives and experiences of history teachers who are curriculum practitioners. Qualitative study methods were used in the study. The research results indicated that the participants had weak, fragmented and incomplete perceptions of and misconceptions about historical empathy that they confused with either sympathy or other historical concepts and thinking skills. The participants’ gender and the type of university degree that they had were found to have effects on their perceptions of historical empathy. Identified as having unsophisticated conceptual understandings of historical empathy, the teachers’ practices in classrooms were also detected to be inconsistent with the nature and characteristic features of historical empathy. There were some research data in the study that shed light on the reasons responsible for giving rise to these unwanted results. What promising findings were obtained in the research was that the teachers had positive attitudes toward historical empathy and believed in its importance in the teaching and learning of history. The problems and issues that the teachers faced when implementing historical empathy were also included in the study findings

Anahtar Kelimeler

Historical empathy, History teaching, Secondary history curriculum, History teachers, Teachers’ perspectives

Kaynakça

• Arthur, J., & Phillips, R. (2000). Issues in history teaching. London: Routledge
• Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekanlarla tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin “müze eğitimine” ilişkin görüşleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Eğitimi Anabilim Dalı. Ankara
• Boddington, T. (1980). Empathy and the teaching of history. British Journal of Educational Studies, 28(1), 13-19.
• Bryant, D., & Clark, P. (2006). Historial empathy and Canada: A people’s history. Canadian Journal of Education, 29(4), 1039-1064.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions (2nd edition). Thousand Oaks: Sage.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2005). Handbook of qualitative research (3rd edition). Thousand Oaks: Sage.
• Doğa Koleji (2011). Tarihsel empati yarışması. Erişim Tarihi 15 Temmuz 2011, http://www.dogakoleji.com/uskudarlisesi/EtkinlikDetay.asp?EID=12917
• Husbands, C., Kitson, A., & Pendry, A. (2003). Understanding history teaching: Teaching and learning about the past in secondary schools. Philadelphia: Open University Press
• Morris, R. V. (2009). Bringing history to life: First-person historical presentations in elementary and middle school classrooms. New York: Rowman & Littlefield Education.
• Nichol, J. (1996). Tarih öğretimi. (Yay. Haz.) Mustafa Safran. Ankara: Çağrı Matbaacılık.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed). Thousands Oaks, CA: Sage Publications.
• Phillips, R. (2002). Reflective teaching of history, 11-18. New York: Continuum. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2005). Sosyal Bilgiler 6.-7. Sınıf Programı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2006). İlköğretim TC. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Pogramı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.m Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2007). Ortaöğretim 9. Sınıf Tarih Dersi Programı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2008). Ortaöğretim Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi Dersi Öğretim Programı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2009). Ortaöğretim 11. Sınıf Tarih Dersi Öğretim Programı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) (2010). Ortaöğretim T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Pogramı. T.C. MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.m Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Tosh, J. (2002). The pursuit of history (3rd ed.). London: Pearson.
• VanSledright, B. A. (2001). From empathetic regard to self-understanding: Im/positioning, empathy, and historical contextualization. In O. L. Davis, E. A. Yeager, & S. J. Foster (Eds.), Historical empathy and perspective taking in the social studies (pp. 51-68). Lanham, MD: Rowman & Littlefield Publishers.
• Yeager, E. A., & Foster, S. J. (2001). The role of empathy in the development of historical understanding. In O. L. Davis Jr., E. A. Yeager, & S. J. Foster (Eds.), Historical empathy and perspective taking in the social studies (pp. 13-20). Lanham: Rowman & Littlefield.
• Yılmaz, K. (2009). Sosyal bilgiler öğretiminde ölçme ve değerlendirme. C. Öztürk (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi: Demokratik vatandaılık eğitimi içinde (s.432- 515). Ankara: PegemA.
• Yılmaz, K. (2011). Sosyal bilgiler ve tarih öğretiminde tarihsel empati: Geçmişe geçmişteki insanların gözüyle bakabilme becerisi. A.Sümbül, H. Akdağ (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar II (s.11-33). Ankara. PegemA