Türkiye’de Kaplıca Turizmi ve Sorunları

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 1, 35 - 54, 01.06.2010

Gülpınar Akbulut

Öz

Bu çalışma, “Türkiye’de Kaplıca Turizmi ve Sorunlarını” belirlemeyi amaçlamaktadır. Türkiye, volkanik ve tektonik bakımdan aktif alanların geniş yer kaplamasından dolayı termal kaynaklar yönünden zengindir. Bugün ülkede sıcaklıkları 20-102 ºC arasında değişen 900’den fazla termal ve mineralli kaynak grubu vardır. Kaynaklar, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından çeşitli hastalık ve rahatsızlıklara karşı iyileştirici özelliklere sahiptir ve onların çoğu ilkçağlardan beri insanlar tarafından bilinmekte ve kullanılmaktadır. Son yıllarda giderek önemi artan bu kaynaklar, turizm çeşitliliği içinde yerini almış ve Türkiye’nin bazı bölgelerinde turistik çekim merkezine dönüşmüştür. Bu çerçevede çalışmada Türkiye’de termal kaynaklar bölgelere göre değerlendirilecektir. Bununla birlikte kaplıcaların gelişimini sınırlandıran sebepler vurgulanacaktır

Anahtar Kelimeler

Sağlık turizmi, Termalizm ve Türkiye

The Thermal Spring Tourism in Turkey and Problems

Öz

This paper aims to determine “The Thermal Spring Tourism in Turkey and Problems”. Turkey is rich in thermal springs thanks to the large active lands with volcanic and tectonic formations. Turkey hosts over 900 thermal and mineral spring waters in different locations, with varying qualities and quantities, and with temperatures between 20-102 oC. Springs have some physical and chemical specialities that cause to recover varies illness. Most of them have been known and used by people since the early ages. Recently, thermal springs have been recognized more and more and it has taken its right place among the other tourism varies and they have turned into touristic attractions in some regions of the Turkey. Then in this study tries to evaluate the statue the thermal springs, according to region in Turkey. Moreover, the reasons hindering the spring tourism from achieving the goals set are emphasised

Anahtar Kelimeler

Health tourism, Thermalism and Turkey

Kaynakça

• Aslıhak, A., (1998), Türkiye’de Termal Turizm ve Ankara Haymana Kaplıcası İncelemesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Atiker, M., (1992), “Sivas-Sıcak Çermik Yöresinin Jeomorfolojisi”, MTA Yayınları, Rapor: 9590, Ankara.
• Bastem, S., (1997), Termal Turizmi ve Erzurum’un Termal Potansiyeli, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Bulut, İ., (1998), “Reşadiye Kaplıcalarının Coğrafî Etüdü”, 15. Türkiye Jeomorfoloji Bilimsel ve Teknik Kurultayı Bildiri Özetleri, Türkiye Jeomorfoloji Derneği, s.19-33.
• Bulut, İ., (1997), “Turistik Potansiyeli Yönünden Yozgat İli Kaplıcaları”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:2, s.69–114.
• Bulut, İ., (1999a), “Kökeni Termal Kaynaklara Dayanan Bir Yerleşme: Sivas- Sıcak Çermik”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 119, s.187–207.
• Bulut, İ. ve Girgin, M. (2001), “Bingöl Kös Kaplıcalarının Coğrafî Etüdü”, Doğu Coğrafya Dergisi, Çizgi Kitabevi, Sayı:5, s.59-81.
• Ceylan, M.A., (1998), “Urganlı Termal Kaynakları (Ahmetli-Manisa), Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, s. 537-550.
• Çonkar, K. ve Gülmez, M., (2004), “Termal Turizm Açısından Sivas’ın Yeri ve Önemi”, Cumhuriyetin 80. yılında Sivas Sempozyumu, s. 289-310.
• Değirmenci, M. (1995), Balıklı Kaplıca’nın (Sivas- Kangal) Hidrojeolojik Özellikleri, Yerbilimleri, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, s.69–85.
• Demirbey, Ş., (1992), Turizmde Termalizm ve Bursa Termal Turizmi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Doğanay, H., (1989), “Erzurum’un Termal Turistik Potansiyeli”, Turizm Yıllığı 1988-1989, s.156-174.
• Doğanay, H. ve Soylu, H., (1999), “Deliçermik Kaplıcası’nın Turizm Açısından Önemi”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 34, s. 1-18.
• Doğanay, H., (2001), Türkiye Turizm Coğrafyası, Çizgi Yayınevi, 3.Baskı, Konya.
• Doğaner, S., (2001), Türkiye Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi, 1.Baskı, İstanbul.
• Elmastaş, N., (2002), “Hasanabdal Kaplıcası” Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 6, s. 73-96.
• Ergin, Ç., 1992, Sıcak Çermik (Sivas-Yıldızeli) Yöresinin Jeolojisi ve Jeotermal Enerji Olanakları, Cumhuriyet Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Sivas.
• Erişen, B. (1987), “Jeotermal Enerji, Kullanımı ve Türkiye’deki Durumu”, Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:15, s. 73–81.
• Garipağaoğlu (Farımaz), N., (2002), “Türkiye’den Sağlık Turizmine Bir Örnek: Sivas Kangal Balıklı Kaplıcası”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı:141, s.199-210.
• http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.15.07.2009, 12.12.2009 ve 10.01.2010.
• http://www.karaalikaplicalari.com/.12.12.2009.
• http://turkiyekaplicalari.blogspot.com/2008/02.
• Kılıçaslan, A. ve Aydınözü, D., (2000), “Afyon İlinde Kaplıca Turizmi ve Özellikleri”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 35, s. 247-259.
• Lund, W.J. ve Freeston, H.D., (2001), “ World-Wide Direct Uses of Geothermal Energy 2000” , Geothermics, 30, s. 29-68.
• Mertoğlu, O., Bakır, N., ve Kaya, T., (2003), “ Geothermal Applications in Turkey” Geothermics, 32, s. 419-428.
• Özav, L., (1994), “Gediz-Ilıcalı Termal Turizm Merkezi”, Turizm Yıllığı, 94, Türkiye Kalkınma Bankası Yay. Ankara, s. 230-247.
• Özçelik, S. ve Akyol, M., (2008), “Psoriasis-Klimaterapi”, Türkderm, Özel Sayı: 2, s. 51-55.
• Özçelik, S., Polat, H.H., Akyol, M., Yalçın, D.Ö. ve Marufihah, M. (2000), “Kangal Hot Spring With Fish and Psoriais Treatment”, The Journal of Dermatology, Vol:27: 386-390.
• Özgüç, N., (1998), Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Polat, S., ve Elmastaş, N., (2005), “Tekman-Kiği Hamzan (Çimenözü) Termal Su Kaynakları (Erzurum), Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:14: .235-249.
• Sayılı, M., Akça, H., Duman, T., ve Esengun, K., (2007), “Psoriasis Treatment Via Doctor Fishes As Part of Health Tourism: A Case Study of Kangal Fish Spring, Turkey.” Tourism Management 28, pp. 625-629.
• Selvi, M. S., (1996), Bir Turizm Potansiyeli Olarak Kaplıca Turizminin Değerlendirilmesi Kangal Balıklı Kaplıca Uygulama Çalışması, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• Selvi, M. S., (2008), “Sağlık turizmi” Turistik Ürün Çeşitlendirilmesi, Nobel Yayıncılık, Ankara, s. 275-294.
• Serpen, U., Aksoy, N., Öngür, T. Ve Korkmaz, E.D., (2009), “ Geothermal Energy in Turkey:2008 update” Geothermics 38 , p.p. 227–237.
• Sevindi, C., ve Özdemir, M., (2001), “Sarmaşık Kaplıcası”, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:27, s. 159-173.
• Sevindi, C., (2008), “Sağlarca Kaplıcası’nın (Siirt) Termal Turizm Potansiyeli”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:40, s. 115- 131.
• Sivas İl Turizm Müdürlüğü verileri, 2008, Sivas.
• Taşlıgil, N. (1995), “Manisa’nın Termal Turizm Potansiyeli”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:30, s. 299–317.
• Tıraş, M. (2004), “Haruniye Kaplıcaları”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:43, s. 97– 108.
• Tuncel, M. ve Doğaner, S. (1992), “Kütahya’da Kaplıca Turizmi”, Ege Coğrafya Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s.47–60.
• Ülker, İ. (1994), Türkiye’de Sağlık Turizmi, Kaynaklar, Planlama ve Tanıtım, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara.
• Ünal, Ç., (2003), “Pasinler Kaplıcalarının Coğrafi Etüdü”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:10, s.115-132.
• Ünlü, M., (1998), “Demirci-Hisar Kaplıcaları (Manisa)”, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, s. 559-580.
• Zaman, M., Polat, S. ve Özdemir, M., (2000), “Diyadin Kaplıcaları”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı:14, s.349-378.
• Zengin, B., (2006), Turizm Coğrafyası Türkiye Genel ve Bölgeler Turizm Coğrafyası, Değişim Yayınları, İstanbul.