Osmanlı-Candaroğulları İlişkileri

Yıl 2014, Cilt: 13 Sayı: 4, 1043 - 1053, 01.12.2014

Selahattin Döğüş

Öz

Bu makalede kuruluşundan Fatih Sultan Mehmet zamanına kadarki süreçte Osmanlı Devleti ile Paflagonya bölgesinde kurulan Candaroğulları Beyliği arasındaki siyasi ilişkiler ele alınmaktadır. Bu ilişkilerin seyri nadiren husumet şeklinde geçse de çoğunlukla dostluk ve karşılıklı yardımlaşma doğrultusunda sürmüştür. Osmanlı Beyliğinin çekirdek bölgesi olan Bitinya ile Candaroğulları Beyliğinin hâkimiyet sahası arasındaki yakınlık, bu dostlukta etkili olmuştur. Ancak bu yakınlıktan ziyade her iki tarafta hâkimiyet kuran hanedanların Kayı Boyundan gelmeleri iki devlet arasındaki dostluk ilişkilerine özel bir anlam kazandırmıştır. Yazıcızade Ali’nin Selçukname’sine göre Hüsameddin Çoban ve daha sonra hâkimiyet kuran Candaroğlu ailesi de Kayı Boyuna mensupturlar. Osmanlı sarayı ile Candaroğulları sarayı arasında gerçekleşen kız alışverişleri ile bu dostluk ve yakınlık akrabalığa dönüştürülerek pekiştirilmiştir. Gerek Bizans’a karşı yapılan ilk Osmanlı gazalarında ve gerekse Anadolu’daki siyasi ve askeri faaliyetlerde Candarlı Beyliğinden gelen destek ve yardımlar çok etkili olmuştur. Bu hizmetlerinden dolayı Candaroğulları hanedanına mensup unsurlar Osmanlı bürokrasisinde uzun dönem üst makamlara getirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Osmanlılar, Çobanoğulları, Candaroğulları İsfendiyar Bey.

Ottoman-Candaroğulları Relations

Öz

In this paper, it is ınvestigated relations between the Ottoman State and Candaroğulları which was established in paflagonya, from its founding until the time of Fatih Sultan Mehmet. This relationship generally in the form of friendship and solidarity, but rarely ıt was in the direction of hostility. Bithynia was the core region of the Ottoman Principality which was near Candaroğulları Principality, thus closeness affected this friendship. However, both principalities belong to Kayı tribe, this situation had more effect in this friendly relations rather than geographical closeness. According to Yazicizade Ali’s Selçukname, Husameddin Choban and Candaroğulları dynasty also belong to Kayı tribe. Marriages between Candarogulları palace and Ottoman palaces has been transformed this friendship into kinship. Candarogulları’s support and assistance has been very effective in the first period Ottoman raids and gasas against the Byzantine and political and military activities in Anatolia. Because of these assistances, members of the Candarogulları dynasty employed in the Ottoman bureaucracy for important services for along time

Anahtar Kelimeler

Ottomans, Chobanogulları, Candarogulları, Isfendiyar Beg

Kaynakça

• Aşıkpaşazâde (1332), Aşıkpaşazâde Tarihi (Tevârih-i Al-i Osman), Ali Beg neşri, matbaa-i amire, istanbul.
• Cahen, C. (1994), Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, çev. Yıldız Moran,e Yayınları, İstanbul.
• Caneri, A. (1993), “Candar”, DİA, VII, İstanbul, ss. 145-146.
• Çınar, H. (2012), “Osmanlı ve Candaroğulları Hanedanları Arasında Evlilik İlişkileri”, Kuzey Anadolu’da Beylikler Dönemi Sempozyumu Bildirileri, Karatekin Üniversitesi Yayınları, Çankırı, ss. 14-25.
• Danışman, Z. (1964), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, C. I, İstanbul.
• Döğüş, S. (2012), “Osmanlı Fütuhatına Candarlı Sahasından Gelen Yardımlar”, Kuzey Anadolu’da Beylikler Dönemi Sempozyumu Bildiriler, Karatekin Üniversitesi Yayınları, Çankırı ss. 407-422.
• Dukas (1956), Bizans Tarihi, çeviren: VL. Mirmiroğlu, İstanbul Matbaası, İstanbul.
• Emecen, F. (2005), İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, Kitabevi Yayınları, İstanbul.
• Esterabadi, A. b. E. (1990), Bezm-u Rezm, çev. Mürsel Öztürk, Ankara.
• Gök, N. (2012), “Candaroğlu Kasım Bey’in H. 867/M. 1462 Tarihli Beratının Klasik Dönem Osmanlı Beratlarıyla Diplomatika Yönünden Mukayesesi ve Tahlili”, Kuzey Anadolu’da Beylikler Dönemi Sempozyumu Bildiriler, Çankırı, ss. 373-386.
• Hoca S. E. (1992), Tacü’t-Tevarih, I, haz. İ. Parmaksızoğlu, KB Yayınları, Ankara.
• İbn B. (1996), El-Evamirü’l-Alaiye fil-Umuri’l-Alaiye (Selçukname) I, haz. Mürsel Öztürk, KB Yayınları, Ankara.
• İnalcık, H. (2010), Osmanlılar, Timaş yayınları, İstanbul.
• İnalcık, H. (1997), “Osman Gazi’nin İznik Kuşatması ve Bafeus Muharebesi”, Osmanlı Beyliği (1300-1389), ed. E. Zachariadou, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Köprülü, F. (1943), “Osmanlıların Etnik Menşei Meseleleri”, Belleten, S. 28, C.VII, ss. 219-303.
• Karakök, T. (2012), “Candaroğulları Döneminde Sosyo-Kültürel Hayata Dair Bir Değerlendirme”, Kuzey Anadolu’da Beylikler Dönemi Sempozyumu Bildiriler, Karatekin Üniversitesi Yayınları, Çankırı, ss.79-98.
• Kafadar, C. (1996), “Gaza”, DİA, C. 13.
• Koca, S. (2002), “Anadolu Türk Beylikleri”, Türkler, C. 6, Ankara.
• Neşri (1987), Kitab-ı Cihannüma, C. I, haz. R. Unat, M. Köymen, TTK Basımevi Ankara.
• Öden, Z. G. (1999), Karasi Beyliği, TTK Basımevi, Ankara.
• Sevim, A. (1993), Anadolu’nun Fethi, Selçuklular Dönemi, TTK Basımevi, Ankara.
• Sümer, F. (1992), Oğuzlar (Türkmenler),Tarihleri – Boy Teşkilatı – Destanları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
• Togan, Z.V. (1946), Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul.
• Turan, O. (1971), Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul.
• Wittek, P. (1999), Menteşe Beyliği, çev. O. Şaik Gökyay, TTK Basımevi, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1988), Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, TTK Basımevi, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1988), Osmanlı Devletinde Merkez ve Bahriye Teşkilatı, TTK Basımevi, Ankara.
• Uzunçarşılı, İ H. (1988), Osmanlı Tarihi, C. I, TTK Basımevi, Ankara.
• Yazıcızâde A., Tarih-i Al-i Selçuk, TSMK Revan Köşkü, nr: 1290.
• Yaman, T. M. (1935), Kastamonu Tarihi, C. I, Kastamonu.
• Yücel, Y. (1991), Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar, Çobanoğulları Beyliği, Candaroğulları Beyliği, Mesaliku’l-Ebsar’a Göre Anadolu Beylikleri, Ankara.
• Yücel, Y. (1996), “Candaroğulları”, DİA, C. 7, ss. 146-147.
• Yücel, Y. (1988), Çoban-oğulları, Candar-oğulları Beylikleri I, TTK Basımevi, Ankara.
• Zachariadou, E. (1997), “Karesi ve Osmanlı Beylikleri: İki Rakip Devlet”, Osmanlı Beyliği (1300-1389), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, ss.243- 255.