THEATER TRAVELS AS AN INTERNATIONAL RELATIONSHIP AND PROPAGANDA VEHICLE OF THE EARLY REPUBLICAN ERA IN TURKEY

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 3, 1081 - 1100, 02.07.2019

Ender Akyol

https://doi.org/10.21547/jss.497770

Öz

In this study as a international relationship
and propaganda vehicle theater trip and plays which was only held in 1938 to
Baghdad by the young Republic of Turkey as an effort and process of
establishing a nation-state are discussed. The basic characteristics of the
Republic of Turkey's new cultural policy founded in the interwar period as a
modern nation-state on the basis of independent, secular, western and
capitalist institutions and how the young Republic tried to show its new
political regime and cultural policy to its neighboring states and ideological
aspect of this efforts to interstate relations are analyzed.  

Anahtar Kelimeler

Early Republican Era, People’s Houses, Cultural Policy, Middle East

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYE’SİNDE BİR ULUSLARARASI İLİŞKİ VE PROPAGANDA ARACI OLARAK TİYATRO GEZİLERİ

Öz

Bu çalışmada bir ulus-devlet kurma çabası ve süreci içerisinde olan genç Türkiye Cumhuriyeti’nin, 1938 yılında yurt dışında yalnızca Bağdat’a düzenleyebildiği, uluslararası ilişki ve propaganda aracı olarak tiyatro gezisi ve buradaki tiyatro temsilleri ele alınmıştır.İki savaş arası dönemde bağımsız, laik, Batılı ve kapitalist kurumların esas alındığı modern ulus-devlet temelinde, cumhuriyete dayanan bir siyasal rejim kuran Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni kültür politikasının temel özelliklerinin yanı sıra genç Cumhuriyet’in yeni siyasal rejimini ve yeni kültür politikasını komşu devletlere nasıl sergilemeye çalıştığı ve bunun yarattığı etki ile birlikte ortaya çıkan bu ilişkilerin ideolojik yönü incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erken Cumhuriyet Dönemi, Halkevleri, Kültür Politikası, Ortadoğu

Kaynakça

• Ahmad, F. (1996). İttihatçılıktan Kemalizme. İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Akşin, S. (2007). Kısa Türkiye Tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• And, M. (1971). Eski İstanbul’da Fransız Sahnesi. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 2.
• And, M. (1989). Türkiye’de İtalyan Sahnesi-İtalyan Sahnesinde Türkiye. İstanbul: Metis Yayınları.
• And, M. (2011). Türk Tiyatro Tarihi Başlangıcından 1983’e. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aracı, E. (2001). Ahmed Adnan Saygun Doğu-Batı Arası Müzik Köprüsü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arsenian, S. (1948). Wartime Propaganda in The Middle East. Middle East Journal, 2 (4), 417-429.
• Baydar, E. K. (2011). 19. Yüzyıl Osmanlı Padişahlarının Müzik Politikalarından Kesitler. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 4 (1), 92-111.
• BCA (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi), CHPK (Cumhuriyet Halk Partisi Kataloğu), 490.01/1027.952.01, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Berkes, N. (2003). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Berktay, F. (2011). Politikanın Çağrısı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bozdoğan, S. (2011). Modern Türkiye’de Sanat ve Mimari: Cumhuriyet Dönemi. R.Kasaba (Der.) Türkiye Tarihi Modern Dünyada Türkiye 1839-2010 Cilt 4 içinde (ss.451-508). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Çongur, E. (2017). Ulusal Kimliği Tiyatro ile Kurmak Türk Tiyatrosunun Kimlik İnşasındaki İşlevi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Gülmez, S. B. (2017). Turkish Foreign Policy as an Anomaly: Revisionism and Irredentism Through Diplomacy in the 1930s. British Journal of Middle Eastern Studies. 44 (1), 20-47.
• Gombrich, E.H (1986). Sanatın Öyküsü. Çev. B. Cömert. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hobsbawm, E. (2006). 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik. Çev.O. Akınhay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hobsbawm, E. (2008). Kısa Yirminci Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı. Çev. Y. Alogan. İstanbul: Everest Yayınları.
• Kadıoğlu, A. (1999). Cumhuriyet İradesi Demokrasi Muhakemesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kalaycıoğlu, E. (1994). Balkanlar’da Milliyetçilik ve Siyasal Yaşam: 1918-1939, İki Dünya Savaşı Arasında Avrupa ve Balkanlar: İdeolojiler ve Uluslararası Politika, Murat Sarıca Anısına Sempozyum içinde (ss. 49-67). İstanbul: Aybay Yayınları. Karadağ, N. (1998). Halkevleri Tiyatro Çalışmaları 1932-1951. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Koçak, C. (1995). Siyasal Tarih: 1923-1950. S. Akşin (Der.) Türkiye Tarihi 4 Çağdaş Türkiye Tarihi 1908-1980 içinde (ss. 85-176). Ankara: Cem Yayınevi.
• Köker, L. (2007). Modernleşme Kemalizm ve Demokrasi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Lamprou, A. (2014). Halkevi Sahnesinde ‘Yeni Türk Kadını’: 1930’lu ve 1940’lı Yıllarda Kadınlı-Erkekli Yeniliklerin ‘Sahnelenmesi’, Toplum ve Bilim, 130, 6-35.
• Oran, B. (2002). Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. B. Oran (Ed.) 1. Cilt. İstanbul: İletişim Yayınları.
• San, İ. (1972). Tiyatro ve Halk Eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 5 (3). 137-170.
• Şener, S. (1998). Cumhuriyet’in 75. yılında Türk Tiyatrosu. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Şener, M. (2015). Burjuva Uygarlığının Peşinde. G.Atılgan vd. (Der.) Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat içinde (ss.195-339). İstanbul: Yordam Kitap.
• Tanör, B. (1994). İki Dünya Savaşı Arasında Siyasal Çağdaşlaşma Sorunları Açısından Ortadoğu ve Türkiye. İki Dünya Savaşı Arasında Avrupa ve Balkanlar: İdeolojiler ve Uluslararası Politika, Murat Sarıca Anısına Sempozyum içinde (ss.201-210). İstanbul: Aybay Yayınları.
• Timur, T. (2008). Türk Devrimi ve Sonrası. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tunaya, T. Z. (2016). Türkiye’nin Siyasi Hayatında Batılılaşma Hareketleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Türkeş, M. (2012). Giriş: Kuş Bakışı Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne Geçiş. ODTÜ Gelişme Dergisi. 39. 1-25.
• Üner, Ö. (2013). Siyasi Bir Araç Olarak Sanat. Uluslararası Sanat, Tasarım ve Manipülasyon Sempozyumu. 21–23 Kasım 2013, Bildiriler Kitabı içinde (ss.21-28). Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
• Zürcher, E.J (2015). Osmanlı İmparatorluğu’ndan Atatürk Türkiyesi’ne Bir Ulusun İnşası. Çev. L. Yalçın. Ankara: Akılçelen Kitaplar.