Türk Sinemasında Feodal Aile Yapısı İçerisinde Erkek Kimliğinin İnşası

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 3, 1255 - 1270, 01.07.2020

Nergiz Karadaş

https://doi.org/10.21547/jss.714433

Cited By: 1

Öz

Toplumda kadınlık ve erkekliğe ilişkin inanç, beklenti ve rolleri tanımlayan sosyal bir yapılanma olan toplumsal cinsiyet, farklı kültürlere göre değişiklik göstermektedir. Ancak toplumsal cinsiyet kodlarının oluşmasında ve nesilden nesile aktarımında aile en önemli belirleyiciler arasında yer almaktadır. Toplumda var olan bu kodların aktarımı ve meşrulaştırılmasında rol oynayan araçlardan bir tanesi de toplumdan beslenen ve toplumu etkileme gücüne sahip olan sinemadır.
Genelde sinema tarihi özelde de Türk sinema tarihinde filmlerin başkahramanının sıklıkla erkek karakterler olduğu bilinmektedir. Günümüzde ise, tıpkı geçmiş örneklerine benzer olarak yeni Türk sinemasının hem popüler hem de sanatsal kanadının yine erkek karakterleri ön plana çıkardığı görülmektedir. Toplumsal cinsiyete ilişkin tanımlamalar ve toplumsal cinsiyet hiyerarşisi söz konusu olduğunda kadın-erkek arasındaki hiyerarşik ilişkinin yanı sıra erkekler arasında da bir hiyerarşiden bahsetmek mümkündür.
Bu gerçekten hareketle feodal aile yapısı içerisinde erkek kimliğinin sinemadaki temsilini ele alan bu çalışma kapsamında birçok festivalden ödülle dönen Sarı Sıcak (Fikret Reyhan/2017) adlı film sosyolojik film analizi ile ele alınmakta ve sinemada feodal aile yapısı içerisinde erkek kimliğinin ne şekilde karakterize edildiğinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Yapılan inceleme sonucunda Türk Sinemasının sanatsal kanadında yer alan Sarı Sıcak adlı filmde erkekliklerin hegemonik erkeklik hiyerarşisine ve geleneksel yapıya uygun olarak karakterize edildikleri görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Sineması, Toplumsal Cinsiyet, Erkeklik, Feodalite, Aile

Destekleyen Kurum

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi BAP

Proje Numarası

SAP-2019-8196.

Construction of a Male Identity in a Feudal Family Structure in Turkish Cinema

Öz

Gender, which is a social structure defining beliefs, expectations and roles related to femininity and masculinity in society, varies according to different cultures. However, the family is one of the most important determinants of the formation of gender codesand their transfer from generation to generation. One of the tools involved in the transmission and legitimization of these codes that exist in the society is the cinema which is fed by the society and has the power to influence the society. Generally in the history of cinema, in particular in Turkish cinema history, it is known that the main characters of the films, are often male characters. Nowadays, justlike the examples of the past, both the popular and artistic side of the new Turkish cinema, it is seen that it brings male the characters to the fore again. When it comes to gender-related definitions and gender hierarchy, it is possible to talk about a hierarchical relationship between men and women, as well as a hierarchy between men. With this act, in this study, the film which is about there presentation of the male identity in the feudal family structure, that is named Sarı Sıcak (Fikret Reyhan / 2017), which has won awards from many festivals, has been analyzed with sociological film aspectsand it is aimed how to characterize the identity of male identity in the feudal family structure of the cinema. As a result of the examination, it is seen that masculinities are characterized in accordance with the hegemonic masculinity hierarchy and traditional structure in the movie Sarı Sıcak in the artistic wing of Turkish Cinema.

Anahtar Kelimeler

Turkish Cinema, Gender, Masculinity, Feudality, Family

Proje Numarası

SAP-2019-8196.

Kaynakça

• Abisel, N. (2005). Türk sineması üzerine yazılar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Arslan, U.T.(2005). Bu kâbuslar neden Cemil? Yeşilçam’da erkeklik ve mazlumluk. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bolak, B. H., Okman Fişek, G. & Eslen Ziya, H. (2017). Erkekliğin Türkiye halleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bozok, M. (2009). Feminizmin erkekler cephesindeki yankısı: erkekler ve erkeklikler üzerine eleştirel incelemeler. Cogito. 58. s.269-284.
• Bozok, M. (2018). Türkiye’de ataerkillik, kapitalizm ve erkeklik ilişkilerinde biçimlenen babalık. Fe Dergi: Feminist Eleştiri Dergisi. 10, no. 2. s.31-42.
• Connell, R. W. (2005). Masculinities. 2nd ed. Los Angeles: University of California Press.
• Connell R. W. & Messerschmidt, J. W. (2005). Hegemonic masculinity: rethinking the concept. Gender Society. 19. s. 829-859. Sage Publications. DOI: 10.1177/0891243205278639.
• Connell, R. W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: toplum, kişi ve cinsel politika. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kalkın Kızıldaş, B. (2019). Taşrada kalan erkeklikler. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi , 7 (2). s.71-94. DOI: 10.32001/sinecine.537784.
• Macionis, J. J. & Plummer, K. (2008). Socıology a global ıntroduction. 4th ed. England: Pearson Education Limited.
• Mulvey, L. (1975). Görsel haz ve anlatı sineması. (N. Abisel,Çev). S. Büker, & G. Topçu, (Ed). Sinema tarih\kuram\eleştiri. (2008). (ss:235-256). Ankara:Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
• Özbay, C. (2013). Türkiye’de hegemonik erkekliği aramak. Doğu Batı, 63. S.185-204.
• Özden, Z. (2004). Film eleştirisi film eleştirisinde temel yaklaşımlar ve tür filmi eleştirisi. Ankara: İmge Yayınları.
• Parla, J. (2009). Babalar ve oğullar Tanzimat romanının epistemolojik temelleri. İstanbul: İletişim yayınları.
• Pilcher, J. (2013). Cinsiyet ve cinsiyet eşitsizlikleri üzerine açıklamalar. (G. Altaylar. Çev.) A. Giddens (Ed) Sosyoloji Başlangıç Okumaları. (Ss.109-119) İstanbul: Say Yayınları.
• Reyhan, N. & Bilici N. (Yapımcı). Reyhan, F. (Yönetmen). (2017). Sarı Sıcak (Film). Türkiye: FNR Fim & Verba Film
• Sancar, S. (2016). Erkeklik: imkânsız iktidar ailede, piyasada ve sokakta erkekler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Smelik, A. (2008). Feminist sinema ve film teorisi -ve ayna çatladı (D. Koç Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Slattery, M. (2015). Toplumsal cinsiyet. (G. Demiriz. Çev.). Ü. Tatlıcan & G. Demiriz (Yay. Haz.). Sosyolojide temel fikirler. (ss. 341-352). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Slattery, M.(2015). Dilsel kodlar. (Ü. Tatlıcan. Çev.). Ü. Tatlıcan & G. Demiriz (Yay. Haz.).Sosyolojide Temel Fikirler. (ss.195-202). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Suner, A. (2006). Hayalet ev yeni Türk sinemasında aidiyet, kimlik ve bellek. İstanbul: Metis Yayınları.
• Topkara, M. (2013). Erkek psikolojisi. İstanbul:Karma Kitaplar.
• Wood, J. T. (2013). Gendered lives communication, gender and culture. Eighth Edition. Boston, MA: Wadsworth/Cengage.