The Effect of Covid-19 Outbreak Experienced in Turkey on the Precious Metal and Diamonds Market: Evidence from Borsa Istanbul

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 3, 1338 - 1354, 29.07.2021

Selim Güngör , Emrah Şahin

https://doi.org/10.21547/jss.891290

Öz

The purpose of this study is to reveal the effect of the Covid-19 outbreak on the precious metals and diamonds market for the period 17.03.2020-05.02.2021. In this context, firstly in the study, it has been investigated that the existence of long-run relationship between Turkey’s daily deaths and Covid-19 daily cases caused by Covid-19 and daily gold, silver, platinum and palladium prices by Maki cointegration test, it has been determined that there is a long-term relationship between silver, platinum and palladium prices and the numbers of cases, and between silver and platinum prices and the numbers of deaths. However, it could not be determined that there are significant relationship between gold prices and the number of cases and deaths and between palladium prices and the number of deaths. Finally, in the study, the magnitude of the relationship between series which have been determined long term relationship has been investigated through the FMOLS estimator by taking into account structural breaks, it has been determined that there is a negative-way relationship between silver prices and the numbers of cases and deaths in the long run. Furthermore, it has been concluded that there are not statistically significant relationship between platinum prices and the numbers of cases and deaths and palladium prices and the numbers of cases and the effect of structural breaks on the prices of the relevant metals varies depending on time.

Anahtar Kelimeler

Metal Prices, Covid-19 Epidemic, Maki Cointegration Test, FMOLS Coefficient Estimator

Türkiye’de Yaşanan Covid-19 Salgınının Kıymetli Madenler ve Taşlar Piyasasına Etkisi: Borsa İstanbul’dan Kanıtlar

Öz

Bu çalışmanın amacı, 17.03.2020-05.02.2021 dönemi için Covid-19 salgınının kıymetli madenler ve taşlar piyasasına etkisini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, çalışmada ilk olarak Türkiye’nin Covid 19 kaynaklı günlük vefat ve vaka sayıları ile altın, gümüş, platin ve paladyum fiyatları arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı Maki eşbütünleşme testiyle araştırılmış, gümüş, platin ve paladyum fiyatları ile vaka sayıları arasında ve gümüş ve platin fiyatları ile vefat sayıları arasında uzun dönemli ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Ancak, altın fiyatları ile vaka ve vefat sayıları ve paladyum fiyatları ile vefat sayıları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Çalışmada son olarak, yapısal kırılmalar dikkate alınarak uzun dönemli ilişki tespit edilen seriler arasındaki ilişkinin büyüklüğü FMOLS tahmincisiyle araştırılmış, uzun dönemde gümüş fiyatları ile vaka ve vefat sayıları arasında negatif yönlü bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca platin fiyatları ile vaka ve vefat sayıları ve paladyum fiyatları ile vaka sayıları arasındaki ilişkinin istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı ve yapısal kırılmaların ilgili metallerin fiyatları üzerindeki etkisinin zamana bağlı olarak değişkenlik gösterdiği bulguları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metal Fiyatları, Covid-19 Salgını, Maki Eşbütünleşme Testi, FMOLS Katsayı Tahmincisi

Kaynakça

• Barut, A., ve Kaygın, C. Y. (2020). Covid-19 pandemisinin seçilmiş borsa endeksleri üzerine etkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(COVID-19 Special Issue), 59-70.
• Bashier, A. A., ve Siam, A. J. (2014). Immigration and economic growth in Jordan: FMOLS approach. International Journal of Humanities Social Sciences and Education (IJHSSE), 1(9), 85-92.
• Borsa İstanbul (2021). Metal fiyatları. Erişim tarihi: 06.02.2021, https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/312/veriler-kiymetli-madenler-ve-kiymetli-taslar-piyasasi.
• Çoban, O., Coşkun, Ö. ve Çoban A. (2020). Covid-19 krizinin finansal piyasalara etkisi: Türkiye örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 506-519.
• Dineri, E. ve Çütçü, İ. (2020). The COVID-19 process and the exchange rate relation: an application on Turkey. Erişim tarihi: 25.02.2021, https://assets.researchsquare.com/files/rs-49026/v1_stamped.pdf.
• Dünya Sağlık Örgütü, (2020a). Novel coronavirüs-China, 12 Ocak 2020. Erişim tarihi: 25.02.2021, https://www.who.int/csr/don/12-january-2020-novel-coronavirus china/en/#:~:text=The%20cluster%20was%20initially%20reported,finding%20and%20retrospective%20review.
• Dünya Sağlık Örgütü, (2020b). WHO coronavirus disease (COVID-19) dashboard. Erişim tarihi: 25.02.2021, https://covid19.who.int/.
• Göçer, İ., Mercan, M., ve Bölükbaş, M. (2015). Bankacılık sektörü kredilerinin istihdam ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye ekonomisi için çoklu yapısal kırılmalı eş bütünleşme analizi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 65-84.
• Gövdeli, T. (2016). Türkiye’de eğitim-ekonomik büyüme ilişkisi: yapısal kırılmalı birim kök ve eşbütünleşme analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 223-238.
• Gülhan, Ü., (2020). Kovid-19 pandemisinin altın fiyatlarına etkisi: ARDL analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(3), 1111-1125.
• Ilgın K. S., ve Sarı, S. S. (2020). COVID-19 pandemisinin hisse senedi piyasalarına etkisi: vaka ve ölümlerin yoğun olduğu ülkeler ile Türkiye incelemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 434-453.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). ABD gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/gdp-375.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). Almanya gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/german-gdp-131.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). Çin gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/chinese-gdp-461.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). Fransa gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/french-gdp-113.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). İngiltere gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/gdp-121.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). İtalya gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/italian-gdp-179.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). Rusya gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/russian-monthly-gdp-407.
• Investing.com Portföy Yönetim Portalı (2021). Türkiye gayrisafi yurtiçi hâsıla. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://tr.investing.com/economic-calendar/turkish-gdp-408.
• Kayral, İ. E., ve Tandoğan, N. Ş. (2020). COVID-19 pandemisinin BİST100 endeksi, döviz kurları, altın getiri ve volatilitelerine etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(COVID-19 Special Issue), 687-701.
• Küçükaksoy, İ., Çifçi, I., ve Özbek, R. İ. (2015). İhracata dayalı büyüme hipotezi: Türkiye uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 691-720.
• Maki, D. (2012). Tests for cointegration allowing for an unknown number of breaks. Economic Modelling, 29, 2011–2015.
• Our World in Data (2021). Coranavirüs pandemics. Erişim tarihi: 06.02.2021, https://ourworldindata.org/coronavirus.
• Saatçi, M., ve Dumrul, Y. (2013). Elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisinin dinamik bir analizi: Türkiye örneği. Uludag Journal of Economy & Society, 32(2), 1-24.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M.. (2017). Ekonometrik zaman serileri analizi: ewiews uygulamalı, 5. Baskı, Bursa, Dora Basım Yayın.
• Tatlı, H., ve Göçer, İ. (2015). Türkiye’de sosyal güvenlik politikalarının sürdürülebilirliği: çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme analizi. Business and Economics Research Journal, 6(3), 87-111.
• Topçu, M. ve Gülal, Ö. S. (2020). The impact of COVID-19 on emerging stock markets. Finance Research Letters, 36, 1-4.
• Topaloğlu, E. E., Ege, İ. ve Koycu, E. (2021). Coronavirus (Covid-19) and stock market: empirical analysis with panel data approach. International Journal of Economics and Finance, 13(3), 31-39.
• TÜBİTAK Covid 19 Türkiye Web Portalı (2021). Türkiye vaka ve vefat sayıları verileri. Erişim tarihi: 06.02.2021, https://covid19.tubitak.gov.tr/turkiyede-durum.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). Dünya ekonomisindeki son gelişmeler bülteni, 2020/3. Erişim tarihi: 01.03.2021, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/12/DEG_2020_Yili_3_Ceyrek-22122020.pdf.
• Ünal, A. E., Aydın, H. İ., ve Eren, M. V. (2020). Korona virüs salgını ile döviz kuru arasındaki ilişkinin ampirik analizi: Türkiye örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(COVID-19 Special Issue), 244-260.
• Ünlü, A., Kabak, S. ve Dur, D. T. (2020). Koronavirüs (Covid-19) pandemisinin Türkiye’nin BİST finansallar sektör endeksi üzerindeki etkisi. Journal of Economics and Research, 1(2), 26-41.
• Ünvan, Y. A. (2020). Investigation of causality relationships among COVID-19 cases, ISE100 Index, dollar, euro, gram gold prices and 2 years bond rates: the case of Turkey. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems, 8(1), 29-42.