HATAY’DAN ORTADOĞU ÜLKELERİNE GİDEN İŞÇİLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 1, 176 - 188, 27.01.2023

Mikail Kolutek Ahmet Vedat Savaşgür

https://doi.org/10.21547/jss.1129717

Öz

Hatay, Orta Doğu ülkelerine yönelen iş gücü göçünün yoğun olarak gerçekleştiği Türk şehirleri arasında özel bir yere sahiptir. 1973 yılı sonu itibariyle Türk işçiler, Orta Doğu ülkelerine kitleler halinde yönelirken, Hatay kenti, ülkenin önemli iş gücü ihracatçılarından biri olma konumuna gelmiştir. Hatay ilinden Orta Doğu bölgesine yönelen ve dinamik bir yapı arz eden göç örgüsünün tarihsel süreç içerisinde nasıl gerçekleştiği önem arz etmektedir. Orta Doğu’ya giden işçilerin ekonomik kazançları ile bu kazançların işçilerin ömrü boyunca sürecek zenginleşmeye yol açıp-açmadığı bilinmemektedir. Bölgeden yaşanan göçlerin Hatay’ın iktisadi durumu ve istihdam yapısı üzerine olan etkileri önemli bir husustur. Yaşanan iş gücü göçlerinde Hataylı işçilerin neden Orta Doğu ülkelerini tercih ettiği ise somut olarak açıklanmalıdır. Ayrıca Orta Doğu ülkelerine giden Hataylı işçilerin yapısal analizi, kaynak ve hedef bölgeler arasında kurulan göç organizasyonu da izahının yapılması gereken bir diğer konudur.
Hatay’dan Orta Doğu ülkelerine 1967-2020 yılları arasında yapılan iş gücü göçlerinin irdelendiği bu çalışmada konu çok yönlü olarak ele alınmıştır. Hatay ili genelinde kartopu örnekleme yöntemiyle uygulanan anketle nicel veriler toplanarak, yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla da nitel veriler elde edilmiştir. Araştırma verileri, Hatay’dan Orta Doğu ülkelerine yönelen göçün tarihsel süreci, bölgeye giden işçilerin yapısal analizi, göç organizasyonu ve iktisadi kazancın değerlendirilmesi noktasında birçok tespit yapılmasına imkân tanımıştır. Hatay’dan gerçekleşen iş gücü göçünün şehir ve işçiler üzerinde iktisadi ve sosyal kazanımları olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Emek göçü, Hatay, Ortadoğu, Ekonomik kazanç.

Destekleyen Kurum

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü

Proje Numarası

21.YL.015

Teşekkür

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü'ne desteklerinden ötürü teşekkür ederiz.

WORKERS FROM HATAY TO MIDDLE EAST COUNTRIES AN ASSESSMENT ON

Öz

Hatay has a special place among Turkish cities where labor migration towards Middle East countries is intense. As of the end of 1973, while Turkish workers were heading to the Middle East countries en masse, the city of Hatay reached the position of being one of the country's important labor force exporters. It is important how the migration pattern, which has a dynamic structure from the city of Hatay to the Middle East region, took place in the historical process. It is not known whether the economic gains of workers going to the Middle East and whether these gains lead to lifelong enrichment of workers. The effects of migrations from the region on the economic situation and employment structure of the city of Hatay are an important issue. It should be explained concretely why the workers from Hatay prefer the Middle East countries in the labor force migrations. In addition, the structural analysis of the workers from Hatay who went to the Middle East countries, and the migration organization established between the source and target regions are another subject that needs to be explained. In this study, which examines the labor migration from Hatay to the Middle East countries between the years 1967-2020, the subject is discussed in a multi-faceted manner. Quantitative data were collected with the snowball sampling method throughout the province of Hatay, and qualitative data were obtained through semi-structured interviews. The research data allowed many determinations to be made in terms of the historical process of migration from Hatay to the Middle East countries, the structural analysis of the workers going to the region, the organization of migration and the evaluation of economic earnings. It has been determined that the labor migration from Hatay has economic and social gains on the city and the workers.

Anahtar Kelimeler

Turkey labor migration, Hatay, Middle east, Economic gain

Proje Numarası

21.YL.015

Kaynakça

• Abadan, U.N., Keleş, R., Penninx, R., Renselaar, V. H., Velzen, L.V. ve Yenisey, L. (1975). Göç ve gelişme uluslararası işçi göçünün Boğazlıyan ilçesindeki etkileri üzerine bir inceleme. Ankara: Türk Matbaacılık Sanayi.
• Abadan, N. U. (2017). Bitmeyen göç konuk işçilikten ulus ötesi yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Acar, A. (2017). İç göçler sonucu hayat tarzında meydana gelen değişimler. O. Köse (Ed.), Geçmişten Günümüze Göç 2 (ss. 939-953). Samsun, Canik Belediyesi Kültür Yayınları.
• Akış, S.K. (2021). Türkiye örneğinde uluslararası emek göçü ve politika gelişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303.
• Alagöz, C. (1944). Coğrafya gözüyle Hatay. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 2(2), 203-216.
• Castles, C. ve Miller, M.J. (2008). Göçler çağı modern dünyada uluslararası göç hareketleri. (B. U. Bal ve İ. Akbulut Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2017). Dış ilişkiler ve yurt dışı işçi hizmetleri genel müdürlüğü 2016 yılı raporu yurt dışındaki vatandaşlarımıza ilişkin gelişmeler ve sayısal bilgiler. Erişim tarihi: 28 03 2021, https://www.csgb.gov.tr/yayinlar/raporlar/dis-iliskiler.
• Ekin, N. (1984). Türkiye'den dış göçün 25. yılında: beklentiler ve gerçekler. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 43(1-4), 283-293.
• Faist, T. (2003). Uluslararası göç ve ulusaşırı toplumsal alanlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Görgün, M. (2017). Küreselleşme sürecinde göçmen ilişkileri ağının önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22 (Göç Özel Sayısı), 1317-1327.
• Gül, A. (1992). Orta Doğu ülkelerinde Türk işgücü ve bu ülkelerin işgücü açığı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 0 (37-38), 103-109.
• İçduygu, A., Erder, S. ve Gençkaya Ö.F. (2014). Türkiye’nin uluslararası göç politikaları 1923-2023 ulus-devlet oluşumundan ulus-ötesi dönüşümlere. İstanbul: Mirekoç Koç Üniversitesi Göç Araştırmalar Merkezi.
• İçduygu, A. (2006). Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri bağlamında uluslararası göç tartışmaları. İstanbul: Mikado Matbaacılık TÜSİAD Yayın No: T/2006-12/427.
• Türkiye İş Kurumu. (1978-2021). İstatistik yıllıkları 1961-2020 yıllık tabloları. Erişim tarihi: 25 12 2021, https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler.
• Kahraman, S. Ö. (2012). Türkiye’den Orta Doğu-Kuzey Afrika (ODKA) ülkelerine işgücü göçünün kuramsal ve mekânsal değerlendirmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 9(2), 1158-1178.
• Acar, A. (2017). İç göçler sonucu hayat tarzında meydana gelen değişimler. O. Köse (Ed.). Geçmişten Günümüze Göç 2. Canik Belediyesi Kültür Yayınları, 939-953.
• Korkmaz, H., Çetin, B., Özşahin, E., Karataş A. ve Bom A. (2011). Hatay coğrafyası. Y. Bulut (Ed.), Hatay. Hatay Valiliği Yayınları, 21-38.
• Kurtuluş, B. (2000). Uluslararası göç odağı: Orta Doğu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası 50(1-4), 11-18.
• Mutluer, M. (2013). Uluslararası göçler ve Türkiye. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Tekeli, İ. (1975). Göç teorileri ve politikaları arasındaki ilişkiler. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1(1), 153-176.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Merkezi dağıtım sistemi. Erişim tarihi: 25 12 2021, https://biruni.tuik.gov.tr/medas.