Spor Köşe Yazılarında 4 Büyük Kulübün Olumlu-Olumsuz Kavramlarla Birlikte Anılma Durumları ve Kulüp İmajı

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 1, 391 - 409, 25.01.2024

Mehmet Fatih Karaca Ömer Faruk Yazıcı

https://doi.org/10.21547/jss.1280097

Öz

Kulüpler hakkındaki köşe yazılarının olumlu veya olumsuz olması, kulüplerin imajı ve geleceği açısından oldukça önemlidir. Bu durumun araştırılması amacıyla bu çalışmada, 4 büyük kulübün spor köşe yazılarında olumlu ve olumsuz kavramlarla birlikte anılma durumları ve bunların kulüp imajına etkileri ortaya konulmuştur. Tirajı en yüksek 5 gazeteden 52 spor köşe yazarına ait 2017-2021 yılları arasındaki yazılardan içeriğinde Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzonspor geçen 9862 köşe yazısıyla çalışma yürütülmüştür. İşlemlerin tamamında Doğal Dil İşleme teknikleri ve Visual Studio ortamında C# dilinde geliştirilen yazılımdan faydalanılmıştır. 42 alt kavrama sahip 19 olumlu üst kavram ile 62 alt kavrama sahip 23 olumsuz üst kavramın köşe yazılarında kulüplerle birlikte anılma durumları, geliştirilen yazılımla belirlenmiştir. Araştırma bulgularında 4 kulüple farklı sıralamalarda olsa da en çok vurgulanan 3 olumlu kavramın “saygı, dost, adalet”; en az vurgulananlarınsa bütün kulüplerde aynı sıralamada “merhamet, şefkat, kibar” olduğu görülmüştür. Öte yandan en çok/en az vurgulanan 3 olumsuz kavramdaysa kulüpten kulübe farklılık belirlenmiştir. Fenerbahçe’yle en çok “kavga, sinir, düşman”, en az “vahşi, argo, hile”; Galatasaray’la en çok “hakaret, kavga, düşman”, en az “argo, vahşi, kışkırt”; Beşiktaş ve Trabzonspor’la en çok “haksız, kavga, sinir”; Beşiktaş’la en az “argo, vahşi, holigan”; Trabzonspor’la en az “argo, kışkırt, vahşi” olumsuz kavramları birlikte anılmıştır. Bununla birlikte, köşe yazılarında olumlu kavramlara olumsuz kavramlardan daha fazla yer verildiği tespit edilmiştir. Olumlu kavramlarla daha sık anılan kulüplerin kurumsal imajının ve saygınlığının artabileceği; olumsuz kavramlarla daha çok anılan kulüplerinse zihinlerde olumsuz yer ederek kulüp imajına uzun yıllar zarar verebileceği değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Kulüp, İmaj, Köşe Yazısı, Doğal dil işleme

Statuses of Mentioning 4 Biggest Clubs with Positive-Negative Concepts in Sports Columns and Club Images

Öz

It is very important for the club's image and future whether the columns about the clubs are positive or negative. In order to investigate this situation, in this study, the status of being mentioned together with positive and negative concepts in the sports columns of 4 biggest clubs and their effects on the club image were revealed. The study was conducted with 9862 columns retrieved from 52 sports columnists of 5 newspapers with highest circulation, published between 2017-2021, including Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş and Trabzon within its content. It was used Natural Language Processing techniques and the software developed in C# language in Visual Studio environment in all of processes. The statuses of mentioning 19 positive meta-concepts with 42 sub-concepts and 23 negative meta-concepts with 62 sub-concepts together with the clubs in the columns were determined by developed software. It was seen that the most mentioned 3 positive concepts are “respect, friend, justice” with 4 clubs in different order and the least mentioned concepts are “compassion, kindness, gentle” in the same order. Conversely, difference was found out in clubs regarding the most and the least mentioned 3 negative concepts. The most and the least mentioned negative concepts with clubs are as follows respectively: Fenerbahçe “fight, anger, enemy” and “wild, slang, deception”; Galatasaray “insult, fight, enemy” and “slang, wild, provocation”; Beşiktaş “unfair, fight, anger” and “slang, wild, hooligan”; Trabzonspor “unfair, fight, anger” and “slang, provocation, wild”. However, it was found out that the positive concepts are used more than negative concepts in columns. It was evaluated that the corporate image and respectability of the clubs which are mentioned with positive concepts can increase, and that the clubs which are mostly associated with negative concepts, can damage the club image for many years by having a negative place in the minds

Anahtar Kelimeler

Football, Club, Image, Column, Natural language processing

Kaynakça

• Alav, O. (2001). Yerel kitle iletişim araçlarının kamuoyu oluşumuna etkisi (Isparta örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Alves, H., & Raposo, M. (2010). The influence of university image on student behaviour. International Journal of Educational Management, 24(1), 73–85. https://doi.org/10.1108/09513541011013060
• Anşin, Z., & Acar Şentürk, Z. (2020). Spor kulüplerinin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin kulüp imajı ve marka imajına etkisi: Beşiktaş taraftarı üzerinde ampirik araştırma. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 314–328. https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/55225/743366
• Arikan, Y. (2007). Futbolda şiddet ve polis. Polis Bilimleri Dergisi, 9(1-4), 109–132.
• Beccarini, C., & Ferrand, A. (2007). Factors affecting soccer club season ticket holders’ satisfaction: The influence of club image and fans’ motives. European Sport Management Quarterly, 6(1), 1–22. https://doi.org/10.1080/16184740600799154
• Çalışkan, K., Büyükakgül, Ü. C., Yüce, A., & Katırcı, H. (2018). Futbolda nefretin anatomisi: Türk spor basınında nefret dili. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 1(1), 1–21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atrss/issue/40284/480708
• Çevikel, T. (2007). İnternette spor medyası: Spor siteleri üzerine bir değerlendirme. XII. Türkiye’de İnternet Konferansı, Ankara, 39–45. http://inet-tr.org.tr/inetconf12/kitap/inet07_BildiriKitabi.pdf
• Dinçer, R. (2019). Türkiye’de spor kulüplerinin taraftarlar üzerinde oluşturdukları imajın değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
• Evans, A. B., Blackwell, J., Dolan, P., Fahlén, J., Hoekman, R., Lenneis, V., McNarry, G., Smith, M., & Wilcock, L. (2020). Sport in the face of the COVID-19 pandemic: Towards an agenda for research in the sociology of sport. European Journal for Sport and Society, 17(2), 85–95. https://doi.org/10.1080/16138171.2020.1765100
• Golovchinsky, G., & Chignell, M. H. (1997). The newspaper as an information exploration metaphor. Information Processing & Management, 33(5), 663–683. https://doi.org/10.1016/S0306-4573(97)00024-1
• Gökulu, G. (2008). Futbol haberlerinin sunumunda şiddet fanatizm ve milliyetçilik. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 2(3), 147–164. https://dergipark.org.tr/tr/pub/toplumdd/issue/22732/242606
• Han, M. T., & Polat, E. (2022). Futbolda takım imajı, takım sadakati ve seyirci güdüleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Büyükşehir Belediye Erzurumspor örneği. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 24–41. https://doi.org/10.32706/tusbid.1094841
• Karaküçük, S., & Yenel, İ. F. (1999). Spor köşe yazarlarının okuyucuya yansıttığı görüşlerin bir analizi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 55–62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbesbd/issue/27959/298327
• Kural, S., & Eraslan, A. (2023). Futbol taraftarlarının marka sadakati ile kulüp imajı algılarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 91–102. https://doi.org/10.38021/asbid.1192607
• Küçük, V. (1998). Kitle iletişim araçlarından yazılı basının kullanmış olduğu üslubun sporcu ve seyirci saldırganlığı açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, 5. Spor Bilimleri Kongresi, Ankara, 127.
• Kwak, D. H., & Kang, J. H. (2008). The effect of self/team follower image congruence on spectator sport consumption behavior and team loyalty. International Journal of Sport and Health Science, 6, 135–144. https://doi.org/10.5432/ijshs.IJSHS20070288
• Lewis, N., & Weaver, A. J. (2015). More than a game: Sports media framing effects on attitudes, intentions, and enjoyment. Communication & Sport, 3(2), 219–242. https://doi.org/10.1177/2167479513508273
• Mil, H. İ., & Şanlı, S. (2015). Sporda şiddet ve medya etkisi: Bir maçın analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 231–247. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6169/83009
• Özmaden, M. (2004). Seyircilere göre futbolda saldırganlığı teşvik eden faktörler üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
• Özsoy, S. (2011a). Türkiye’de bilişim teknolojisiyle değişen spor gazeteciliği. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 41, 81–102. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuifd/issue/22885/244819
• Özsoy, S. (2011b). Spor gazetelerinin başlıklarında militarist ve şiddet içerikli metaforlar. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(1), 88–114. https://dergipark.org.tr/tr/pub/e-gifder/issue/7474/98418
• Özsoy, S., & Ekşioğlu, Y. (2009). Türkiye’de spor medyasında etik. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 9, 45–64. https://dergipark.org.tr/en/pub/kilad/issue/69050/1092850
• Özsoy, S. (2009). Futbol ve medya: Hedef kitleden kaynağa dönütler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 21–43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/34713/383751
• Polat, E., Sönmezoğlu, U., Yıldız, K., & Çoknaz, D. (2019). Futbol taraftarlarının takım imajı, takım sadakati ve takımla özdeşleşme düzeylerinin belirlenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences - IJSETS, 5(3), 143–153. https://doi.org/10.18826/useeabd.592699
• Talimciler, A. (2001). Futbol maçlarının yayını ve kulüpler-federasyon-medya ilişkiler: Futbol televizyon evliliğinde yeni dönem. İçinde: D. B. Kejanlıoğlu, S. Çelenk, & G. Adaklı (Eds.), Medya politikaları. İmge Kitabevi, Ankara.
• TBMM. (2005). Türk sporunda şiddet, şike, rüşvet ve haksız rekabet iddialarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan (10/63, 113, 138, 179, 228) esas numaralı Meclis Araştırması Komisyonu raporu. https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss956m.htm
• Ulus, S. (2013). Bir derbi cinayetinin ardından: Futbolda şiddetin Türk basınında temsili üzerine. Global Media Journal, 4(7), 187–213. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/Selma%20ULUS.pdf
• Yılmaz, B., & Öcel, Y. (2022). Kulüp imajının lisanslı ürün satın alma davranışına etkisi. Trends in Business and Economics, 36(1), 63–70. https://doi.org/10.54614/TBE.2022.940439
• Zemberek. (2015, 12 Temmuz). Açık kaynak kodlu Türkçe doğal dil işleme kütüphanesi. https://code.google.com/archive/p/nzemberek/