Hobbes and Rousseau's Approaches to Citizenship in the Republican and Liberal Context

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 4, 1649 - 1662, 24.10.2024

Alper Kasımoğlu

https://doi.org/10.21547/jss.1507257

Öz

Citizenship, one of the important concepts in the history of political thought, is differentiated in the basic theories expressed by Thomas Hobbes and Jean-Jacques Rousseau within the framework of liberalism and republicanism. The Republican and liberal schools of thought are regarded as the cornerstones of modern politics and significantly impact the concept of citizenship. When the works of these two thinkers, especially Hobbes' "Leviathan" and Rousseau's "Social Contract" are analyzed, it is seen that there are different perspectives on the nature of citizenship, the role of the state, and the rights and obligations of individuals in society. This study aims to make a comparative analysis of the works of Hobbes and Rousseau through a literature review. The main question of the study is what the main differences and tensions between the ideas of these two philosophers in the context of republican and liberal citizenship are. Hobbes, one of the important proponents of the social contract theory, puts forward an authoritarian understanding of citizenship based on the individual's quest for self-preservation and the necessity of absolute sovereignty to ensure social order. On the other hand, Rousseau advocates a more participatory and democratic form of citizenship by emphasizing the collective will of the people and general administration, and the vital importance of civic participation in shaping the government. There are also significant differences between these two thinkers on the authority of the state over the individual, and the rights and social responsibilities that individuals have or should have. This study aims to analyze how each of these two influential political philosophers, Hobbes and Rousseau, approaches the concept of citizenship and the main tensions between republican and liberal conceptions of citizenship. Another aim of the study is to analyze the effects of these tensions on modern political theory and practice. In this way, it is also aimed to discuss the reflections and validity of Hobbes and Rousseau's ideas in today's political context.

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Hobbes, Rousseau

Cumhuriyetçi ve Liberal Bağlamda Hobbes ve Rousseau'nun Yurttaşlık Yaklaşımları

Öz

Siyasal düşünce tarihinin önemli kavramlarından biri olarak karşımıza çıkan yurttaşlık, Thomas Hobbes ve Jean-Jacques Rousseau tarafından liberalizm ve cumhuriyetçilik çerçevesinde ifade edilen temel kuramlarda farklılaşmaktadır. Cumhuriyetçi ve liberal düşünce okulları, modern politikanın temel taşları olarak kabul edilmekte ve yurttaşlık kavramı üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Hobbes'un “Leviathan” ve Rousseau'nun “Toplumsal Sözleşme” adlı eserleri başta olmak üzere, bu iki düşünürün çalışmaları incelendiğinde yurttaşlığın doğası, devletin rolü ve bireylerin toplum içindeki hak ve yükümlülüklerine ilişkin farklı bakış açılarının bulunduğu görülmektedir. Bu çalışmada, literatür taraması yöntemiyle, Hobbes ve Rousseau'nun eserleri üzerinden karşılaştırmalı bir analiz yapılması hedeflenmektedir. Çalışmanın temel sorusu, bu iki filozofun cumhuriyetçi ve liberal yurttaşlık bağlamında düşünceleri arasındaki temel farkların ve gerilimlerin ne(ler) olduğudur. Toplumsal sözleşme teorisinin önemli savunucularından birisi olan Hobbes, bireyin kendini koruma arayışına ve toplumsal düzeni sağlamak için mutlak egemenliğin gerekliliğine dayanan otoriter bir yurttaşlık anlayışı ortaya koyar. Buna karşılık Rousseau, halkın kolektif iradesini ve genel idareyi, yönetimin şekillendirilmesinde sivil katılımın hayati önemini vurgulayarak daha katılımcı ve demokratik bir yurttaşlık biçimini savunur. Devletin kişi üzerindeki otoritesi, kişilerin sahip olduğu veya olması gereken haklar ve toplumsal sorumluluklar konusunda da bu iki düşünür arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışma, etkili siyaset filozoflarından Hobbes ve Rousseau'nun bakış açılarından hareketle her birinin yurttaşlık kavramını nasıl ele aldığı, cumhuriyetçi ve liberal yurttaşlık anlayışları arasındaki temel gerilimleri çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu gerilimlerin modern siyaset kuramı ve pratiği üzerindeki tesirlerinin detaylı bir incelemeye tabi tutulması çalışmanın bir diğer amacıdır. Bu suretle, Hobbes ve Rousseau'nun fikirlerinin günümüz politik bağlamındaki yansımaları ve geçerliliklerinin de tartışılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yurttaşlık, Hobbes, Rousseau

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A. (2006). Kent devletinden imparatorluğa (5. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Ağaoğulları, M. A., Köker, L. (2018). Kral-devlet ya da ölümlü tanrı (5. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
• Aristoteles. (2014). Politika (Tunçay, M. Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Arslan, A. (2017). Felsefeye giriş. Ankara: BB101 Yayınları.
• Audier, S. (2006). Cumhuriyet kuramları (Yerguz, İ. Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bendix, R. (1964). Nation-Building and Citizenship: studies of our changing social order. New York: John Wiley and Sons.
• Bookchın, M. (2017). Kentsiz kentleşme yurttaşlığın yükselişi ve çöküşü. (2. Baskı). (Özyalçın, B. Çev.). İstanbul: Sümer Yayıncılık.
• Bouineau J. (1998). Dersimiz yurttaşlık (Fransa’da devrim döneminde yurttaşlar ve yurttaşlık) (1. Baskı). (Küey, Y. Çev.). Ilgaz, T. (Haz.). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Brubaker, R. (2009). Fransa ve Almanya’da yurttaşlık ve ulus ruhu (Pekel, V. Çev.). Ankara: Dost Yayınları.
• Burchell, D. (2002). Ancient citizenship and its Inheritors. E. F. Turner içinde. Handbook of Citizenship Studies. London, Thousand Oaks. New Delhi: SAGE Publications.
• Cevizci, A. (2012). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Debray, R. (2005). Cumhuriyetçi misiniz, demokrat mı? (Arslan, A. Çev.). http://emreyildirim.me/wp-content/uploads/2013/12/regisdebray.pdf.
• Drucker, F. P. (1994). Kapitalist ötesi toplum (Çorakçı, B. Çev.). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Erözden, O. (2008). Ulus-devlet (2. Baskı). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Giddens, A., Sutton, P. W. (2014). Sosyolojide temel kavramlar (Esgin, A. Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Gunsteren, H. (1994). Four conceptions of citizenship. B. Steenbergen (Der.). The Condition of Citizenship (London: Sage): 36-49.
• Gülalp, H. (2007). Vatandaşlık ve etnik çatışma. İstanbul: Metis Yayınları.
• Habermas, J. (1994). Struggles for recognition in the democratic constitutional state. In Multiculturalism (pp. 107-148). Princeton University Press.
• Habermas, J. (2017). Öteki olmak, ötekiyle yaşamak (Aka, İ. Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Heater, D. (1990). Citizenship: the civic ideal in world history, politics and education. New York: Manchester University Press.
• Heater, D. (2007). Yurttaşlığın kısa tarihi (Üst, M. D. Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Hobbes, T. (2007). Leviathan (Lim, S. Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Işın, E. F., Turner, B. S. (2002). Citizenship studies: An ıntroduction. handbook of citizenship studies. (Der.) E. F. Işın ve B. S. Turner. İçinde. London: 1-10
• İçduygu, A., Keyman, E. F. (1998). Globalleşme, anayasallık ve Türkiye’de vatandaşlık tartışması. Doğu Batı (5), 147-159.
• Kartal, F. (2010). Yurttaşlık tartışmaları: Yeni yaklaşımlar. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü. Kaya, A. (2006). Yurttaşlık azınlıklar ve çokkültürcülük. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kymlicka, W. (1998). Çokkültürlü yurttaşlık (Yılmaz, A. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Leca, J. (1993). Yurttaşlık üzerine sorular (Koca, G. Çev.). Birikim Dergisi (55), 57-67.
• Locke, J. (2012). Hükümet üstüne ikinci tez (Doğan, A. Çev.). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Marshall, T. H. (2000). “Yurttaşlık ve toplumsal sınıflar”, Yurttaşlık ve toplumsal sınıflar. T. H. Marshall ve T. Bottomore (Çev. A. Kaya). İstanbul: Gündoğan Yayınları. 13-82.
• Oldfield, A. (1990). Citizenship: an unnatural practice. The Political Quarterly, Vol. 61, No. 2, 177-187.
• Oldfield, A. (2012). Vatandaşlık: doğal olmayan bir pratik mi? A. Kadıoğlu (Ed.). Vatandaşlığın Dönüşümü içinde. (s. 92-107). İstanbul: Metis Yayınları.
• Platon. (2016). Devlet (Eyüboğlu, S., Cimcoz, M. A. Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rawls, J. (2017). Bir adalet teorisi (Coşar, V A. Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Riesenberg, P. N. (1992). Citizenship in the Western tradition: Plato to Rousseau. Chapel Hill: The University of North Carolina Press.
• Rousseau, J. J. (2005). Ekonomi politik (Birkan, İ. Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Rousseau, J. J. (2009). Emile (Avunç, Y. Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2012). Toplum sözleşmesi (Günyol, V. Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Rousseau, J. J. (2018). Bilimler ve sanatlar üstüne söylev (Eyüboğlu, S. Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sabine, G. (1969). Siyasal düşünceler tarihi (Cilt II). (Öktem, A. Çev.). Ankara: Sevinç Matbaası.
• Sarıbay, A., Y. (1992). Siyasal sosyoloji. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Schnapper, D. (1995). Yurttaşlar cemaati (Okur, Ö. Çev.). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
• Schnapper, D. (2005). Öteki ile ilişki (Sosyoloji Düşüncesinin Özünde). (1. Baskı). (Sönmezay, A. Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Soysal, Y. (2010). Rights, Identity and Claims-Making, http://www.brandeis.edu/ethics/pdfs/internationaljustice/otheractivities/JAC.Soysal.pdf.
• Şöhret, M. (2013). Devlet Egemenliğine Müdahale ve Yunanistan Ekonomik Krizi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 4 (13), 605-646
• Şöhret, M. (2021). The Age of Popular Protest, Journal of Academic Researches and Studies 13(25), 607-617, https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.980371
• Touraine, A. (1997). Demokrasi nedir? (1. Baskı), (Kunal, O. Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tunçel, A. (2010). Bir siyaset felsefesi: Cumhuriyetçi özgürlük. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Turner, B. S. (2012). Bir vatandaşlık kuramının anahatları. A. Kadıoğlu (Ed.), Vatandaşlığın dönüşümü içinde (s. 107-140). İstanbul: Metis Yayınları.
• Turner, B. S. (2015). Klasik sosyoloji (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tsaliki, L. (2007). The construction of European ıdentity and citizenship through cultural policy, European Studies (24).
• Ünsal, A. (1998). Yurttaşlık zor zanaat (75 yılda tebaa’dan yurttaşa doğru), A. Ünsal (Ed.). İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Üstel, F. (1999). Yurttaşlık ve demokrasi. Ankara: Dost Yayınları.