Entelektüel Sermaye ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi: Bir Kamu Spor Örgütü Araştırması

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 349 - 364, 31.12.2021

Arif Özsarı

https://doi.org/10.25307/jssr.961153

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, entelektüel sermaye ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın evreni bir kamu spor örgütü çalışanlarını kapsamaktadır. Örneklem grubunu ise kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 50 kadın, 139 erkek olmak üzere toplamda 189 iş gören oluşturmaktadır. Araştırma verileri “entelektüel sermaye” ve “örgütsel özdeşleşme” ölçekleri ile toplanmış ve ilgili ölçeklere ilişkin doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Araştırmada betimsel istatistiğin yanı sıra t testi ve Anova testlerine yer verilmiş olup, ilişkisel model kapsamında korelasyon ve regresyon analizlerine başvurulmuştur. Araştırma sonucunda kamu spor örgütü çalışanlarının entelektüel sermaye düzeylerinin eğitim seviyesi ve kadro türü değişkenlerine göre anlamlı değişimler gösterdiği, örgütsel özdeşleşme düzeylerinin ise yaş ve eğitim seviyesi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği bulgulanmıştır. Korelâsyon analizi sonucuna göre entelektüel sermayenin alt boyutlarından olan insan sermayesi ve yapısal sermaye ile örgütsel özdeşleşme arasında pozitif yönlü, ancak zayıf düzeyli bir ilgileşim tespit edilmiştir. Entelektüel sermayenin örgütsel özdeşleşme üzerine etkisini tespit etmek amacıyla regresyon analizi yapılmış ve entelektüel sermayenin örgütsel özdeşleşme üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı bulgulanmıştır. Örgütsel özdeşleşme değişkenini entelektüel sermaye ölçeği boyutları ile tahmin etmenin istatistiksel olarak güç olduğu da söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Entelektüel sermaye, kamu spor örgütü, örgütsel özdeşleşme

The Relationship Between Intellectual Capital and Organizational Identification: A Study on a Public Sports Organization

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between intellectual capital and organizational identification. The universe of the research includes employees of a public sports organization. The sample group consists of a total of 189 employees, including 50 women and 139 men, who were selected by using easy sampling method and voluntarily agreed to participate in the study. Research data were collected by using "intellectual capital" and "organizational identification" scales, and a confirmatory factor analysis was carried out for the relevant scales. In the research, besides descriptive statistics, t test and Anova tests were used, and correlation and regression methods were used within the context of the relational model. As a result of the research, it was found that the intellectual capital levels of the public sports organization employeesshowed significant changes according to the variables ofeducation level and staffing type, and it was found that organizational identification levels show significantdifferences according to age and education level variables. According to the results of the correlation analysis, a positive but weak correlation was found between organizational identification with human capital and structural capital, which are sub-dimensions of intellectual capital. Regression analysis was conducted to determine the effect of intellectual capital on organizational identification, and it was found that intellectual capital did not have a significant effect on organizational identification. It can also be said that it is statistically difficult to predict the variable of organizational identification with the dimensions of the intellectual capital scale. 

Anahtar Kelimeler

Intellectual capital, public sports organization, organizational identification

Kaynakça

• Akman, Y. (2015). Öğretmenlerin iş doyumu algısının entelektüel sermaye düzeyine etkisi.VII. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Sempozyumu bildiriler kitabı içinde (ss.434-451). Muğla.
• Aliyev, Y. (2014). Örgütsel sosyalleşme ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Anderson, J.C. & Gerbing, D.W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika,49(2), 155-173.
• Ashforth, B.E. & Mael, F. (1989). Social identity theory and the organizations. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Astuti, P.D., Rohman, A. & Chariri, A. (2020). Intellectual capital disclosures in public sector organisations. International Journal of Innovation, Creativity and Change,12(3), 103-121.
• Ateş, M.F. (2017). Sosyal kimlik teorisi. Ö. Turunç, H. Turgut (Ed.), Yönetim ve strateji 101 teori ve yaklaşım içinde (147-149). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Bağış, M. & Öztürk, O. (2020). Stratejik yönetim araştırmalarının evrimi: yaklaşımlar ve mikro görüşler üzerinden bir değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 347-370.
• Biçim, F. (2019). Örgütsel özdeşleşmenin sanal kaytarmaya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Kafkas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kars.
• Bozdemir, N.Ö. (2009). Entelektüel sermayenin örgüt üzerindeki etkileri ve uygulamadan örnekler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Büyükakgül, Ü.C. (2016). Spor organizasyonlarında organizasyonel öğrenme yeteneği, entelektüel sermaye ve iş tatmini ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Ş. (2019). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Akademi Yay.
• Canel, M.J. & Luoma-aho, V. (2019). Public sector communication: Closing gaps between citizens and public organizations. USA: John Wiley & Sons.
• Ceylan, Y. (2020). Toplumsal bütünleşme bağlamında sosyal sermaye ve çok kültürcülük. Liberal Düşünce Dergisi,100, 69-90. doi: 10.36484/liberal.753261
• Conner, R.K. & Prahalad, C.K. (1996). A resource-based theory of the firm: knowledge versus opportunism. Organization Science, 7(5), 477-501.
• Çalışkan, A. (2017). Kaynak temelli görüş yaklaşımı. Ö. Turunç, H. Turgut (Ed.), Yönetim ve strateji 101 teori ve yaklaşım içinde (227-229). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Çavuş, M.F., Develi, A. & Sarıoğlu, G.S. (2015). Mobbing ve örgütsel sessizlik: enerji sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi,3(1),10-20.
• Dzhalalov, M. (2019). Örgütsel özdeşleşme ve örgütsel desteğin iş tatmini üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ağrı.
• Dagli-Ekmekci, Y.A. (2019). Entelektüel sermaye unsurları arasındaki ilişki ve bu unsurların yönetilmesi. Business and Economics Research Journal, 10(2), 451-468.
• Daştan, K. ve Bayraktar, O. (2020). Fikri sermaye kapitalizasyonu ve bir vaka çalışması. İşletme ve Yönetim Çalışmaları, 8(3), 2546-2571. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i3.1478
• Edvinsson, L. (1997). Developing intellectual capital at Skandia. Long range planning, 30(3), 366-73.
• Fahy, J. & Smithee, A. (1999). Strategic marketing and the resource based view of the firm. Academy of Marketing Science Review,10,1-20.
• Fettahlıoğlu, Ö.O. & Afşar, A. (2015). Öğrenen örgüt boyutlarına yönelik algılamaların, entelektüel sermaye algılaması üzerindeki yansımaları. The Journal of Academic Social Science Studies,35,503-516. https://doi.org/10.9761/JASSS2896
• Foss, J.N. (1996). More critical comments on knowledge-based theories of the firm. Organization Science, 7(5), 519-523.
• Grant, R.M. (1996). Toward a knowledge‐based theory of the firm. Strategic Management Journal, 17(SI), 109-122. https://doi: 10.1002/smj.4250171110
• Gürlek, M., & Tuna, M. (2018). Sosyal kimlik teorisi açısından örgütsel özdeşleşmenin teorik temelleri. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(3),39-48. https:// doi: 10.29226/TR1001.2018.35
• Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. & Anderson, R.E. (2014). Multivariate data analysis. Seventh ed. London: Pearson Education Limited.
• Huang, C.C., Luther, R. & Tayles, M. (2007). An evidence-based taxonomy of intellectual capital. Journal of Intellectual Capital, 8(3), 386-408. https://doi :10.1108/14691930710774830
• Kaplan, G. (2020). Örgüt iklimi örgütsel özdeşleşme ve algılanan liderlik davranışları ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Mersin.
• Karacan, S. (2004). Entelektüel sermaye ve yönetimi. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 69, 177-199.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. 34. Baskı. Ankara: Nobel.
• Kazar, A. & Kazar, G. (2015). Ulusal entelektüel sermaye endeksine yeni bir yaklaşım. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,16(2),83-106.
• Khalique, M., Shaari, J.A.N., & Isa, A.H.M. (2013). The road to the development of intellectual capital theory. Int. J. Learning and Intellectual Capital,10(2),122–136.
• Kline, R.B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Third Ed. New York: The Guilford Press.
• Kunt, O. (2019). Entelektüel sermayenin inovasyon yeteneğine etkisinde yönetim bilişim sistemleri memnuniyet düzeyinin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Madhani, P.M. (2010). Resource based view of competitive advantage an overview. India: Icfai University Press.
• Mael, F.A. &Ashforth, B.E. (1992). Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behaviour,13(2), 103-123.
• Mıhcı, H. (2019). Okullarda etik liderlik ile örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Rize.
• Miller, V.D., Allen, M., Casey, M.K. & Johnson, J. (2000). Reconsidering the organizational identification questionnaire. Management Communication Quarterly,13(4), 626-658. https://doi: 10.1177/0893318900134003
• Morçin, S.E. (2015). Dönüştürücü/etkileşimci liderliğin iş tatminine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Antalya’daki beş yıldızlı otel işletmeleri örneği. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim dalı, Isparta.
• Niqab, M., Hanson, J., Bangert, A. & Kannan, S. (2020). Measuring intellectual capital in schools in the developing country of Pakistan. International Journal of Learning and Development, 10(1),1-34.
• Özbaş, Y.E. (2020). Ortaokullarda öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme algıları ile örgütsel etkililik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, B. & Taşçı, D. (2017). Entelektüel sermaye ölçeğinin geçerlik ve güvenirliğinin testi: Türkiye’nin ilk 1000 sanayi kuruluşunda deneysel bir araştırma. International Journal of Social Science,61,363-72.
• Özsarı, A. (2020a). Kamu spor örgütlerinde üç kavram analizi (Entelektüel sermaye, inovatif davranış ve bağlamsal performans). Ankara: Akademisyen Kitapevi.
• Özsarı, A. (2020b). Kamu spor örgütlerinde entelektüel sermaye, inovatif davranış ve bağlamsal performans ilişkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Pala, Y. (2020). Örgüt iklimi ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Petkovic, M. & Dzamic, V. (2020). Theoretical determination of green intellectual capital. Ecologica, 27(100),668-674.
• Plichta, S.B.&Kelvin, E.A. (2013). Munro’s statistical methods for health care research. Sixth Ed. New York: Wolters Kluwer Health Lippincott Williams & Wilkins.
• Pratama, B.C., Sasongko, K.M. & Innayah, M.N. (2020). Sharia firm value: the role of enterprise risk management disclosure, intellectual capital disclosure and intellectual capital. Journal of Economics and Business, 5(1), 2503-4243.
• Sanjuq, G., Khaireddin, M., Al-Fawaeer, M., Barham, J. & Alnajjar, M. (2018). Intellectual capital shaping practices & organizational success. Erişim adresi: www.researchgate.net/publication/348743253
• Saruhan, S. (2017). Örgütsel sosyalleşmenin örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisi. Yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Saygu, Y. (2019). Örgütsel prestijin örgütsel özdeşleşme düzeyine etkisi. Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya . Sönmez, R. & Kasımoğlu, M. (2014). Sürdürülebilir rekabet avantajının kaynağı: Endüstri temelli teori ve kaynak temelli teori çerçevesinde. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 25,63-90.
• Subaida, I. & Mardiati, N.E. (2018). Effect of intellectual capital and intellectual capital disclosure on firm value. Journal of Applied Management,16(1),125-134. https://doi.org/10.21776/ub.jam.2018.016.01.15
• Subramaniam, M. & Youndt, M.A. (2005). The influence of intellectual capital on the types of innovative capabilities. Academy of Management Journal, 48(3), 450-63.
• Şahin, C. (2011). Sosyal ve entellektüel sermayenin ilköğretim ile ortaöğretim okullarında kullanılma düzeylerinin okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Şahin, E. (2014). Ortaöğretim kurumlarında örgütsel kimlik, örgütsel imaj, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel adalet. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Şahin, E. & Reyhan, S. (2017). Gençlik hizmetleri ve il spor müdürlüğünde çalışan antrenörlerde algılanan örgütsel destek ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 23-34. Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2015). Using multivariate statistics. Boston: MA Pearson.
• Tajfel, H.&Turner, J.C. (1985). The social identity theory of intergroup behaviour. Worchel, S., Austin, W.G. (Ed.), Psychology of Intergroup Relations, Chicago: Nelson Hall.
• Tolukan, E., Şahin, M.Y. & Koç, M. (2016). Cimnastik antrenörlerinin örgütsel özdeşleşme düzeyleri ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. Turkish Studies, 11(6), 377-398. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9558
• Tovstiga, G. & Tulugurova, E. (2009). Intellectual capital practices: a four-region comparative study. Journal of Intellectual Capital, 10(1),70-80.
• Tüzün, İ.K. & Çağlar, İ. (2008). Örgütsel özdeşleşme kavrami ve iletişim etkinliği ilişkisi. Journal of Yasar University, 3(9), 1011-1027.
• Üstün, F. &Tatlı, M. (2018). Örgütsel adalet algısının örgütsel özdeşleşme üzerine etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma.2nd International EMI Entrepreneurship ve Social Sciences Congress, Cappadocia, 09-11 November 2018.
• Wegar, F., Sofi, Z.A. & Haque, S.M.I. (2020). Nexus between intellectual capital and business performance: evidence from India. Asian Journal of Accounting Research,6(2),180-195. https://doi:10.1108/AJAR-07-2020-0064