Tekrar Satılabilir Ürünler için Gazeteci Çocuk Probleminin Çelişen Amaçlar Altında İncelenmesi

Yıl 2010, Cilt: 7 Sayı: 1, 146 - 163, 15.07.2010

Umay Uzunoğlu Koçer Mutlu Kara

Öz

Gelişen pazarlama stratejileri doğrultusunda firmaların rekabet politikaları, müşteri beklentilerini en yüksek düzeyde karşılamak üzerine odaklanmıştır. Müşterilerin satın aldıkları ürünü herhangi bir sebeple belli bir süre içinde iade etmeleri durumu, firmaların pazarlama stratejileri içinde günümüzde giderek yaygınlaşmaktadır. Bu gereksinim doğrultusunda iade edilen ürünler için gazeteci çocuk problemi ile envanter politikası belirlenmesine ilişkin çalışmalara literatürde sıkça rastlanmaktadır. Gazeteci çocuk problemi, tek periyot için beklenen kar ya da maliyet fonksiyonunu en iyileyen sipariş miktarının bulunduğu envanter modeli olarak bilinmekle birlikte, bu problemin farklı amaçlar altında incelendiği çalışmalarla literatürde sıkça karşılaşılmaktadır. En sık rastlanan alternatif amaçlar, hedef karı aşma olasılığını ve beklenen karı aşma olasılığını maksimize eden sipariş miktarının araştırıldığı modellerdir. Bu çalışmada, tekrar satılabilir iade ürünler için gazeteci çocuk problemi, beklenen karı en büyüklemek ve beklenen karı aşma olasılığını en büyüklemek amaçları doğrultusunda ayrı ayrı incelenmiş, iki ayrı amaç için sipariş politikaları belirlenmiştir. Yanı sıra, çelişen bu iki amaç fonksiyonunu birlikte optimize eden dengeleyici bir sipariş miktarı araştırılmıştır. Türetilmiş talep verilerinden hareketle, bir senaryo üzerinde sözü edilen üç amaç fonksiyonu ile sipariş politikaları belirlenmiş, son olarak da modelin parametrelerine ilişkin duyarlılık analizleri ve ekonomik yorumlara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alternatif amaç fonksiyonları, Beklenen karı aşma olasılığı, Envanter, Gazeteci çocuk problemi, İade ürünler

The Newsvendor Problem for Resalable Products with Conflicting Objectives

Öz

Towards developing marketing strategies, the policies of competitive companies have focus on customer satisfaction. The occurrence of a return of a product that is sold to a customer has been increasingly common concept within marketing strategies. Towards this requirement, determining the inventory policy with newsboy problem for return products have been recognized frequently in the literature, recently. Besides the newsvendor problem is known as an inventory model that optimizes the single period profit or cost function, there are many studies that examines the newsvendor problem under alternative objectives. The models that examine the order quantity that maximizes the probability of exceeding a prespecified profit level and the probability of an expected profit level are the most popular ones. In this study, the newsvendor problem for return products is examined under the two following objective functions and optimal order quantities are proposed for each objective function separately. The first objective is maximizing the expected profit level and the second one is maximizing the probability of exceeding the expected profit level. Furthermore, an optimum policy which optimizes both conflicting objective is inspected. Simulated demand data used in a context of a scenario to determine the optimal order policy under all three objective functions. Finally, sensitivity analysis of model parameters and economic interpretations are proposed.

Anahtar Kelimeler

Alternative objective functions, Probability of exceeding expected profit, Inventory, Newsvendor problem, Return products

Kaynakça

• Chankong, V., Haimes, Y.Y., 1983. Multiple objective decision making. North Holland, New York.
• Coplan, E.H., 1968. Bahavioral assumptions of management accounting. The Accounting Review, 43 (4), 342-362.
• Hillier, F.S., Lieberman, G.J., 1995. Introduction to operations research (6th ed.). McGraw- Hill, NY.
• Kabak, I., Schiff, A., 1978. Inventory models and management objectives. Sloan Management Review, 19 (2), 53-59.
• Khouja, M., 1999. The single-period (news-vendor) problem: Literature review and suggestions for future research. Omega, 27, 537-553.
• Kodama, M., 1995. Probabilistic single period inventory model with partial returns and additional orders. Computers and Industrial Engineering, 29, 455-459.
• Lanzillotti, R.F., 1958. Pricing objectives in large companies. American Economic Review, 48, 921-940.
• Lau, H.S., 1980. The newsboy problem under alternative optimization objectives. Journal of the Operational Research Society, 31, 525-53.
• Lau, A.H.L., Lau, H.S., 1988. Maximizing the probability of achieving a target profit in two-product newsboy problem. Decision Sciences, 19, 392-408.
• Lee C. H., 2001. Coordinated stocking, clearance sales, and return policies for supply chain. European Journal of Opeartions Research, 131, 491-513.
• Li, J., Lau, H., Lau, A.H., 1991. A two-product newsboy problem with satisfying objective and independent exponential demands. IIE Trans, 23, 29-39.
• Mostard, J., Teunter, R., 2006. The newsboy problem with resalable returns: A single period model and case study. European Journal of Operational Research, 169, 81-96
• Parlar, M., Weng, Z.K., 2003. Balancing desirable but conflicting objectives in the newswendor problem. IIE Transactions, 35, 131-142.
• Schiff, M., Lewin, A. Y., 1970. The impact of people on budgets. Accounting Review, 45, 259-268.
• Vlachos, D., Dekker, R., 2002. Return handling options and order quantities for single period products. European Journal of Operational Research, 151, (1), 38-52.
• Wells, M.C., 1968. Professor Machlup and theories of the firm. Economic Record,. 22, 357-368.
• Williamson, O.E., 1970. Corporate control and business behavior. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
• Winston, W.L., 2004. Operations research. Duxbury, NY.
• Zeleny, M., 1982. Multiple criteria decision making. McGraw-Hill. New York, NY.