Comparing Four Factor Extraction Methods with an Example

Yıl 2005, Cilt: 4 Sayı: 3, 9 - 29, 15.12.2005

Seval Süzülmüş Sadullah Sakallıoğlu

Öz

There are several methods, for determining the number of factors, estimating of the , Ʌ and Ψ parameters and forming factor scores in a factor analysis. Some of the popular methods are Principal Component Analysis, Maximum Likelihood, Unweighted Least Squares and Generalized Least Squares. In this study, we analyze the data provided by Turkish Statistical Institute (TURKSTAT), which is about the prices of miscellaneous food products belonging to 20 province of Turkey for December 2003 with SPSS statistical package. The variables are processed by using 4 different extraction methods and for each method we use 2 different rotations. The purpose of this study is to determine which food products are selected without losing a lot of information in the research of the prices of food products. We compare the results and attempt to determine the differences of these methods.

Anahtar Kelimeler

Factor Analysis, Generalized Least Squares. Maximum Likelihood, Principal Component Analysis, Unweighted Least Squares, Quartimax, Varimax

Dört Farklı Faktör Analizi Yönteminin Bir Örnek Üzerinde Karşılaştırılması

Öz

Faktör analizi modelindeki faktör sayısını belirlemek, Ʌ ve Ψ parametrelerini tahmin etmek ve faktör skorlarını oluşturmak için çeşitli yöntemler vardır. Bunlar arasında yaygın olarak kullanılanları Temel Bileşenler Analizi; En Çok Olabilirlik; Ağırlıklandırılmamış En Küçük Kareler ve Genelleştirilmiş En Küçük Kareler yöntemleridir. Bu çalışmada bu yöntemler hakkında kısaca bilgi verilerek, Türkiye istatistik Kurumu (TÜİK)'ten alınan, Aralık 2003 yılına ait Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde tüketilen bazı gıda maddelerinin fiyatlarına ait verilerin SPSS 12.0 paket programı kullanılarak, analizi yapıldı. Amaç, gıda fiyatlarıyla ilgili yapılacak olan bir araştırmada fazla bilgi kaybı olmadan daha az sayıda olan hangi gıda maddelerinin seçilmesi gerektiğini belirlemektir. Yapılan analizde 4 farklı faktör çıkarma yöntemi ve her bir yöntem için 2 farklı döndürme yöntemi kullanıldı. Elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yöntemler arasındaki farklar incelendi.

Anahtar Kelimeler

Ağırlıklandırılmamış En Küçük Kareler, En Çok Olabilirlik, Faktör Analizi, Genelleştirilmiş En Küçük Kareler, Quartimax, Temel Bileşenler Analizi, Varimax

Kaynakça

• AKGÜL, A. (2003), Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, Ankara, Emek Ofset Ltd. Sti.
• CHATFIELD. C. ; COLLINS, A.J. (1980), Introduction to Multivariate Analysis, London, Chapman and Hall, Ltd.
• DARTON, R.A. (1980), Rotation in Factor Analysis, the Statistician, 29(3): 167-194.
• GARNETT, J. C. M. (1919), on Certain Independent Factors in Mental measurements, Proceedings of the Royal Society, London, A. 96, 91-111.
• GEORGE, D. ; MALLERY, P. (2003), SPSS for Windows Step by Step a Simple Guide and reference 11.0 Update, United States of America, Pearson Education Inc.
• HAIR; J.F.; ANDERSON R.E.; TATHAM, R.L., BLACK W.C. (1998). Multivariate Data Analysis with Readings, USA, Pentice-Hall International Inc.
• HARMAN, H.H. (1968), Modem Factor Analysis, Chicago, the University of Chicago Press.
• HOTELING, H. (1933), Analysis of a Complex of Statistical Variables into Principal Components, Journal of Educational Psychology, 24, 417-441, 498-520.
• JOHNSON, R.A.; WICHERN, D.W. (2002), Applied Multivariate Statistical Analysis, United States of America, Prentice-Hall Inc.
• JORESKOG, K.G.; GOLDBERGER, A.S. (1972), Factor Analysis by Generalized Least Squares, Psychometrika, 37(3): 243-260.
• KAISER, H.F. (1958), The Varimax Criterion for Analytic Rotation in Factor Analysis, Psychometrika, 23(3): 187-200.
• LAWLEY, D. N.; MAXWELL, A.E. (1971), Factor Analysis as a Statistical Method, New York , American Elsevier Publishing Company, Inc.
• NORUSIS, M.J. (1993), SPSS for Windows, Chicago, Professional Statistics.
• PEARSON, K. (1901), On Lines and Planes of Closest Fit to a System of Points in Space, Phil. Mag., 2(6),557-572.
• SHARMA, S. (1996), Applied Multivariate Techniques, USA.
• SPEARMAN, C. (1904), General lntelligence Objectively Determined and Measured, Am. J. Psychol., 15, 201-293.
• SPEARMAN, C. (1926), The Abilities of Man, MacMillan, London
• SRIVASTAVA, M.S. (2002), Methods of Multivariate Statistics, Canada, John Wiley&Sons, Inc.
• THURSTONE, L.L. (1931), Multiple Factor Analysis. Psychological Review, 38, 406-427.