Sosyal Hizmet Öğrencilerinin Dezavantajlı / Risk Altındaki Yaşlılara Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 12, 15.03.2021

Resul Duran

Öz

İnsanlar yaşlandıklarında dezavantajlı bir duruma düşmekte ve bu durumdan dolayı çeşitli sorunlar ile karşılaşabilmektedir. Sosyal hizmet disiplini için yaşlılar bir odak noktası oluşturmakta ve yaşlıların sağlığına, barınmasına, korunmasına, sosyal ilişkilerine, ekonomik durumuna ve refahına yönelik çeşitli uygulamalar önermekte ve geliştirmektedir. Nicel bir araştırma olan bu çalışmada amaç, sosyal hizmet eğitimi gören öğrencilerin yaşlılara yönelik ilgilerinin, tutumlarının ve yaşlıların bakımına yönelik bakış açılarının belirlenmesidir. Yaşlılara yönelik tutum ve yaşlıların bakımına yönelik ölçekler geliştirilmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde frekans, t-testi, anova, ki-kare testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda sosyal hizmet öğrencilerinin yaşlılara yönelik ilgileri yüksek seviyelerde tespit edilmiş, yaşlılara yönelik tutumları olumlu yönde saptanmış ve yaşlıların kurum bakımında kalmalarının da olumlu olarak karşılandığı belirlenmiştir. Çalışmada, sosyal hizmet öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumlarının temel belirleyicileri arasında; öğrencinin yaşı, ailesinin geliri, cinsiyeti ve yaşadığı aile tipi gibi faktörler olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

sosyal hizmet öğrencileri, yaşlı, ilgi, tutum, bakım

Evaluation of Social Work Students' Attitudes Towards Disadvantaged at Risk Elderly

Öz

When people get older, they fall into a disadvantaged situation and may encounter various problems due to this situation. The elderly constitute a focal point for the social work discipline and various practices are recommended and developed for the health, shelter, protection, social relations, economic situation and well-being of the elderly. The aim of this study, which is a quantitative research, is to determine the interests, attitudes and perspectives of students receiving social work education towards elderly people. Scales for attitudes towards and care for the elderly have been developed. Frequency, t-test, anova, chi-square test and regression analysis were used to evaluate the obtained data. As a result of the analysis, the interest of social service students towards the elderly was determined at high levels, their attitudes towards the elderly were determined positively and it was determined that the elderly people staying in institutional care were also welcomed. In the study, it was found that factors such as the student's age, family income, gender and the type of family in which he lived were among the main determinants of social work students ' attitudes towards older people.

Anahtar Kelimeler

social work students, elderly, interest, attitude, care

Kaynakça

• Akbaş, E., Taşdemir Yiğitoğlu, G. ve Çunkuş, N. (2020). Yaşlılıkta sosyal izolasyon ve yalnızlık. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 15(26), 4540-4562
• Altay B. ve Aydın T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 11-18
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve huzurevi. Aile ve Toplum. 5(20), 25-32.
• Beneito-Montagut, R., Cassián-Yde, N. and Begueria, A. (2018). What do we know about the relationship between internet-mediated interaction and social isolation and loneliness in later life?. Qualıty in Ageıng and Older Adults. 19(1), 14-30
• Butler, R. N. (1989). Dispelling ageism: the cross-cutting ıntervention. American Academy of Political and Social Sciences, 503(1), 138-147
• Buz, S. (2015). Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 14(53), 268-278
• Can, R., Işık, M.T., Erenoğlu, R., Tambağ, H. ve Halıdı, G. (2019). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu yaşlı bakımı bölümünde okuyan öğrencilerin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi. 6(1), 13-25
• Ceylan, H., ve Öksüz, M. (2015). Sosyal hizmet lisans öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 459-466.
• Danış, M.Z. ve Günay, G. (2019). Yaşlılık döneminde karşılaşılan psikososyal sorunlar. U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ (Ed.). Yaşlılık ve Sosyal Hizmet içinde (43-66 ss.). Ankara: Nika Yayınevi
• Danış, M.Z. ve Kara, H.Z. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşlı bireylere ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED). 3(2), 221-233.
• Demirbilek, M., Şenol, T., Tutak, M., Hoşça, E., Yıldırım, A. ve Şahin, Ö. (2019). Lise son sınıf öğrencilerinin sosyal hizmet mesleğine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 27(3), 993-1003.
• Işıkhan, V., Erbay, E., Akçay, S. ve Ege, A. (2016). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin mezuniyet sonrası gelecek planları: Ankara, Başkent ve Hacettepe üniversitesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27 (1), 7-24.
• İpek, M. (2019). Küreselleşme neoliberal politikalar ve değişen yaşlılık algısı. U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ (Ed.). Yaşlılık ve Sosyal Hizmet içinde (189-210 ss.). Ankara: Nika Yayınevi
• Kalaycı, I., Özbek Yazıcı, S., Özkul, M. ve Helvacı, G. (2017). Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları: sistematik derleme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2(1), 21-30
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Korkut, G. (2019). Yaşlılık ve yaşlılara yönelik sosyal politikalar. U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ (Ed.). Yaşlılık ve Sosyal Hizmet içinde (147-170 ss.). Ankara: Nika Yayınevi
• Nelson, T.D. (2005). Ageism: prejudice against our feared future self. Journal of Social Issues, 61(2), 207-221
• Özateş Gelmez, Ö.S. (2019). Sosyal hizmet öğrencilerinin yaşlılığa ilişkin kalıpyargıları: keşif ve dönüşüm. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 22(1), 157-188
• Özdemir, Ö. ve Bilgili, N. (2014). Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Dergisi 56 (128-131)
• Özmete, E. (2019). Yeni yüzyılda yaşlanma için gündem: temel kavramlar ve yaklaşımlar. U. Yanardağ ve M. Zubaroğlu Yanardağ (Ed.). Yaşlılık ve Sosyal Hizmet içinde (11-29 ss.). Ankara: Nika Yayınevi
• Özmete, E. ve Hussein, S. (2017). Türkiye’de yaşlı bakım hizmetleri raporu: Avrupa’dan en iyi uygulama örnekleri̇ ve Türkiye için bir model tasarımı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal İçerme Politikaları Alanında Kurumsal Kapasitenin Artırılması Projesi.
• Özütürker, S. (2019). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin yaşlılığa bakışı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 12(2), 107-112
• Pehlivan, S. ve Vatansever, N. (2019). Hemşirelerin yaşlıya yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 45(1), 47-53
• Salman, M., Gülçek, E., Aylaz, R. ve Polat, F. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara karşı tutumlarının değerlendirilmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 11(2), 1-7.
• Soyuer, F., Ünalan, D., Güleser, N., ve Elmalı, F. (2010). Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı demografik değişikliklerle ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 20-25.
• Srivastava, K. and Das, R.C. (2013). Personality pathways of successful ageing. Industrial Psychiatry Journal. 22(1), 1-3
• Şahin, H. ve Erdem, Y. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 175-188
• Şahin, H., ve Demirel, B. (2018). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(59), 1114-1120.
• Şeker, A. ve Kurt, G. (2018). Bir sosyal politika alanı olarak yaşlılık ve sosyal hizmet uygulamaları. Nüfusbilim Dergisi. 40 (7-30).
• Tekin Kaya, N. ve Örsal, Ö. (2018). Sosyal bir sorun: yaşlı ayrımcılığı. Social Sciences Studies Journal. 4(16), 1350-1355
• Türkan, M. ve Sezer, S. (2017). Yaşlı yoksulluğunun yarattığı sosyal ve psikolojik sorunlar: Muğla örneği. Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4(4), 35-57
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). İstatistiklerle yaşlılar, 2019. Erişim Adresi https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2019-33712 Erişim Tarihi 24.12.2020
• WHO. (2020). World Health Organization. Health Topics/Ageing. Erişim Adresi https://www.who.int/health-topics/ageing#tab=tab_1 Erişim Tarihi 23.12.2020
• Yetiş, G. ve Gürbüz, P. (2018). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin yaşlılık kavramı ve yaşlılar hakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD). 11(1), 26-33.
• Yılmaz, E., ve Özkan, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2, 35-53.
• Zastrow, C. (2018). Sosyal Hizmete Giriş. (Çev. Ed. D.B. Çiftçi). (5. Baskı). Ankara: Nika Yayınevi. (Orijinal Yayın Tarihi 2010)