A Content Analysis of the Problems Encountered by Working Women in the Scope of Studies Carried out in Turkey: (2010-2021)

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 45 - 65, 30.03.2022

Melike Nur Karslı

Öz

In the research, it is aimed to carry out the content analysis of the Turkish studies dealing with the problems faced by working women in Turkey between the years 2010-2021. The studies were searched by scanning the keywords "problems of working women", "women's work", "Turkey" from the Google Academic database. Limitation using the criteria of “Search in Turkish pages”, “Studies carried out in Turkey”, “Studies carried out with quantitative and qualitative methods”, “Studies with findings on the problems of women in working life”, “Studies carried out with women” and “removal of duplicate studies” has been carried out. After the exclusion criteria, 12 articles were included in the study. As a result of the analysis, the negative effects of working life on family and housework and gender discrimination are among the problems that women experience the most. Gender discrimination and the negative impact of working life on family and housework were stated as problems in nine of the thirteen studies. Subsequently, in five of the studies, mobbing, harassment or abuse, promotion and difficulty in promotion were among the problems encountered in working life.

Anahtar Kelimeler

Working Life, Women, Problems in Working Life, Working Women, Women

Türkiye’de Gerçekleştirilen Çalışmalar Kapsamında Çalışan Kadınların Karşılaştığı Sorunlara İlişkin Bir İçerik Analizi: (2010-2021)

Öz

Araştırmada, Türkiye’de 2010-2021 yılları arasında çalışan kadınların karşılaştıkları sorunları ele alan Türkçe çalışmaların içerik analizini gerçekleştirmek hedeflenmiştir. Çalışmalar Google Akademik veri tabanından “çalışan kadınların sorunları”, “kadının çalışması”, “Türkiye” anahtar kelimeleri taratılarak araştırılmıştır. “Türkçe sayfalarda ara”, “Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmalar”, “Nicel ve nitel yöntemle gerçekleştirilen çalışmalar”, “Kadınların çalışma yaşamındaki sorunlarına yönelik bulguya sahip olan çalışmalar”, “Kadınlarla gerçekleştirilen çalışmalar” ve “tekerrür eden çalışmaların çıkarılması” kriterleri kullanılarak sınırlandırma gerçekleştirilmiştir. Dışlama kriterleri sonrasında 12 makale çalışmaya dahil edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda kadınların sayıca en fazla yaşadığı sorunlar arasında çalışma yaşamının aile ve ev işlerine olumsuz etkisi ve cinsiyet ayrımcılığı yer almaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı ve çalışma yaşamının aile ve ev işlerine olumsuz etkisi on üç çalışmanın dokuzunda sorun olarak belirtilmiştir. Takiben, çalışmaların beşinde ise mobbing, taciz veya istismar, terfi ve yükselmede güçlük çalışma yaşamında karşılaşılan sorunlar arasında gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Yaşamı, Kadının Çalışması, Çalışma Yaşamında Sorun, Çalışan Kadın, Kadın

Kaynakça

• Acar, B., Çakır, G., Mutlutürk, H., Topal, F., Sali, S. ve Yaman, Ö. (2020). Tekstil ve hazır giyim atölyelerinde çalışan genç yetişkin kadın işçilerin çalışma koşulları ve deneyimledikleri çok boyutlu sorunlar. Çalışma ve Toplum: Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 64, 89-116.
• Akgeyik, T. (2011). İşyerinde cinsel taciz. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0 (41-42), 215-224.
• Aksöz, F. ve Eroğlu Durkal, M. (2021). Çalışma hayatında kadınların karşılaştıkları sorunlar: Kayseri ilinde çalışan kadın öğretmenler üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 59, 141-176.
• Alkan, V. (2017). Bir sistematik derleme çalışması: öğretmenlik uygulaması. Yıldız Journal of Educational Research, 2(1), 1-23.
• Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz, A. (2015). İşletmelerde cinsiyet ayrımcılığı ve kadın çalışanların sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 66-81.
• Arslan, H. N. ve Akın, S. (2020). Kadının iş hayatındaki yeri ve karşılaştığı sorunlar üzerine nitel bir araştırma. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 131-140.
• Arslan, M. (2012). İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum, 2(3), 99-113.
• Aşkın, E. Ö. ve Aşkın, U. (2018). Çalışma yaşamında kadına yönelik mobbing: bankacılık sektöründe bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(24), 255-282.
• Atman, Ü. (2012). İşyerinde psikolojik terör: mobbing. Sağlıkta Performans ve Kalite, 3(1), 157-174.
• Avery, D. R., McKay, P. ve Wilson, D. (2008). What are the odds? How demographic similarity affects the prevalence of perceived employment discrimination. Journal of Applied Psychology, 93(2), 235-249.
• Ayaz, N. (1993). Türkiye’de çalışan kadınların sorunlarına yönelik bir inceleme (tekstil işkolundan örnekler). Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 175-191.
• Aydemir, A. ve Demir Akyıl, Y. (2021). Türkiye’de kadının iş gücüne katılımı ve karşılaştığı sorunlar: Dicle üniversitesi kadın akademisyenler örneği. The Journal of Social Science, 5(10), 409-433.
• Bebekoğlu, G. ve Wasti, S. (2002). Çalışan kadınlara yönelik cinsiyet temelli düşmanca davranışların sebepleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 1-40.
• Bodur, N. D. (2019). Refah rejimlerinin kadının işgücü arzı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği, (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Buğra, A. ve Keyder, Ç. (2006). The Turkish welfare regime in transformation. journal of European Policy, 16(3), 211-228.
• Bulut, D. ve Kızıldağ, D. (2017). Cinsiyet ayrımcılığı ve kadın insan kaynakları yöneticilerinin kariyerleri üzerindeki etkileri. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(2), 81-102.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye’de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 0(31), 25-47.
• Çelik, M. ve Akar Şahingöz, S. (2018). İş yaşamında cinsiyet ayrımcılığı: kadın aşçılar örneği. Turizm ve Gastronomi Araştırmaları Dergisi, 6(3), 370-383.
• Çelik, M. ve Gürtaş, G. (2020). Kadın iş görenlerin karşılaştığı sorunların iş bırakma eğilimlerine etkisi: Gaziantep osb örneği. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 62), 265-288.
• Çelik, R. (2020). Refah devleti modelleri ekseninde kadın istihdamı, (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demirkol, Ş., Fidan, F. ve Pelit, E. (2004). Turizm sektöründeki bayan işgörenlerin karşılaştıkları sorunlar ve otel işletmelerinde bir uygulama. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8), 71-88.
• Dikmetaş, E. (2009). Hastane çalışanlarında cinsiyet farklılığının incelenmesine yönelik bir uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(16), 148-161.
• Durmaz, Ş. (2016). İşgücü piyasasında kadınlar ve karşılaştıkları engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
• Ergöl, Ş., Koç, G., Eroğlu, K. ve Taşkın, L. (2012). Türkiye’de kadın araştırma görevlilerinin ev ve iş yaşamlarında karşılaştıkları güçlükler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 43-49.
• Gönüllü, M. ve İçli, G. (2001). Çalışma yaşamında kadınlar: aile ve iş ilişkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 81-100.
• Gutek, B. A. ve Morasch, B. (1982). Sex-ratios, sex-role spillover, and sexual harassment of women at work. Journal of Social Issues, 38(4), 55-74.
• Günçe, B. ve Akıncı Çötok, N. (2016). Çalışan kadınların farklı sektörler bağlamında karşılaştıkları sorunlar üzerine bir durum değerlendirmesi: Sakarya örneği. Sosyal Bilimler: Yeni Bir Başlangıç, 30-39.
• Günsel, A., Köroğlu, S. ve Demirci, L. (2015). Çalışma hayatında kadınların karşılaştıkları sorunlar ve cam tavan algıları: kadın öğretmenler üzerinde bir araştırma. Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(1), 74-113.
• ILO. (2020). Cinsiyete dayalı ücret farkının ölçümü: Türkiye uygulaması raporu, https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_757032/lang--tr/index.htm. (Erişim Tarihi: 12 Şubat 2022).
• İçin, N. (2012). Çalışma yaşamında kadın işgücünün karşılaşabileceği sorunlar: Yalova örneği, (Yüksek lisans tezi). Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İpçioğlu, İ., Eğilmez, Ö. ve Şen, H. (2018). Cam tavan sendromu: insan kaynakları yöneticileri bağlamında bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(25), 686-709.
• İslamoğlu, E. ve Yıldırımalp, S. (2014). Yolcu hizmetleri memurluğu yapan kadınların çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(6), 150-177.
• Kaya, C. (2009). Çalışma yaşamında kadın işgücü sorunları ve örgütlenme eğilimleri, (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kayıkçı, D. (2000). Türk tekstil ve konfeksiyon sanayiinde çalışma koşulları, (Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocacık, F. ve Ayan, S. (2011). Türkiye’de tekstil alanında çalışan kadınlar ve sorunları: (İstanbul-Adana-Denizli-Sivas ve Tekirdağ ili örnekleri). Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1).
• Kocacık, F. ve Gökkaya, V. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 195-219.
• Koray, M. (1993). Çalışma yaşamında kadın gerçekleri. İzmir: Banka-Sigorta İşçileri Sendikası Eğitim ve Kültür Yayınları.
• Küçük, M. (2015). Çalışma hayatında kadınlar ve karşılaştıkları sorunlar: bir işverene bağlı olarak çalışan emekçi kadınlara ilişkin bir araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(1), 1-17.
• Lewis, J. (1989). Lone parent families: politics and economics. Journal of Social Policy, 18(4), 595-600.
• Maqsood, R., Chaudhry, B., Zıa, Q. ve Cheema, A. (2005). Problems of employed women at faisalabad-Pakistan. Journal of Agriculture ve Social Sciences, 1(3), 245-247.
• Namie, G. (2000). U.S. hostile workplace survey, https://www.workplacebullying.org/multi/pdf/N-N-2000.pdf. (Erişim Tarihi: 12 Şubat 2022).
• Oaxaca, R. (1973). Male-female wage differentials in urban labor markets. International Economic Review, 14(3), 693-709.
• Orloff, A. S. (1993). Gender and the social rights of citizenship: the comperative analysis of gender relations and welfare states. American Sociological Review, 58(3), 303-328.
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 117-135.
• Özaydın, M. M. (2013). Cinsiyete dayalı refah sınıflandırmaları temelinde iş ve aile yaşamının uyumlaştırılması sorunu. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 47-72.
• Özçatal, E. Ö. (2011). Ataerkillik, toplumsal cinsiyet ve kadının çalışma yaşamına katılımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 21-39.
• Özer, M. M. (2017). Ataerkil kapitalist çalışma yaşamından kadın tanıklıkları. Çalışma ve Toplum: Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 3(54), 1397-1424.
• Özkan, G. S. ve Özkan, B. (2010). Kadın çalışanlara yönelik ücret ayrımcılığı ve kadın ücretlerinin belirleyicilerine yönelik bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 1(24), 91-104.
• Pelit, E., Güçer, E. ve Demirdağ, Ş. (2004). Turizm sektöründeki bayan işgörenlerin karşılaştıkları sorunlar ve otel işletmelerinde bir uygulama. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8), 71-88.
• Pelit, E., Güçer, E. ve Demirdağ, Ş. (2016). Kadın işgörenlerin karşılaştığı sorunların iş bırakma eğilimlerine etkisi: otel işletmelerinde bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 43-65.
• Shafique, O., Enver, F., Ekber, S. ve Khan, U. (2010). problems encountered by women in education sector of bahawalpur. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(2), 876-886.
• Soyseçkin, İ. S. (2015). Türkiye’de kadın istihdamı ve sosyal refah uygulamaları. Mülkiye Dergisi, 39(3), 245-270.
• Şahin, M., Aydın, B. ve Sarı, S.V. (2012). Avm’lerde çalışan kadın satış danışmanlarının cinsel tacize ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 1(2), 67-81.
• Toker, Y. (2016). İşyerlerinde cinsel taciz: kapsamı, öncülleri, sonuçları, kurumsal baş etme yöntemleri. Türk Psikoloji Yazıları, 19(38), 1-19.
• Turunç, Ö. ve Erkuş, A. (2010). İş-aile yaşam çatışmasının iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerine etkileri: iş stresinin aracılık rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(19), 415-440.
• Türkiye İstatistik Kurumu. TÜİK. (2021). https://www.tuik.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 29 Ocak 2022).
• Umutlu, S. ve Öztürk, M. (2020). İş yaşamında kadın ve karşılaştığı sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 297-306.
• User, İ., Kümbetoğlu, B. ve Akpınar, A. (2012). Kayıp işçi kadınlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Ustabaş, A. ve Fındıklı, M. A. (2017). Çalışma hayatında kadın yönetici olmak: Türkiye’de sanayi sektöründe kadın yöneticilerin karşılaştıkları sorunlar. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(0), 421-441.
• Utma, S. (2019). Kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 11(1), 44-58.
• Vural, A., Kızıltan, B., Barut, B. ve Kulaksız, S. (2015). Kadınların çalışma hayatında karşılaştığı sorunlar üzerine bir odak grup çalışması. 694-698.
• Yücetürk, E. E. (2005). Örgütlerde küresel bir yönetim sorunu: yıldırma (mobbing) ve cinsiyetle ilişkisi, A. Keser (Ed.), Çalışma Yaşamında Dönüşümler, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.