Comparative multi criteria decision making approach soldering iron set selection

Yıl 2024, , 140 - 156, 18.07.2024

Emre Yazıcı , Ufukcan Ebiri , Berat Alperen Kızılay , Onur Oruç , Hacı Mehmet Alakaş

https://doi.org/10.56554/jtom.1260377

Öz

Today, the use of technological products is in almost every aspect of our lives. There are mechanical and electronic devices used for various purposes in the production of these products. One of these devices is soldering iron sets used for soldering electronic circuit elements. The selection of soldering iron sets, which have serious financial burdens and require sensitive use, is an important decision problem for businesses. In this study, the selection of soldering iron sets planned to be purchased for an electronics business is examined. The criteria that are effective in the selection of soldering iron sets were determined and the weights of the criteria were calculated by the Analytical Hierarchy Process (AHP) method. A comparative approach was adopted for the ranking of the alternatives, and the ranking of the alternatives was obtained with three different ranking algorithms. TOPSIS, COPRAS and PROMETHEE methods were used to determine the rankings. As a result of the study, the most suitable soldering iron set was selected with multi-criteria decision making (MCDM) methods.

Anahtar Kelimeler

Soldering iron set, AHP-TOPSIS, AHP-COPRAS, AHP-PROMETHEE

Havya setlerin seçimi için karşılaştırmalı çok kriterli karar verme yaklaşımı

Öz

Günümüzde teknolojik ürünlerin kullanımı hayatımızın hemen hemen her alanında vardır. Bu ürünlerin üretiminde çeşitli amaçlar için kullanılan mekanik ve elektronik cihazlar bulunmaktadır. Bu cihazlardan biriside elektronik devre elemanlarının lehimlenmesinde kullanılan havya setleridir. İşletmeler için ciddi mali yükleri olan ve hassas kullanım isteyen havya setlerinin seçimi önemli bir karar problemi niteliğindedir. Bu çalışmada bir elektronik işletmesi için alınması planlanan havya setlerinin seçimi incelenmektedir. Havya setlerinin seçiminde etkili olan kriterler belirlenerek kriterlerin ağırlıkları Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile hesaplanmıştır. Alternatiflerin sıralanması için karşılaştırmalı bir yaklaşım benimsenerek üç farklı sıralama algoritması ile alternatiflerin sıralaması elde edilmiştir. Sıralamaların belirlenmesi için TOPSIS, COPRAS ve PROMETHEE yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri ile işletmenin amaçlarına en uygun havya seti seçimi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Havya seti, AHP-TOPSIS, AHP-COPRAS, AHP-PROMETHEE

Kaynakça

• Adar, T., & Kiliç Delı̇ce, E. (2020). Şehir içi toplu taşıma şoförlerinin toplam iş yüklerinin fiziksel ve zihinsel iş yükü ölçütlerine göre yeni bir yaklaşımla karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 26(1), 254–267. https://doi.org/10.5505/pajes.2019.93609.
• Akça, B. A., Doğan, A., & Özcan, U. (2015). Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Kişi Takip Cihazı Seçimi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(1), 20. https://doi.org/10.17671/BTD.73079.
• Alakaş, H. M., Yazıcı, E., Cebeci, S., Yılmaz, E. E., & Eren, T. (2021). Toplu Ulaşım Sistemlerinde Araç Tipi Seçimi: Kırıkkale Kampüs Hattı Örneği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 11(1), 269–287. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/60105/796060.
• Amiri, M., Ayazi, S. A., Olfat, L., & Moradi, J. (2011). Group Decision Making Process for Supplier Selection with VIKOR under Fuzzy Circumstance Case Study: An Iranian Car Parts Supplier. International Bulletin of Business Administration, 10.
• Bahraminasab, M., & Jahan, A. (2011). Material selection for femoral component of total knee replacement using comprehensive VIKOR. Materials & Design, 32(8–9), 4471–4477. https://doi.org/10.1016/J.MATDES.2011.03.046.
• Baležentis, A., Baležentis, T., & Misiunas, A. (2012). An integrated assessment of Lithuanian economic sectors based on financial ratios and fuzzy MCDM methods. Technological and Economic Development of Economy, 18(1), 34–53, https://doi.org/10.3846/20294913.2012.656151.
• Brans, J. P., & Vincke, P. (1985). Note—A Preference Ranking Organisation Method. Management Science, 31(6), 647–656. https://doi.org/10.1287/MNSC.31.6.647.
• Deringöz, A., Danışan, T., & Eren, T. (2021a). Covid-19 Takibinde Giyilebilir Sağlık Teknolojilerinin ÇKKV Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Journal of Polytechnic. https://doi.org/10.2339/politeknik.768219.
• Deringöz, A., Danışan, T., & Eren, T. (2021b). Endüstriyel Giyilebilir Teknolojilerin ÇKKV Yöntemleri ile Değerlendirilmesi ve Seçimi. Ergonomi, 4(1), 10–21. https://doi.org/10.33439/ERGONOMI.882303.
• Falsafi, M., Terkaj, W., Guzzon, M., Malfa, E., Fornasiero, R., & Tolio, T. (2023). Assessment of valorisation opportunities for secondary metallurgy slag through multi-criteria decision making. Journal of Cleaner Production, 402. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.136838.
• Gavcar, E., & Kara, N. (2020). Elektrikli Otomobil Seçiminde Entropi ve TOPSIS Yöntemlerinin Uygulanması. İş ve İnsan Dergisi, 7(2), 351–359. https://doi.org/10.18394/IID.695702.
• İnanır, M., & Deste, M. (2021). KBRN Personel Koruyucu Elbise Seçimi Üzerine AHP ve VIKOR Yöntemleriyle Bir Uygulama. R&S - Research Studies Anatolia Journal, 4(3), 207–221. https://doi.org/10.33723/RS.958894.
• Kabassi, K., & Martinis, A. (2021). Sensitivity Analysis of PROMETHEE II for the Evaluation of Environmental Websites. Applied Sciences 2021, Vol. 11, Page 9215, 11(19), 9215. https://doi.org/10.3390/APP11199215.
• Kaya, İ., Kılınç, M. S., & Çevikcan, E. (2007). Makine-Techizat Seçim Probleminde Bulanık Karar Verme Süreci. Mühendis ve Makina, 49(576), 8–14. https://www.mmo.org.tr/sites/default/files/2cec96096d4281b_ek.pdf.
• Keçek, G., & Yüksel, R. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) ve PROMETHEE Teknikleriyle Akıllı Telefon Seçimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 46–62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/282175.
• Kısa, C. G., & Perçin, S. (2017). Bütünleşik Bulanık DEMATEL-Bulanık VIKOR Yaklaşımının Makine Seçimi Problemine Uygulanması. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 12(48), 249–256. https://doi.org/10.1007/S10845-015- 1189-3.
• Orçanlı, K., & Özen, Ü. (2013). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Ahp Ve Topsıs’in E-Kitap Okuyucu Seçiminde Uygulanması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 282–311. https://doi.org/10.12780/UUSBD250.
• Özdağoğlu, A., Eren, F. Y., & Keleş, M. K. (2019). Bir Laboratuvarda Tam Kan Sayım Cihazı Alternatiflerinin SWARA, WPM, TODIM ve AHS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi. Dokuz Eylul Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 34(4), 511–526. https://doi.org/10.24988/IJE.2019344881.
• Perçin, S. (2012). Bulanik Ahs Ve Topsis Yaklaşımının Makı̇neTeçhı̇zat Seçı̇mı̇ne Uygulanması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 169–184. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4389/60337.
• Piantanakulchai, M., & Saengkhao, N. (2003). Evaluation of alternatives in transportation planning using multistakeholders multi-objectives AHP modeling. Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 1613–1628.
• Pophali, G. R., Chelani, A. B., & Dhodapkar, R. S. (2011). Optimal selection of full scale tannery effluent treatment alternative using integrated AHP and GRA approach. Expert Systems with Applications, 38(9), 10889– 10895. https://doi.org/10.1016/J.ESWA.2011.02.129.
• Saaty, T. L. (1977). The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill Inc.
• Samvedi, A., Jain, V., & Chan, F. T. S. (2012). An integrated approach for machine tool selection using fuzzy analytical hierarchy process and grey relational analysis. International Journal of Production Research, 50(12), 3211–3221. https://doi.org/10.1080/00207543.2011.560906.
• San Cristóbal, J. R. (2012). Contractor Selection Using Multicriteria Decision-Making Methods. Journal of Construction Engineering and Management, 138(6), 751–758. https://doi.org/10.1061/(ASCE)CO.1943- 7862.0000488.
• Shafabakhsh, G. A., Hadjihoseinlou, M., & Taghizadeh, S. A. (2014). Selecting the appropriate public transportation system to access the Sari International Airport by fuzzy decision making. European Transport Research Review, 6(3), 277–285. https://doi.org/10.1007/s12544-013-0128-7.
• Singh, R., Kumar, H., & Singla, R. K. (2013). TOPSIS Based Multi-Criteria Decision Making of Feature Selection Techniques for Network Traffic Dataset. International Journal of Engineering and Technology, 5(6), 4598–4604.
• Soba, M. (2012). PROMETHEE Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama. Journal of Yaşar University, 28(7), 4708–4721. https://doi.org/10.19168/jyu.39764.
• Stević, Ž., Pamučar, D., Vasiljević, M., Stojić, G., & Korica, S. (2017). Novel Integrated Multi-Criteria Model for Supplier Selection: Case Study Construction Company. Symmetry, 9(11), 279. https://doi.org/10.3390/SYM9110279.
• Tayyar, N., & Pınar, A. (2013). Hazır Giyim Sektöründe En İyi Fason İşletme Seçimi İçin AHP ve VİKOR. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 340–358. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbayarsos/53609.
• Topoyan, M., Güler, M. E., & Gürler, İ. (2008). İklimlendirme Sistemi Seçiminde Bulanık AHS Uygulaması. VIII. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, 71–79. https://docplayer.biz.tr/4780359-Iklimlendirme-sistemiYazıcı,seciminde-bulanik-ahs-uygulamasi.html.
• Turgut, Z. N., Danışan, T., & Eren, T. (2020). Spor yapanlar için en uygun akıllı saatin AHP ve PROMETHEE yöntemleri ile seçimi. Uluslararası Beden Eğitimi Spor ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), 1–11. https://dergipark.org.tr/tr/pub/best/777576.
• Tzeng, G. H., Lin, C. W., & Opricovic, S. (2005). Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation. Energy Policy, 33(11), 1373–1383. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2003.12.014.
• Uğur, L. O., Erdal, M., & Üçkardeşler, A. (2018). Çatı Kaplama Malzemesi Seçiminde VIKOR Çok Kriterli Karar Verme Yönteminin Uygulanması. İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 7(2), 117–130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzceitbd/411282.
• Wang, L., Ali, Y., Nazir, S., & Niazi, M. (2020). ISA Evaluation Framework for Security of Internet of Health Things System Using AHP-TOPSIS Methods. IEEE Access, 8, 152316–152332. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.3017221.
• Wang, T. C., & Chang, T. H. (2007). Application of TOPSIS in evaluating initial training aircraft under a fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 33(4), 870–880. https://doi.org/10.1016/J.ESWA.2006.07.003.
• Yazıcı, E., Üner, S. İ., Demir, A., Dinler, S., & Alakaş, H. M. (2022). Evaluation of supply sustainability of vaccine alternatives with multi-criteria decision-making methods. International Journal of Health Planning and Management. 37(4), 2421-2444. https://doi.org/10.1002/HPM.3481.
• Zavadskas, E. K., & Kaklauskas, A. (1996). Determination of an efficient contractor by using the new method of multicriteria assessment. In International Symposium for ‘The Organization and Management of Construction’. Shaping Theory and Practice 2, 94–104.
• Zavadskas, Edmundas Kazimieras, Kaklauskas, A., & Sarka, V. (1994). The new method of multicriteria complex proportional assessment of projects. Technological and Economic Development of Economy, 1(3), 131–139.