Yunan Ordusu Başkomutanı General Trikupis’in Esareti (2 Eylül 1922)

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 239 - 252, 23.12.2022

Güzin Çaykıran

https://doi.org/10.38000/juhis.1168594

Cited By: 1

Öz

Sakarya Meydan Muharebesi’nin muzafferiyetle sonuçlanmasından sonra Yunan ordusu, Eskişehir-Afyon hattına çekilmişti. Buna göre de Türk ordusu, Yunanları Anadolu’dan atmak için 10,5 ayını taarruz hazırlıklarıyla geçirmişti. Hazırlıklar tamamlandıktan sonra Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos 1922’de ordusuna taarruz emri vermiş ve ilk günde Yunan cephesine girilmişti. Beş gün süren Büyük Taarruz’da başarılı muharebelerle Yunan ordusu perişan edilmiş, 30 Ağustos Başkomutan Meydan Muharebesi ile de bu orduya son darbe vurulmuş ve mütebaki Yunan kuvvetlerinin Anadolu’dan kaçışı başlamıştı. Kaçmaya çalışan Yunan kuvvetleri arasında Trikupis kolu da vardı. Bu kolun etrafı, Türk kuvvetleri tarafından sarılınca kol kurtuluşu, beyaz bayrak çekmekte bulmuştu. Kolun esir edilmesinden sonra General Nikolaos Trikupis, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’ya götürülmüş ve Trikupis, Paşa’dan Yunan Ordusuna Başkomutan olarak atandığını öğrenmişti. Trikupis, Kırşehir’de bir yıl esir olarak tutulduktan sonra Atina’ya dönmüştü. Çalışmada Büyük Taarruz sonrasında esir edilen Yunan Ordusu Başkomutanı General Trikupis’in esareti ele alınmıştır. Nitel yöntemle ele alınan çalışmada General Trikupis’in nasıl esir alındığına dair ihtilaflı konuların giderilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk İstiklal Harbi, Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz, Başkomutan Muharebesi, General Nikolaos Trikupis

The Captivity of the Greek Army Commander-in-Chief, General Trikubis (September 2, 1922)

Öz

After the Sakarya Pitched Battle resulted in triumph, the Greek army retreated to the Eskişehir-Afyon line. According to this, the Turkish army spent 10.5 months preparing for an offensive to expel the Greeks from Anatolia. After the preparations were completed, Commander-in-Chief Gazi Mustafa Kemal Pasha ordered his army to attack on 26th August 1922, and on the first day, the Greek front was broken through. With successful battles in the five-day Great Offensive, the Greek army was devastated, and with the Field Battle of the Commander-in-Chief on August 30, this army was dealt the final blow and the escape of the subsequent Greek forces from Anatolia began. Among the Greek forces trying to escape was the arm of Trikupis. When this arm was surrounded by Turkish forces, the arm raised a white flag to achieve liberation. After the captivity of the arm, General Nikolaos Trikupis was taken to Commander-in-Chief Mustafa Kemal Pasha who learned from Trikupis Pasha that he had been appointed commander-in-chief of the Greek army. Trikupis returned to Athens after being held prisoner for a year in Kırşehir. The study focused on the captivity of General Trikupis, Commander-in-Chief of the Greek Army, who was captured after the Great Offensive. The study, which is handled by the qualitative method, aims to eliminate the disputed issues about how General Trikupis was taken prisoner.

Anahtar Kelimeler

Turkish National War, Commander-in-Chief Gazi Mustafa Kemal Pasha, Great Offensive, Field Battle of the Commander-in-Chief, General Nikolaos Trikupis

Kaynakça

• 1919-1922 Senelerinde Küçük Asya’da Türk-Yunan Harbi, (t.y.), (b.y.), (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• Belen, Fahri (1970), Büyük Türk Zaferi Afyon’dan İzmir’e, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Belen, Fahri (1983), Askerî, Siyasal ve Sosyal Yönleriyle Türk Kurtuluş Savaşı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Bıyıklı, H. Serdar (2018), Miralay Halit Akmansü, Pamiray Tarih, İstanbul.
• Çalhan, Özden(1994), Büyük Taarruza Hazırlık ve Büyük Taarruz (10 Ekim 1921-31 Temmuz 1922), Genelkurmay Basımevi, Ankara
• Erdem, Nilüfer(2017), Yunan Tarihçiliği Gözüyle Anadolu Harekatı 1919-1923, Derlem Yayınları, İstanbul.
• Genelkurmay Başkanlığı Beynelmilel Askerî Tarih(1967), 1919-1922 Küçük Asya Seferinin Özetlenmiş Tarihi, Askerî Tarih İdaresi Yayını, Atina (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• Genelkurmay Milli Mücadele Albümü(2016), (yay.haz. Hüsnü Özlü), Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Aralık 1967, S. 62, Vesika no: 1409.
• Hrisonoos, Tanaş İ.(1937), Yunan Süvarisi Küçük Asya Harekâtında 1919-1922, çev. Niko Grigorisdis, Atina, 1937 (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• İSH-Kutu: 1802, Gömlek: 20, Belge: am
• İSH-Kutu: 1802, Gömlek: 20, Belge: ava.
• İSH-Kutu: 1802, Gömlek: 20, Belge: ay.
• İSH-Kutu: 1802, Gömlek: 20, Belge: bd.
• Kanellopulos, K.D.(t.y.), Küçük Asya Mağlubiyeti Ağustos 1922, c. II., çev. Anesti Oralli (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• Koç, Kadim(2021), Ankara’nın Kördüğümü Sakarya, Bilgi Yayınları, Ankara.
• Kondulis, Aleksandros(1928), Küçük Asya Seferi Dördüncü Devre Haziran-Eylül 1922, 2. Kitap, çev. Yorgo Eksarhopulos, Atina, (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Arşivi (ATASE); İSH-Kutu: 1374, Gömlek: 90, Belge: al.
• Niş, Kemal ve Söker, Reşat(1995). Büyük Taarruzda Takip Harekâtı (31 Ağustos-18 Eylül 1922), c. 2, Ks.2, Kitap 3, yay.haz. T. Ercan ve Ç. Anıt, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Ökse, Necati, Baycan, Nusret ve Sakaryalı (1989), Salih, Türk İstiklal Harekâtına Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Özlü, Hüsnü, “İnönü Muharebeleri”, Atatürk Ansiklopedisi, “https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/inonu-muharebeleri/, Erişim Tarihi: 09.01.2022.
• Spiridonos, Yorgos L.(1976), Harp ve Hürriyetler; Şahsi Müşahademe Göre Küçük Asya Seferi, (b.y.), (MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı Kütüphanesi, daktilo eserler).
• Timur, Cevdet, Atakan, Rauf, Berktay, Alişan ve Ertekin, Veli(1975), Türk İstiklal Harbi; İdari Faaliyetler (15 Mayıs 1919-2 Kasım 1923), c. 7, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• Trikupis, Nikolaos(1967), General Trikupis’in Hatıraları, çev. A.Angın, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul.
• Türk İstiklal Harbinde Bir Piyade Tümeninin Muharebeleri (61’inci Piyade Tümeni)(1983), Harp Akademileri Basımevi, İstanbul.