MESLEK YÜKSEKOKULLARI MUHASEBE BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER IŞIĞINDA MESLEKİ ETİĞE BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ (AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 25, 4203 - 4228, 01.06.2012

Evren Ağyar Filiz Angay Kutluk Emr Cengiz

Öz

Anahtar Kelimeler

Ethics in Accounting Education, Ethics in accounting profession

MESLEK YÜKSEKOKULLARI MUHASEBE BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER IŞIĞINDA MESLEKİ ETİĞE BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ (AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Öz

Çalışmanın amacı muhasebeci adayları olan ve meslek yüksekokullarında muhasebe ve vergi uygulamaları bölümlerinde eğitim gören öğrencilerin meslek etiğine bakış açılarının incelenmesidir. Araştırmanın evreni Akdeniz Üniversitesi’ne bağlı 7 farklı meslek yüksekokulunda muhasebe ve vergi uygulamaları bölümlerine devam eden 1021 öğrenciden oluşmaktadır. Evrene %72,58 oranında geri bildirimle ulaşılmış ve 741 öğrenciye, veri toplama aracı olarak çeşitli lisansüstü çalışmalar ve literatür incelenerek derlenmiş olan iki bölümlük bir anket uygulanmıştır. Anketin birinci bölümünde demografik değişkenlere ilişkin sorular bulunurken, ikinci bölümde meslek etiği eğitimine yönelik 3 adet soru ve meslek etiği ile ilgili 23 adet yargıdan oluşan sorular bulunmaktadır. Bulgular incelendiğinde öğrencilerin yarıdan fazlasının (%56,1) meslek etiği ile ilgili bir ders konması yönünde görüş bildirdiği görülmektedir. Demografik değişkenler incelendiğinde ise cinsiyet, yaş, doğum yeri, mezun olunan lise, aile eğitim düzeyi, sosyo-ekonomik düzey, gelir düzeyi gibi faktörlerin etkili olduğu görülürken, meslek etiği ile ilgili ders aldığını ifade eden öğrenciler muhasebe mesleği etiği ile ilgili yargılara daha yüksek oranda katılım göstermişlerdir. Bu da müfredat programlarının geliştirilirken muhasebe etiği ile ilgili derslere daha fazla yer verilmesi gerektiğini savunmaktadır

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Ağyar E., Kutluk, F.A., Cengiz E., & Utku, B. D. (2010). Ethics in Accounting Profession: A Research of Ethical Issues With Students Taking Accounting Courses. 2nd Balkans and Middle East Countries Conference on Auditing and Accounting History, September 15, İstanbul, Özet Kitabı, 216.
• Altuk, V.E. (2006). Turkiye’de Muhasebe Etigi Egitimi, Yayınlanmamış Master Tezi, Trakya Üniversitesi.
• Ameen, E., D. Guffey, D., & McMillan, J. (1996). Gender Differences in Determining the Ethical Sensitivity of Future Accounting Professionals. Journal of Business Ethics, 15, 591–597.
• Armstrong, M. B., Ketz, J. E. & Owsen, D. (2003). Ethics Education in Accounting: Moving Toward Ethical Motivation and Ethical Behavior. Journal of Accounting Education, 21, 1-16.
• Azaltun, M., & Kaya, E. (2006) Muhasebe Eğitiminde Meslek Etiğinin Yeri ve Önemi: Anadolu Üniversitesi’nde Yapılan bir Araştırma. Muhasebe Bilim Dünyasi Dergisi, 8(1), 107-126.
• Barnett, J. H., & Karson, M. J. (1989). Managers, Values, And Executive Decisions: An Exploration 0f the Role of Gender, Career Stage, Organizational Level, Function, and the Importance of Ethics, Relationships and Results in Managerial- Decision Making. Journal of Business Ethics, 8(10), 747-816.
• Blanthorne, C., Kovar, S., & Fisher, D. G. (2007). Accounting Educators' Opinions about Ethics in the Curriculum: An Extensive View. Issues in Accounting Education, 22(3), 355-390.
• Chan S.Y.S., & Leung P. (2010). The Effects of Accounting Students’ Ethical Reasoning and Personal Factors on Their Ethical Sensitivity. Managerial Auditing Journal, 21(4), 436-457.
• Coate, C.J., & Frey, K.J. (2000). Some Evidence on the Ethical Disposition of Accounting Students: Context and Gender Implications. Teaching Business Ethics, 4 (4), 379-404.
• Cohen J.R., Pant, L.W., & Sharp, D.J. (1998). The Effect of Gender and Academic Discipline Diversity on the Ethical Evaluations, Ethical Intentions and Ethical Orientation of Potential Public Accounting Recruits. Accounting Horizons, 12(3), 250-270.
• Cohen J.R., Pant, L.W., & Sharp, D.J. (2001). An Examination of Differences in Ethical Decision- Making Between Canadian Business Students and Accounting Professionals. Journal of Business Ethics, 30(4), 319-336.
• Eleren, A., & Kayahan, C. (2007). Muhasebe Eğitiminin Öğrenci Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Meslek Yüksekokullarında Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 7(23), 47-63.
• Fırat, F. Z., & Üçoğlu, D. (2009). Muhasebe Eğitiminde Etiğin İş dünyasına, Öğretim Elemanlarına ve Öğrencilere Yansımaları, XXVIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı (Ed.) Taner, T. ve Öncü, S., (20-24 Mayıs 2009, Alaçatı- Çeşme), 51-63.
• Gül, K., & Ergün, H. (2004). Muhasebe Mesleğinde Etik. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 4(11), 53-77.
• Güner, M. (2007). Muhasebe Meslek Ahlaki ve Kars İli Merkezinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Master Tezi, Kafkas Üniversitesi.
• Herath, G. (2005). Sustainable Development and Environmental Accounting: The Challenge to the Economics and Accounting Profession. International Journal of Social Economics, 32(12), 1035-1050.
• Holland, L. (2004). Experiences from a Student Programme Designed to Examine the Role of the Accountant in Corporate Social Responsibility. International Journal of Sustainability in Higher Education, 5(4),. 404-416.
• Keller, A. C., Katherine T. S., & Smith, L. M. (2007). Do Gender, Educational Level, Religiosity, and Work Experience Affect the Ethical Decision-Making of U.S. Accountants?. Critical Perspectives on Accounting, Vol. 18 (3), 299–314.
• Kerr, D. S., & Smith, L. M. (1995). Importance of and Approaches to Incorporating Ethics into the Accounting Classroom. Journal of Business Ethics, 14, 987-995.
• Kidwell, J. M., Stevens, R. E., & Bethke, A. L. (1987). Differences in Ethical Perceptions Between Male and Female Managers: Myth or Reality?. Journal of Business Ethics, 6(6), 489-493.
• Kiracı, M., & Elitaş, C. (2009). Muhasebe Eğitiminde Etik: Muhasebe Öğretim Üyelerinin Bakışları ve Yaklaşımları Üzerine Bir Araştırma. XXVIII. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı (Ed.) Taner, T. Ve Öncü, S., (20-24 Mayıs 2009, Alaçatı-Çeşme), 63-89.
• Lane, J. C. (1995). Ethics of business students: Some marketing perspectives. Journal of Business Ethics, 14 (7), 571-580.
• Langenderfer, H. Q., & Rockness, J. W. (1989). Integrating Ethics into the Accounting Curriculum: Issues, Problems and Solutions. Issues in Accounting Education, 4(1), 58-69.
• Loeb, S. E. (1988). Teaching Students Accounting Ethics: Some Crucial Issues. Issues in Accounting Education, 3(2), 316-329.
• Mathews, M R. (1995). Social and Environmental Accounting: A Practical Demonstration of Ethical Concern?. Journal of Business Ethics, 14(8), 663-672.
• McNair F., & Milam, E.E. (1993). Ethics in Accounting Education: What is Really Being Done”, Journal of Business Ethics, 12(10), 797-809.
• Miesing, P. & Preble, J. F. (1985). A Comparison of Five Business Philosophies. Journal of Business Ethics, 4, 465-476
• Mugan, C. Ş. ve Atay, D. Ö. (2003). Contextual Effects on Ethical Sensitivity and Penalty Judgments. Teaching Business Ethics, 7(4), 341–363.
• Selimoğlu, S. K. (2006). Türk Muhasebe Uygulamalarında Etik. Mali Çözüm Dergisi, Özel sayı, (Kasım, 2006), 437-456.
• Sözbilir, N. (2000). Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarında Etiksel Boyutlar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayını.
• Stanga, K. G., & Turpen, R. A. (1991). Ethical Judgments on Selected Accounting Issues: An Empirical Study. Journal of Business Ethics, 10(10), 739-747.
• Uçma, T. (2007). Muhasebe Meslek Mensubu Olmak İsteyenlerin Etik Değer Anlayışlarının Belirlenmesi ve Muğla Üniversitesi Uygulaması, Yayınlanmamış Master Tezi, Mugla Üniversitesi.
• Watkins, A. L., & Iyer, V. M. (2006). Expanding Ethics Education: Professionals Can Participate. The CPA Journal, 76(2), 68- 69.
• Whipple, T. W., & Swords, D. F. (1992). Business ethics judgments: A cross-cultural comparison. Journal of Business Ethics, 11 (9), 671-678.