MOBBING VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK İLİŞKİSİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 33, 0 - 5715, 01.06.2014

Atila Karahan Huseyin Yılmaz

https://doi.org/10.19168/jyu.44023

Cited By: 3

Öz

It happens in many offices all around the world leaving the employee dealing with the mobbing feeling helpless and alone. Mobbing in workplace consists of psychological abuse from several members within the same organization. Mobbing and bullying affect primarily a person's emotional well-being and physical health. Depending on the severity, frequency, and duration of the occurrences and how resilient an individual may be, persons may suffer from a whole range of psychological and physical symptoms. The concept of organizational commitment, loyalty and sense of duty in an organization based on the employees themselves is that they identify with organizations. In this context, the loyalty to the organization against the fed is an emotional response exhibited by employees. Indeed, the organizational commitment of employees to attend work, loyalty, and the organization's beliefs, values and norms, including the commitment to include psychological sense. In accordance with the aim of the study, questionnaire methods were used for testing the relationship between organizational affiliation and mobbing. For this aim, a public survey is performed on 321 health staff that has different position in Afyon Kocatepe Universty Hospital. As a result of correlation analysis of public survey results, it is found that there is a sihnificant relation between leadership and organizational affiliation, and leadership effects the organizational affiliation of staff in negative way. All those negatice result cause enormous amount of financial and psychological harm not only for individuals bu also for organizations and communities.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Psychological Bullying, Organizational Commitment, Affective Commitment, Continuance Commitment, , Normative Commitment.

MOBBING VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK İLİŞKİSİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Öz

Mobbing, dünyada çok sayıda iş yerinde ortaya çıkmakta, çalışanı tek başına ve yardım almadan mücadele etmek durumunda bırakmaktadır. İş yerinde mobbing, aynı ortamı paylaşan bir kaç çalışanın bir başka çalışana veya bir çalışan grubuna sistematik şekilde yapılan psikolojik taciz amaçlı davranışlar toplamıdır. Mobbing’e, maruz kalan kişinin duygusal ve fiziksel sağlığı etkilenmektedir. Kişiler maruz kaldığı mobbig’in şiddetine, sıklığına, meydana geliş süresine ve kişinin ne kadar dirençli olduğuna bağlı olarak bir dizi psikolojik ve fiziksel belirtiler dolayısıyla acı çekmektedir. Örgütsel bağlılık kavramı, bir örgütte çalışanların kendilerini sadakat ve görev duygusuna dayalı olarak örgütle özdeşleştirmeleridir. Bu bağlamda örgüte karşı beslenen sadakat çalışanlar tarafından sergilenen duygusal bir tepkidir. Örgütsel bağlılık çalışanların işe katılmaları, sadakat duyguları ve örgütün inanç, değer ve normları da olmak üzere psikolojik anlamda bağlılığı içermektedir. Bu çalışmada, sağlık işletmeleri çalışanları arasındaki mobbing ile çalışanların örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki etkileşimi ortaya konulması hedeflenmiştir. Mobbing ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla; Afyon Kocatepe Üniversitesi Hastanesinde farklı ünvanlara sahip toplam 321 sağlık çalışanı üzerinde anket çalışması yapılmıştır. Doç.Dr.Selçuk Üniversitesi Akşehir İİBF [e-mail] Doç.Dr. Uşak Üniversitesi, Uşak Meslek Yüksekokulu [e-mail] Saha araştırması sonuçları ile elde edilen veri seti üzerinde yapılan korelasyon analizleri sonucunda mobbing ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı ilişkiler olduğu, mobing’in çalışanların örgütsel bağlılıkları ile doğru yönde ve anlamlı ilişkiler içinde olduğuna dair bulgular elde edilmiştir. Bütün bu bulgular, mobbing’in sadece çalışanlar arasında olumsuz psikolojik ve ekonomik sonuçlara değil aynı zamanda işletmelere ve sonuçta topluma da olumsuz çıktıları olduğunu destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Yıldırma, Psikolojik Taciz, Örgütsel Bağlılık, Duygusal Bağlılık, Devam Bağlılığı, Normatif Bağlılık.

Kaynakça

• Acar, A. & Dündar, G. (2008). İşyerinde Psikolojik Yıldırmaya (Mobbing) Maruz Kalma Sıklığı İle Demoğrafik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakülte Dergisi, cilt: 37, Sayı: 2,111-120.
• Ağca, V. ve Ertan, H. (2008). Duygusal Bağlılık içsel motivasyon ilişkisi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi C.X ,S II.1351
• Akça, Y., ve Özer,G. (2013). Kullanılan özelliklerin kurumsal kaynak planlaması uygulama başarısına ve algılanan organizasyonel performansa etkisi. Yaşar Üniversitesi Dergisi 30(8). 4966-4984.
• Ann, B., Patricia Mannix M. (2004), “An Investigation into Workplace Bullying and Organizational Culture in Healthcare within an Irish Hospital Setting”, The Fourth International Conference on Bullying and Harassment in the Workplace, June , 35.
• Aytaç, S., Bayram, N., Bilgel, N. (2005). Çalışma Yaşamında Yeni Bir Bakış Aracı: Mobbing. 13.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 12-14 Mayıs İstanbul, 333-337.
• Bayrak Kök, S. (2006). İş Yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu ve Nedenleri. Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Konya, sayı 16. s 434.
• Brass, D. J., Butterfield, K.D., Skaggs, B.C. (1998). Relationships And Unethical Behavior: A Social Network Perspective, Academy Management Review, 23: 14-31.
• Coyne, I., Seigne, E., Randall, P. (2000). Predicting Workplace Victim Status From Personality, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 9(3), 335-349.
• Çetin, M.Ö.(2004) .‘’Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık’’Ankara, nobel yayın dağıtım.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing ve Başa çıkma Yöntemleri, İstanbul: Timaş Yayıncılık.
• Davenport, N., Schwartz, R. D., Elliott, G. P. (2002). Mobbing: Emotional Abuse in The American Workplace (2nd Ed.), Ames, IA: Civil Society Publishing, s. 70-71.
• Davenport, N.,R.Distler, S.and G.Pursel E.(2003). ‘’Mobbing İşyerinde duygusal taciz’’(Birinci basım) İngilizceden çeviren Osman Cem önertoy, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• De Dreu, C.K.W., Dirk V.D. Maria T.M.D. (2004). Conflict At Work And Individual Well Being, International Journal Of Conflict Management, Volume: 15 Number: 1.
• Duffy, M. (2007). Workplace Mobbing: Individual And Family Health Consequences, The Family Journal: Counseling And Therapy For Couples And Families, vol. 15 No. 4, 398-404. Dogan, S. ve Kılıç, S. (2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve önemi, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 29, Temmuz-Aralık 2007, 37-61.
• Einarsen, S., Matthiesen, S. And Skogstad. A. (1998). Bullying, Burnout And Well-Being Among Assistant Nurses, Journal Of Occupational Health And Safety – Australian/New Zealand, 14, 6, 5635 Erdil, O. Keskin. H. (2003). Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması, İ.Ü.İşletme Fakültesi Dergisi, 32 (1),7-24.
• Erdheim, J. , Wang, M., Zickar, M. (2006) .’’Linking the Big Five Personality Constructs to Organizatonal Commintment’’, Personality and Individual Differences,(41).
• Erigüç-Kaygın, Gülsüm. (1994). Hastanelerde Personelin İşle İlgili Tutumları Personel Devri: Ankara İli Örneği, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Hair, J., Anderson, R., Tahtam, Ronald, Black, W. (1998). Multivariate Data Analysis, 5. Baskı, New Jersey, Prentice Hall.
• Hecker, T. H. (2007). Workplace Mobbing: A Discussion for Librarians, The Journal of Academic Librarianship, Volume 33, Number4, 440.
• Hoel, H., Cooper, C. L., Faragher, B. (2001). The Experience Of Bullying In Great Britain: The Impact Of Organizational Status, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 10(4), 443-465. J. P. Meyer, N. J. Allen, A Three-Component Conceptualization of OrganizationalCommitment, Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89 (1991).
• Karcıoğlu, F. ,ve Çelik. ,Ü.H. (2012). ‘’Mobbing(Yıldırma) ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi’’ Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:26,s:1.
• Keashly, L. (2001). Interpersonal And Systemic Aspects Of Emotional Abuse At Work: The Target’s Perspective, Violence And Victims, 16(3), 233-268.
• H. (1996). The Content and Development Of Bullying At Work. European Journal Of Work And Organisational Psychology, 5, 165-184.
• Lutgen-Sandvik, P., & Mcdermott, V. (2008). The Constitution Of Employee- Abusive Organizations: A Communication Flows Theory. Communication Theory, 18(2), 304-333.
• Meyer, J. P., ve Allen, N. J. (1984). Testing the “side-bet theory” of organizational commitment: Some methodological considerations,Journal of Applied Psychology, 69, 372-378.
• Mccord, L. B. & Richardson, J. (2001). Are Workplace Bullies Sabotaging Your Ability To Compete? Learn To Identify And Extinguish Problem Behavior, s. 2., Mitchell, V.W.(1994). How to ıdentify psycholographic Segments: Part 1.Marketing Intelligence and planning,12(7),4-10.
• Morrow, P.C., 1983. “Concept Redundecy in Organizational Research:The Case Of Work Commitment”, Academy Of Management Review, 8, ss.500-501.
• Mowday, R.T., Porter, L.W. Steers, R.M. (1982). Employee-Organization Linkages: The Psychology Of Commitment, Absenteeism And Turnover. New York, NY: Academic Press, S.27.
• Muthuveloo. R. & Rose, C. R. (2005). Typology of Organisational Commitment, American Journal of Applied Science 2 (6): 1078-1081. N. J. Allen, J. P. Meyer, John P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective,Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal ofOccupational Psychology, 63, 1-18.
• Neidl, K. (1996). Mobbing & Well-Being: Economic And Personnel Development Implications, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 5(2), 239-249.
• O’brien, J. T. (1997). The “Glucocorticoid Cascade” Hypothesis in Man Prolonged Stress May Cause Permanent Brain Damage, British Journal Of Psychiatry, 170, 199-201.
• Okçu, Veysel . (2011). Okul Yöneticilerinin Liderlik stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları ve Yıldırma Yaşama Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin incelenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Doktora tezi.
• Olsen, L. (2010). Preventing Workplace Violence, Labour Education, www.ilo.org/public/english/dialogue/actrav/publ/133/133.pdf , s. 31-36.
• Özler, E.D., Şahin, M.D. Atalay, C.G. (2008). Mobbing’in Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, no:22,37-60.
• Özutku, H.(2008).Örgüte duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, cilt: 37sayı:2, 79-87.
• Pelit E. & Kılıç. İ . (2012). Mobbing ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Şehir ve Sayfiye Otellerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4/2, 122-140.
• Reichers, A.E. (1985). A Review And Reconceptualization Of Organizational Commitment, Academy Of Management Review, 10: 465-476.
• Reichert, E. (2002).Workplace Mobbing: A new Frontier fort he Social Work Profession, Professional Development: The International Journal of Continuing Social Work Education, Vol. 5 No. 3, Reyes,P. (2001).İndividual Workorientations and Teacher Outcomes.Journal of Educational Resarch,83(6),327-335.
• Sabuncuoğlu, E.T. (2007). ‘’Eğitim,örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi’’ Ege Akademik bakış dergisi,7 (2).
• Salin, D. (2003). Ways Of Exolaining Workplace Bullying: A Review Of Enabling, Motivating And Precipitating Structures And Processes in The Work Environment, Human Relations, 56(10), 121312
• Shallcross, L.Z.(2003). The Pecking order:Workplace Mobbing in the public sector,unpublished master of public sector management thesis,Griffith University,brisbane, 1-116.
• Sloan, L.,Matyok. T., Schmitz, C.L. Short ve Glenda F.L.(2010).A story to tell : Bullying an Mobbing in the Workplace ,International Journal of Business and social science vol. 1 No.3.88.
• Somers,M. Ve Birnbaum,D.(2000).Exploring The Relationship Between Commintment Profiles and Work Attitudes,Employee With Draval and Job Performance,Public Personal Management,29/3,3533
• Singh,B. VE Grupta,P.K. (2008). Organizational Commintment,Revisted Journal of Indian Academy of Applied Psychology,Vol.34.No,1,57-68. Tetik, S. (2010). Mobbing kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12 (18):81-89.
• Tınaz, Pınar (2000); Organizasyonlarda Etkili Öğrenme Stratejileri, MESS Yayınları No: 334, İstanbul.
• Tınaz, Pınar.(2006) .‘’İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbinğ) ‘’İstanbul: Beta yayınları.
• Tutar, Hasan. (2004). İşyerlerinde psikolojik şiddet,3.Baskı,Ankara:Platin.
• Tomic, S. (2008). Bullying And Efficiency, Montenegrin Journal Of Economics No 8, s. 104.
• Wasti, A. S. (2000). Akademisyenler ve Profesyoneller bakış açısıyla Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları. (Ed.Zeynep Can) Ankara. Türk Psikoloğları Derneği Yayınları.
• Westhues, K. (2005). Workplace Mobbing In Academe: Reports From Twenty Universities. Lewiston, NY: Edwin Mellen Press.
• Westhues, K. (2006). Ten Choices in The Study Of Workplace Mobbing Or Bullying (Paper Presented At The Fifth International Conference On Workplace Bullying Trinity College, Dublin, Ireland, 15-17 June . Quine, L. (1999). Workplace bullying in NHS community trust: Staff questionnaire survey. British Medical Journal, 318, 228–232.
• Yücetürk, E. & Öke,K.M. (2005).Mobbing and Bullying: Legal Aspects Related to Workplace Bullying in Turkey, South-East Europe Review, No:2, 61-70.
• Zellars, K. L., Tepper B. J., Duffy, M.K. (2002).Abusive Supervision And Subordinates’ Organizational Citizenship Behavior. Journal Of Applied Psychology, 87(6), 1068-1076.