Kadın Girişimcilerin COVİD-19 Pandemi Sürecindeki Girişimcilik Algıları: Kayseri ve Gaziantep Örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 219 - 248, 01.01.2022

Tuba Büyükbeşe Tuğba Dikbaş İrfan Doğan

Öz

Bu çalışmanın amacı Covid-19 küresel salgınında kadın girişimcilerin, pandemi öncesi ve pandemi sürecinde girişimcilik algılarının belirlenmesi ve karşılaştırılmasıdır. Çalışmada ilk olarak Kayseri ve Gaziantep illerinde farklı sektörlerde işletmeleri olan kadın girişimcilerin pandemi öncesinde ve pandemi sürecinde girişimcilik algılarında (Kontrol Odağı, Kendine Güven, İletişim, Motivasyon boyutlarında) farklılık olup olmadığı test edilmiş, sonrasında kadınların demografik özelliklerine göre girişimcilik algılarında (alt boyutlarında) anlamlı değişim olup olmadığı araştırılmıştır. Belirlenen amaçlar doğrultusunda nicel araştırma yöntemiyle tasarlanan araştırmada, veri toplama yöntemi olarak çevrim içi anket yönteminden yararlanılmış, Girişimcilik Algısı veri toplama aracı kullanılmıştır. Çalışma 211 işletme sahibinin katılımıyla yürütülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 21.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kadın girişimcilerin pandemi öncesi ve pandemi sürecinde girişimcilik algıları, bireysel girişimciliğe ilişkin kontrol odakları, bireysel girişimciliğe ilişkin kendine güvenleri, bireysel girişimciliklerine ilişkin iletişimleri ve bireysel girişimciliklerine ilişkin motivasyonları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik Algısı, Covid-19, Kadın Girişimciler

Kaynakça

• Aldrich, H. (1989). Networking among women entrepreneurs. O. Hagan, C. Rivchun and D. Sexton (eds), Women-Owned Businesses, New York: Praeger, pp. 103–13.
• Arat, N. (1996). Women’s studies in turkey. Women's Studies Quarterly, 24(1/2), 400-411.
• Arıkan, S. (2004). Girişimcilik: Temel kavramlar ve bazı güncel konular. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Aşkın, E.Ö. ve Barış, S. (2016). Kadın istihdamında sosyal sermayenin etkisi: Tokat ilinde kadın girişimciler üzerine bir inceleme. Business and Economics Journal, 7(2), 63-82.
• Bacq, S., Geoghegan, W., Josefy, M., Stevenson, R. ve Williams, T.A. (2020). The COVID-19 virtual ıdea blitz: Marshaling social entrepreneurship to rapidly respond to urgent grand challenges. Business Horizons. 63(6), 705-723.
• Baumol, W. J. (1968). Entrepreneurship in economic theory. The American Economic Review, 58(2), 64-71.
• Brockhaus, R.H. (1980). Risk taking propensity of entrepreneursi. Academy of Management Journal, 23(3), 509-502.
• Brodsky, M.A. (1993). Successful female corporate managers and entrepreneurs: Similarities and differences, Group & Organisation Management, 18, 366–78.
• Brush, C.G., De Bruin, A. ve Welter, F. (2009). Agender-aware framework for women’s entrepreneurship. International Journal of Gender and Entrepreneurship, 1(1), 8-24.
• Bowman, C. (1999). Action-led strategy and managerial selfconfidence. Journal of Managerial Psychology, 14(7/8), 558-568.
• Buttner, E.H. ve Moore, D.P. (1997). Women’s organizational exodus to entrepreneurship: Self-reported motivations and correlates with success. Journal of Small Business Management, 35(1), 34.
• Carland, J.W., Hoy, F., Boulton, W.R. ve Carland, J.A.C. (1984). Differentiating entrepreneurs from small business owners: A conceptualization. Academy of Management Review, 9, 354-9.
• Collins, C.J., Hanges, P.J. ve Locke, E.A. (2004). The relationship of achievement motivation to entrepreneurial behavior: A meta-analysis. Human Performance, 17(1), 95-117.
• Cowling, M., Brown, R. ve Rocha, A. (2020). Did you save some cash for a rainy COVID-19 day? the crisis and smes. International Small Business Journal, 38(7), 593-604.
• Curth, A. (2011). Mapping of teachers preparation for entrepreneurship education (ed. daniela ulicna). Final Report, Framework Contract No EAC 19/06, Dg Educatıon and Culture, J 3025 8322.
• Czarniawska-Joerges, B. ve Wolff, R. (1991). Leaders, managers, entrepreneurs on and off the organizational stage. Organization Studies, 12(4), 529-546.
• Çelebi, N. (1993). Kadın girişimciliğini özendirme ve destekleme konusunda politikalar. kadını girişimciliğe özendirme ve destekleme paneli bildiriler ve tartışmalar. kadın ve sosyal hizmetler müsteşarlığı kssg müdürlüğü. Eğitim Serisi Yayın, No: 74: 35-42.
• Duchéneaut, B. ve Orhan M. (2000). Les femmes entrepreneurs en france, paris: Séli arslan. Feeser, H.R. ve Dugan. K.W. (1989). Entrepreneurial motivation: A comparison of new venture creation. Academy of Management Review, 10(4), 696–706.
• Fuller Jr, B. ve Marler, L.E. (2009). Change driven by nature: A meta-analytic review of the proactive personality literature. Journal of Vocational Behavior,75(3), 329-345.
• Forrester, W.R. ve Armen, T. (2010). Effects of personality on attitudes toward academic group work. American Journal of Business Education, 3(3), 39-46.
• Gartner, WB. (1988). Who is an entrepreneur? Is the wrong question. American Journal of Small Business, 12(4), 11-32.
• Gorman, G., Hanlon, D. ve King, W. (1997). Some research perspectives on entrepreneurship education, enterprise education and education for small business management: A ten-year literature review. International Small Business Journal, 15(3), 56-77.
• Grandy, G., Cukier, W. ve Gagnon, S. (2020). (In)visibility in the margins: COVID-19, women entrepreneurs and the need for inclusive recovery. Gender in Management, 35(7-8), 667-675. https://doi.org/10.1108/GM-07-2020-0207.
• Gravetter, J. F. ve Forzano, L. B. (2012). Research methods for the behavioral sciences (4. Bas-kı). USA: Linda Schreiber-Ganster.
• Hedefler için İş Dünyası Platformu, (2020). Covid-19 krizinin işletmeler üzerindeki etkileri- 2.anket (11-22 mayıs 2020) sonuç raporu. https://tusiad.org/tr/basinbultenleri/item/10586-covid-19-krizinin-isletmeler uzerindeki-etkilerininanketsonuclari-aciklandi. (Erişim Tarihi: 15.05.2021).
• Hisrich, R. D. ve Peters, M. P. (2002). Entrepreneurship, McGraw-Hill/Irwin, New York.
• İlter, B. (2008). Girişimcilik sürecinde kadın girişimcilerin karşılaştıkları sorunların analizi: kagider örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Jaim, J. (2020). Exist or exit? Women business‐owners in bangladesh during COVID‐19. Gender, Work ve Organization. https://doi.org/10.1111/gwao.12546.
• Johnson, B.R. (1990). Toward a multidimensional model of entrepreneurship: The case of achievement motivation and the entrepreneur. Entrepreneurship Theory and Practice, 14(3), 39-54.
• Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, (KEDV). https://www.kedv.org.tr/ (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• Kadın Girişimci Derneği, (KAGİDER). https://www.kagider.org/ (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• Kahya, C. ve İmamoğlu, İ.K. (2015). Ekonomi okuryazarlığının girişimcilik niyeti üzerindeki rolü. International Journal of Social Science. 39: 139-156.
• Koh, H.C. (1996). Testing hypotheses of entrepreneurial characteristics: A study of Hong Kong mba students. Journal of Managerial Psychology, 11, 12-25.
• Korunka, C., Frank, H., Lueger, M. ve Mugler, J. (2003). The entrepreneurial personality in the context of resources, environment and the startup process a configurational approach. Entrepreneurship Theory and Practice, 28(1), 23-42.
• Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, (KOSGEB) (2020a). ttps://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/7426/kobilere-Covid19-kalkani-bakan-varank-kosgebin-3lu-koruma-paketini-acikladi. 25 Mart 2020 (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, (KOSGEB) (2020b). https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/detay/6878/kosgebden-kadinlara-pozitif-ayrimcilik (Erişim Tarihi: 20.05.2021).
• Linan, F. ve Chen, Y. (2009). Development and cross-cultural application of a spesific ınstrument to measure entrepreneurial ıntentions. Entrepreneurship Theory and Practice. 33: 593-617.
• Low, M.B. ve MacMillan, I.C. (1988). Entrepreneurship: past research and future challenges. Journal of Management, 14(2), 139-161.
• Manolova, TS., Brush, CG., Edelman, LF. ve Elam, A. (2020). Pivoting to stay the course: How women entrepreneurs take advantage of opportunities created by the COVID-19 pandemic. International Small Business Journal, 38(6), 481-491.
• Mathew, N., Deborah, I., Karonga, T. ve Rumbidzai, C. (2020). The impact of COVID-19 lockdown in a developing country: narratives of self-employed women in Ndola, Zambia. Health Care for Women International, 41(11-12), 1370-1383. https://doi.org/10.1080/07399332.2020.1823983.
• McCarthy, B., ve Leavy, B. (1999). The entrepreneur, risk perception and change over time: A typology approach. Irish Business and Administative Research,19/20 (1), 125-141.
• Mitchell, B.R. (1962). Abstract of british historical statistics, cambridge: Cambridge University Press, p. 60.
• Organisation For Economic Co-Operation And Development. (2020), Education Responses To COVID-19: Embracing Digital Learning And Online Collaboration, OECD Policy Responses To Coronavirus (COVID-19). http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/education-responses-to-covid-19-embracing-digital-learning-and-online-collaboration-d75eb0e8/ (Erişim Tarihi: 15.05.2021).
• Omar, A.R.C., Ishak, S. ve Jusoh, M.A. (2020). The ımpact of covid-19 movement control order on smes’ businesses and survival strategies. Geografia-Malaysian Journal of Society and Space, 16(2), 139-150.
• Paksoy, H.M., Özbezek, B.D. ve Gül, M. (2019). Kişilik özellikleri ve sosyal sorumluluk bilincinin sosyal girişimcilik özelliklerine etkileri üzerine bir araştırma. Turkish Studies - Social Sciences,14(3), 973-1006. doi: 10.29228/TurkishStudies.22859.
• Ratten, V. (2020). Coronavirus (Covid-19) and entrepreneurship: cultural, lifestyle and societal changes. Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies. https://doi.org/10.1108/JEEE-06-2020-0163.
• Rauch, A. ve Frese, M. (2007). Let's put the person back into entrepreneurship research: A meta-analysis on the relationship between business owners' personality traits, business creation, and success. European Journal of Work and Organizational Psychology, 16(4), 353-385.
• Resmî Gazete (2021). Esnaf ve sanatkârlar ile gerçek kişi tacirlere koronavirüs salgını nedeni ile verilecek hibe desteği hakkında karar. https://www.resmigazete.gov.tr/ 21 Mayıs 2021. (Erişim Tarihi: 21.05.2021).
• Resmî Gazete (2017). Ulusal istihdam stratejisi (2014-2023) ve eylem planları (2017-2019). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/07/20170707M1-1.pdf (Erişim Tarihi: 21.05.2021).
• Rotter, J.B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs, 80, 1–28.
• Shahhosseini, A., Kavousy, E., Shirsavar, H.R. ve Ardahaey, F.T. (2011). Appointing the level of individual entrepreneurship of islamic azad university students. Asian Social Science, 7(1), 106-114.
• Shaver, K.G. ve Scott, L.R., (1992). Person, process, choice: The psychology of new venture creation. Entrepreneurship Theory and Practice, 16(2), 23-45.
• Stewart, Jr., W.H. ve Roth, P.L. (2007). A meta-analysis of achievement motivation differences between entrepreneurs and managers. Journal of Small Business Management, 45, 401-421.
• Şeşen, H. ve Basım, H.N. (2012). Demografik faktörler ve kişiliğin girişimcilik niyetine etkisi: spor bilimleri alanında öğrenim gören üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 12,21-28
• Şekerler, H. (2006). Kadın girişimciler, karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) rehberi, https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf. (Erişim Tarihi: 02.10.2020).
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021). https://covid19.saglik.gov.tr/TR-68443/covid-19-durum-raporu.html. (Erişim Tarihi: 19.05.2021).
• Utsch, A., Rauch, A., Rothful, R. ve Frase, M. (1999). Who becomes a small scale entrepreneur in an post-socialistic environment: On the differences between entrepreneurs and managers in east germany. Journal of Small Business Management, 37(3), 31-42.
• Yadav, V. ve Unni, J. (2016). Women entrepreneurship: Research review and future directions. Journal of Global Entrepreneurship Research, 6(12), 1-18.
• Yalçın İncik, E. ve Uzun, N. (2017). Bireysel girişimcilik algı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 471-485.
• World Health Organization. (2020), Survey tool and guıdance rapid, simple, flexible behavioural insights on COVID-19. Document Number: Who/Euro:2020-696-40431-54222, (Erişim Tarihi: 19.05.2021).