HERMENEUTICAL MEANING OF GOD’S NAME AL-HÂLIK(الخالق) AND WITHIN THE CONTEXT OF SAUSSUREAN SEMANTIC MEANING
Öz
Abstract
Although studies on semantics deep rooted,
essentially systematic studies were carried out in 19th century and Ferdinand
Saussure is considered pioneer. His work in which formation of meaning is
tackled within the context of semiotics is the backbone of our paper. Following
his semiotics, we tried to give the frame of God’s name ‘hâlik’ (خالق). In order to accomplish this, we first gave the classical
theological meanings of the verb ‘hâlik’, then moved to the verses and analyzed
them semantically. Through this work we aimed to show that semantical studies
on the Qur’anic vocabulary might give us the essential meaning aimed at on the
one hand and clear up the meanings imposed upon them historically on the other.
As it is known this is referred as synchronic and diachronic structure of any
verb. We also followed the same line.
Anahtar Kelimeler
Semantics Hâliq (Creator) Ferdinand de Saussure synchronic and diachronic meaning
Kaynakça
- Aksan, Doğan, Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçe’nin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınları, 1999. Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil: Ana çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumları Yayınevi, 1982. Aysever, R. Levent, “Kratylos: Adların Doğruluğu ve Bilgi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 191/2, (2002): 153-166. Cevheri, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, Sıhah: tacu'l-luga ve sıhahu'l-arabiyye, Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1999. Demir, Hilmi, “Delil ve İstidlalin Mantıki Yapısı”, doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001. Düzgün, Şaban Ali, Nesefi ve İslam Filozoflarına Göre Allah-Alem İlişkisi, Ankara: Akçağ Yayınları, 1998. ed-Derviş, Muhyiddin, İ’rabu’l-Kur’an-ı Kerim ve beyânuhu, Beyrut: Dâru’l-ibni Kesir, 1992. el-Bağdadi, Ebu Masnur Abdülkâhir, Usûlu’d-dîn, Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1981. El-Gazali, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed, Esmâ-i Hüsna Şerhi, İstanbul: Ferşat Yayınları, 2005. El-Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed, El-Camiu li ahkâmi’l-Kur’an, çev. M. Beşir Eryarsoy, İstanbul: Buruc Yayınları, 1997. Erdem, Hüseyin Sabri, “Haberi Sıfatlar”, Dini Araştırmalar, 5/1 (2003): 109vd et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Taberi Tefsiri, çev. Hasan Karakaya, Kerim Aytekin, İstanbul: Hisar Yayınevi, 1996. Ez- Zeccâci, Abdurrahman İshak b., İştikâku esmaillah, haz. Abdül Hüseyin el-Mübarek, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1986. Fahreddin er-Razi, Levâmiu’l-beyyinât, Kahire: Mektebetü’l-ezheriyye li’t-turas, 2000. Fahreddin er-Râzî, Tefsiru’l-kebir, Ankara: Akçağ Yayınları, 1988-1999. Guiraud, Pierre, Anlambilim, çev. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınevi, 1999. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HAYAL, erişim tarihi 20.06.2017. İbn Hazm, Ebû Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Saîd ez-Zahiri, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ’ ve’n-nihal, haz. Muhammed İbrâhim Nasır, Abdurrahman Umeyre, Cidde: Mektebetu Ukaz, 1982. İbn Manzur, Lisanu’l-Arab, Beyrut: Dâru’s-Sadr, 1990. İbn Side, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail ed-Darir el-Mürsi, el-Muhkem ve’l-muhîtu’l-a’zam, Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000. İşsever, Selçuk, Türkçe Metinlerdeki Bağlantı Öğelerinin Metinbilim ve Kullanımbilim Açısından İşlevi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995. Kâdı Abdülcebbar, Şerhu’l-usuli’l-hamse, (Mu’tezile’nin Beş İlkesi), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013. Koca, Suat, “Ahlak Kavramı Üzerine Etimolojik ve Semantik Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 57/2 (2016). Koloğlu, Orhan Şener, Cübbailerin Kelâm Sistemi, İstanbul: İsam Yayınları, 2007. Maturidi, Ebu Mansur, Kitâbü’t-Tevhid Tercümesi, çev. Bekir Topaloğlu, (İstanbul: İSAM, 2015). Muhammed Ramazan Abdullah, el-Bâkıllânî ve Ârâuhu’l-Kelâmiyye, Bağdad: 1986. Mücahid, Abdülkerim, “Semantiğin Arap ve Batı Dünyasındaki Serüveni”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, çev. Celalettin Divrekçi, 47/2, (2006): 259. Palmer, F. R. Semantik: Yeni Bir Anlambilim Proje, çev. Ramazan Ertürk, 1. Baskı, Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2001. Rağıb el-İsfehâni, Müfredât: Kur’an Terimleri Sözlüğü, çev. Abdülbaki Güneş, Mehmet Yolcu, 3.baskı, İstanbul: Çıra yayınları, 2012. Saussure, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri, çev. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınevi, 2001. Suyuti, Ebü'l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr, ed-Dürrü'l-mensur fi't-tefsiri'l-me'sur, Beyrut: Dârü'l-Fikr, 1983. Tehânevî, Muhammed Ala b. Ali b. Muhammed Hamid el-Fâruki, Keşşâfu İstılâhâti’l-Funun, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1998. Topaloğlu, Bekir, “Esmâ-i Hüsna”, TDV İslâm Ansiklopedisi, (DİA), XI, 404-418. Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Din Kur’an Dini, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015. Yurdagür, Metin, Allah’ın Sıfatları, İstanbul: Marifet Yayınları, 1984. Zemahşeri, Ebu'l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşaf an hakaikü't-tenzil ve uyunu'l-akavil fi vucuhi't-tevil, Matbaatü'l-Kubrayi'l-Emiriyye, 1318-1319.
ALLAH’IN EL-HÂLİK (الخالق) İSMİNİN YORUM ANLAMI VE SAUSSURE’ÜN GÖSTERGE KURAMI ÇERÇEVESİNDE SEMANTİK ANLAMI
Öz
Öz:
Semantik çalışmalarının
tarihi çok öncelere dayandırılmasına rağmen esas IXX. Yüzyılda gündeme alınmaya
başlanmıştır. Semantiğin öncüsü olarak da Ferdinand de Saussure’ü göstermemiz
mümkündür. Onun özellikle gösterge kuramı bağlamında anlamın oluşmasını
anlattığı çalışması bizim makalemizin de bel kemiğini oluşturmaktadır. Bu
çalışmada Saussure’ün gösterge kuramından hareketle Allah’ın Hâlik isminin
semantik anlamının verilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için öncelikle klasik
kelamda kelimeye verilen anlamları ortaya koyulup daha sonra da ayetler
üzerinden Hâlik ismine semantik anlam verilmeye çalışılmıştır. Böylece kelimeye
tarihsel olarak yüklenen anlam ile semantik analizle ortaya çıkarılan orijinal
anlam farkı gösterilecektir. Bilindiği gibi bu tartışma art süremli ve eş
süremli anlam teorileri üzerinden analiz edilmektedir. Biz de bu yöntemi takip
ettik.
Anahtar Kelimeler
Semantik/anlambilim Hâlik Ferdinand de Saussurre synchronic ve diachronic anlam
Kaynakça
- Aksan, Doğan, Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçe’nin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınları, 1999. Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil: Ana çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumları Yayınevi, 1982. Aysever, R. Levent, “Kratylos: Adların Doğruluğu ve Bilgi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 191/2, (2002): 153-166. Cevheri, Ebu Nasr İsmail b. Hammad, Sıhah: tacu'l-luga ve sıhahu'l-arabiyye, Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1999. Demir, Hilmi, “Delil ve İstidlalin Mantıki Yapısı”, doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001. Düzgün, Şaban Ali, Nesefi ve İslam Filozoflarına Göre Allah-Alem İlişkisi, Ankara: Akçağ Yayınları, 1998. ed-Derviş, Muhyiddin, İ’rabu’l-Kur’an-ı Kerim ve beyânuhu, Beyrut: Dâru’l-ibni Kesir, 1992. el-Bağdadi, Ebu Masnur Abdülkâhir, Usûlu’d-dîn, Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1981. El-Gazali, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed, Esmâ-i Hüsna Şerhi, İstanbul: Ferşat Yayınları, 2005. El-Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed, El-Camiu li ahkâmi’l-Kur’an, çev. M. Beşir Eryarsoy, İstanbul: Buruc Yayınları, 1997. Erdem, Hüseyin Sabri, “Haberi Sıfatlar”, Dini Araştırmalar, 5/1 (2003): 109vd et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, Taberi Tefsiri, çev. Hasan Karakaya, Kerim Aytekin, İstanbul: Hisar Yayınevi, 1996. Ez- Zeccâci, Abdurrahman İshak b., İştikâku esmaillah, haz. Abdül Hüseyin el-Mübarek, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1986. Fahreddin er-Razi, Levâmiu’l-beyyinât, Kahire: Mektebetü’l-ezheriyye li’t-turas, 2000. Fahreddin er-Râzî, Tefsiru’l-kebir, Ankara: Akçağ Yayınları, 1988-1999. Guiraud, Pierre, Anlambilim, çev. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınevi, 1999. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=HAYAL, erişim tarihi 20.06.2017. İbn Hazm, Ebû Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Saîd ez-Zahiri, el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ’ ve’n-nihal, haz. Muhammed İbrâhim Nasır, Abdurrahman Umeyre, Cidde: Mektebetu Ukaz, 1982. İbn Manzur, Lisanu’l-Arab, Beyrut: Dâru’s-Sadr, 1990. İbn Side, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail ed-Darir el-Mürsi, el-Muhkem ve’l-muhîtu’l-a’zam, Kahire: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2000. İşsever, Selçuk, Türkçe Metinlerdeki Bağlantı Öğelerinin Metinbilim ve Kullanımbilim Açısından İşlevi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995. Kâdı Abdülcebbar, Şerhu’l-usuli’l-hamse, (Mu’tezile’nin Beş İlkesi), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013. Koca, Suat, “Ahlak Kavramı Üzerine Etimolojik ve Semantik Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 57/2 (2016). Koloğlu, Orhan Şener, Cübbailerin Kelâm Sistemi, İstanbul: İsam Yayınları, 2007. Maturidi, Ebu Mansur, Kitâbü’t-Tevhid Tercümesi, çev. Bekir Topaloğlu, (İstanbul: İSAM, 2015). Muhammed Ramazan Abdullah, el-Bâkıllânî ve Ârâuhu’l-Kelâmiyye, Bağdad: 1986. Mücahid, Abdülkerim, “Semantiğin Arap ve Batı Dünyasındaki Serüveni”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, çev. Celalettin Divrekçi, 47/2, (2006): 259. Palmer, F. R. Semantik: Yeni Bir Anlambilim Proje, çev. Ramazan Ertürk, 1. Baskı, Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2001. Rağıb el-İsfehâni, Müfredât: Kur’an Terimleri Sözlüğü, çev. Abdülbaki Güneş, Mehmet Yolcu, 3.baskı, İstanbul: Çıra yayınları, 2012. Saussure, Ferdinand de, Genel Dilbilim Dersleri, çev. Berke Vardar, İstanbul: Multilingual Yayınevi, 2001. Suyuti, Ebü'l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr, ed-Dürrü'l-mensur fi't-tefsiri'l-me'sur, Beyrut: Dârü'l-Fikr, 1983. Tehânevî, Muhammed Ala b. Ali b. Muhammed Hamid el-Fâruki, Keşşâfu İstılâhâti’l-Funun, Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1998. Topaloğlu, Bekir, “Esmâ-i Hüsna”, TDV İslâm Ansiklopedisi, (DİA), XI, 404-418. Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Din Kur’an Dini, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015. Yurdagür, Metin, Allah’ın Sıfatları, İstanbul: Marifet Yayınları, 1984. Zemahşeri, Ebu'l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşaf an hakaikü't-tenzil ve uyunu'l-akavil fi vucuhi't-tevil, Matbaatü'l-Kubrayi'l-Emiriyye, 1318-1319.
Ayrıntılar
| Konular | Din Araştırmaları |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Aralık 2017 |
| Kabul Tarihi | 20 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |
Kaynak Göster
Kader Creative Commons Atıf-Gayriticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.