Kitap İncelemesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 517 - 528, 30.06.2022

Zeynep Hümeyra Koç

Öz

This study is about Ahmet Mahmut Suphi's work called İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. The work is based on the question: Do Islamic thought have a moral philosophy? In this context, it is stated in the work that the Aristotelian framework is not applicable for all moral orientations. Since, according to the work, that a moral philosophy cannot be addressed without metaphysical principles, it has been analysed the possibility of a moral philosophy emerging either from the basic principles and theories of the Mu‘tazila as rationalists, or of the Sufis as empiricists. In the last chapter, the theories of Ikhwan al-Safa and Ibn Miskawayh, which centres mainly on reconciling both approaches, are discussed.

Anahtar Kelimeler

Philosophy Ethics Mu‘tazila Sufi Intellect

Kaynakça

  • Attar, Meryem. İslam Ahlakı: İslam Düşüncesinde İlâhî Emir Teorisi. çeviri edt. Muammer İskenderoğlu. çev. Enver Şahin, İrfan Karadeniz, Zeynep Cerrah, Muhammed Nurullah Turan, Muhammed Enes Vural, Semra Tüfenkci ve Zehra Betül Ustaoğlu. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2019.
  • Arslan, Hulusi. Mu‘tezile’de İyilik ve Kötülük (Hüsün ve Kubuh) Problemi. İstanbul: Endülüs, 2021.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir. Kitâbu Usûli’d-Dîn: Ehl-i Sünnet Akâidi. çev. Ömer Aydın. İstanbul: İşaret Yayınları, 2016.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir. Mezhepler Arasındaki Farklar. çev. E. Ruhi Fığlalı. Ankara: TDV, 2014.
  • Barlak, Muzaffer. Husün-Kubuh İyilik ve Kötülüğün Kaynağı. Ankara: Ankara Okulu, 2016.
  • Belhî, Ebû’l-Kāsım Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Kitâbü’l-Makālât ve meahû uyûnu’l-mesâil ve’l-cevâbât. thk. Hüseyin Hansu, Râcih Kurdî, Abdulhamîd Kurdî. İstanbul-Amman: Kuramer ve Dârû’l-Feth, 2018.
  • Cürcânî, Seyyid Şerîf. Kitabü’t-Ta‘rîfât. Mısır: Matbaatu’l-Hurriye, 1302.
  • Cüveynî, İmâmu’l-Harameyn. Kitâbu’l-İrşâd: İnanç Esasları Kılavuzu. çev. A. Baloğlu, S. Yılmaz, M. İlhan, F. Sancar. Ankara: TDV, 2012.
  • Donaldson, Dwight M. Studies in Muslim Ethics. London: S.P.C.K., 1953.
  • Eş‘arî, Ebü’l-Hasan. el-İbâne ve usûlü ehli’s-sünnet: Eş‘arî Akâidi. çev. Ramazan Biçer. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2010.
  • Eş‘arî, Ebü’l-Hasan. el-Lüma‘ fi’r-red alâ ehli’z-zeyğ ve’l-bida‘: Eş‘arî Kelâmı. çev. Kılıç Aslan Mavil-Hikmet Yağlı Mavil. İstanbul: İz Yayıncılık, 2016.
  • Fahri, Macit. İslâm Felsefesi Tarihi. çev. Kasım Turhan. İstanbul: İklim, 1987.
  • Fahri, Macid. İslam Ahlâk Teorileri. çev: Muammer İskenderoğlu-Atilla Arkan. İstanbul: Litera, 2004.
  • Fahri, Macit. İslâm Felsefesi Kelâmı ve Tasavvufuna Kısa Bir Giriş. çev. Şahin Filiz. İstanbul: İnsan, 2008.
  • Fakhry, Majid. Ethical Theories in Islam. Leiden: Brill, 1991.
  • Gazâlî, Ebû Hâmîd. el-Mustasfâ: İslam Hukukunda Deliller ve Yorum Metodolojisi I. çev. Y. Apaydın. Kayseri: Rey Yayıncılık, 1994.
  • Gimaret, Daniel. ″Mutazila″. EI2. 7/792.
  • Hourani, George F. Reason and Tradition in Islamic Ethics. UK: Cambridge University Press, 1985.
  • İhvânu’s-Safâ. er-Resâil (4 cilt). neşr: ez-Zencâni, 1928.
  • Kādî Abdulcebbâr, Ebû’l-Hasan el-Hemedânî el-Esedâbâdî. ″et-Ta‘dîl ve’t-tecvîr″. el-Muğnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-adl. thk. İbrahim Medkûr, ts.
  • Karadeniz, İrfan. "Ahmed Mahmud Subhi’nin Hayatı, Eserleri ve İslam Duşuncesine Katkısı [Ahmad Mahmoud Subhi's Life, Works and Contribution to Islamic Thought]". Marifetname. 8/2 (Aralık/2021), 757-786.
  • Kuşeyrî, Abdulkerîm. Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyrî Risâlesi. trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh, 2021.
  • Neşşâr, Ali Sami. İslâm’da Felsefî Düşüncenin Doğuşu I ve II. çev. Osman Tunç. İstanbul: İnsan Yayınları, 1999.
  • Özturan, Hümeyra. ″İslâm Ahlâk Düşüncesi Çalışmalarının Dünü ve Bugününe Dair Bir İnceleme″. İslâm Ahlâk Literatürü: Ekoller ve Problemler. edt. Ömer Türker, Kübra Bilgin. Ankara: Nobel Yayınları, 2015.
  • Serrâc, Ebû Nasr Tûsî. el-Lüma‘: İslâm Tasavvufu. çev. Hasan Kamil Yılmaz. İstanbul: Erkam Yayınları, 2016.
  • Shihadeh, Ayman. ″Kelâm’da Ahlâkî Değer Teorileri: Yeni Bir Yaklaşım″. Başlangıçtan Günümüze İslâm Kelâmı. edt. Sabine Schmidtke. çev. Heyet. İstanbul: Küre, 2020.
  • Sühreverdî, Şihâbüddîn. Kitâbü’t-Telvîhât: Hikmet Parıltıları. çev. Ahmet Kamil Cihan-Salih Yalın. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2019.
  • Şehristânî, Muhammed b. Abdilkerîm. Milel ve Nihal. çev. Mustafa Öz. İstanbul: Litera Yayınları, 2011.
  • Şehristânî, Muhammed b. Abdilkerîm. Nihâyetû’l-İkdâm fî ‘Ilmi’l-Kelâm. Kâhire: Mektebetu Sekâfeti’d-Dîniyye, 2009.
  • Türker, Ömer. Ahlâk: Yeni Bir Yaklaşım. İstanbul: Ketebe, 2020.
  • Uludağ, Süleyman. ″Sülûk″. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/127. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Uludağ, Süleyman. "Şathiye". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/370-371. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Vasalou, Sophia. ″Mutezile Etiğini Okumak: Teoloji Olarak Etik″. Mutezile GelenEk-i II. edt. Recep Alpyağıl. İstanbul: İz Yayıncılık, 2014.
  • Vasalou, Sophia. Moral Agents and Their Deserts: The Character of Mu‘tazilite Ethics. Princeton: Princeton University Press, 2008.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. ″Kesb″. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/304-306. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
  • Yılmaz, Hasan Kâmil. "Cezbe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/504. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.

İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 517 - 528, 30.06.2022

Zeynep Hümeyra Koç

Öz

Bu çalışma, Ahmet Mahmut Suphi’nin İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler isimli eserini konu edinmektedir. Eser, İslâm düşüncesi bir ahlâk felsefesine sahip midir? sorusunu temel almaktadır. Bu bağlamda, eserde, Aristocu sistemin bütün ahlâkî yönelimler için geçerli olmadığı ifade edilmektedir. Eserde, metafizik ilkeler kabul edilmeden bir ahlâk felsefesinden bahsedilemeyeceğinden hareketle; akılcılar başlığı altında Mu‘tezile’nin, tecrübeciler başlığı altında Sûfîlerin temel ilke ve teorilerinden bir ahlâk felsefesi çıkıp çıkmayacağı analiz edilmiştir. Son bölümde, İhvân-ı Sâfâ ve İbn Miskeveyh’in her iki yaklaşımı uzlaştırma temelindeki teorileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Felsefe Ahlâk Mu‘tezile Sûfî Akıl

Kaynakça

  • Attar, Meryem. İslam Ahlakı: İslam Düşüncesinde İlâhî Emir Teorisi. çeviri edt. Muammer İskenderoğlu. çev. Enver Şahin, İrfan Karadeniz, Zeynep Cerrah, Muhammed Nurullah Turan, Muhammed Enes Vural, Semra Tüfenkci ve Zehra Betül Ustaoğlu. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2019.
  • Arslan, Hulusi. Mu‘tezile’de İyilik ve Kötülük (Hüsün ve Kubuh) Problemi. İstanbul: Endülüs, 2021.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir. Kitâbu Usûli’d-Dîn: Ehl-i Sünnet Akâidi. çev. Ömer Aydın. İstanbul: İşaret Yayınları, 2016.
  • Bağdâdî, Abdulkâhir. Mezhepler Arasındaki Farklar. çev. E. Ruhi Fığlalı. Ankara: TDV, 2014.
  • Barlak, Muzaffer. Husün-Kubuh İyilik ve Kötülüğün Kaynağı. Ankara: Ankara Okulu, 2016.
  • Belhî, Ebû’l-Kāsım Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Kitâbü’l-Makālât ve meahû uyûnu’l-mesâil ve’l-cevâbât. thk. Hüseyin Hansu, Râcih Kurdî, Abdulhamîd Kurdî. İstanbul-Amman: Kuramer ve Dârû’l-Feth, 2018.
  • Cürcânî, Seyyid Şerîf. Kitabü’t-Ta‘rîfât. Mısır: Matbaatu’l-Hurriye, 1302.
  • Cüveynî, İmâmu’l-Harameyn. Kitâbu’l-İrşâd: İnanç Esasları Kılavuzu. çev. A. Baloğlu, S. Yılmaz, M. İlhan, F. Sancar. Ankara: TDV, 2012.
  • Donaldson, Dwight M. Studies in Muslim Ethics. London: S.P.C.K., 1953.
  • Eş‘arî, Ebü’l-Hasan. el-İbâne ve usûlü ehli’s-sünnet: Eş‘arî Akâidi. çev. Ramazan Biçer. İstanbul: Gelenek Yayınları, 2010.
  • Eş‘arî, Ebü’l-Hasan. el-Lüma‘ fi’r-red alâ ehli’z-zeyğ ve’l-bida‘: Eş‘arî Kelâmı. çev. Kılıç Aslan Mavil-Hikmet Yağlı Mavil. İstanbul: İz Yayıncılık, 2016.
  • Fahri, Macit. İslâm Felsefesi Tarihi. çev. Kasım Turhan. İstanbul: İklim, 1987.
  • Fahri, Macid. İslam Ahlâk Teorileri. çev: Muammer İskenderoğlu-Atilla Arkan. İstanbul: Litera, 2004.
  • Fahri, Macit. İslâm Felsefesi Kelâmı ve Tasavvufuna Kısa Bir Giriş. çev. Şahin Filiz. İstanbul: İnsan, 2008.
  • Fakhry, Majid. Ethical Theories in Islam. Leiden: Brill, 1991.
  • Gazâlî, Ebû Hâmîd. el-Mustasfâ: İslam Hukukunda Deliller ve Yorum Metodolojisi I. çev. Y. Apaydın. Kayseri: Rey Yayıncılık, 1994.
  • Gimaret, Daniel. ″Mutazila″. EI2. 7/792.
  • Hourani, George F. Reason and Tradition in Islamic Ethics. UK: Cambridge University Press, 1985.
  • İhvânu’s-Safâ. er-Resâil (4 cilt). neşr: ez-Zencâni, 1928.
  • Kādî Abdulcebbâr, Ebû’l-Hasan el-Hemedânî el-Esedâbâdî. ″et-Ta‘dîl ve’t-tecvîr″. el-Muğnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-adl. thk. İbrahim Medkûr, ts.
  • Karadeniz, İrfan. "Ahmed Mahmud Subhi’nin Hayatı, Eserleri ve İslam Duşuncesine Katkısı [Ahmad Mahmoud Subhi's Life, Works and Contribution to Islamic Thought]". Marifetname. 8/2 (Aralık/2021), 757-786.
  • Kuşeyrî, Abdulkerîm. Tasavvuf İlmine Dair Kuşeyrî Risâlesi. trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh, 2021.
  • Neşşâr, Ali Sami. İslâm’da Felsefî Düşüncenin Doğuşu I ve II. çev. Osman Tunç. İstanbul: İnsan Yayınları, 1999.
  • Özturan, Hümeyra. ″İslâm Ahlâk Düşüncesi Çalışmalarının Dünü ve Bugününe Dair Bir İnceleme″. İslâm Ahlâk Literatürü: Ekoller ve Problemler. edt. Ömer Türker, Kübra Bilgin. Ankara: Nobel Yayınları, 2015.
  • Serrâc, Ebû Nasr Tûsî. el-Lüma‘: İslâm Tasavvufu. çev. Hasan Kamil Yılmaz. İstanbul: Erkam Yayınları, 2016.
  • Shihadeh, Ayman. ″Kelâm’da Ahlâkî Değer Teorileri: Yeni Bir Yaklaşım″. Başlangıçtan Günümüze İslâm Kelâmı. edt. Sabine Schmidtke. çev. Heyet. İstanbul: Küre, 2020.
  • Sühreverdî, Şihâbüddîn. Kitâbü’t-Telvîhât: Hikmet Parıltıları. çev. Ahmet Kamil Cihan-Salih Yalın. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2019.
  • Şehristânî, Muhammed b. Abdilkerîm. Milel ve Nihal. çev. Mustafa Öz. İstanbul: Litera Yayınları, 2011.
  • Şehristânî, Muhammed b. Abdilkerîm. Nihâyetû’l-İkdâm fî ‘Ilmi’l-Kelâm. Kâhire: Mektebetu Sekâfeti’d-Dîniyye, 2009.
  • Türker, Ömer. Ahlâk: Yeni Bir Yaklaşım. İstanbul: Ketebe, 2020.
  • Uludağ, Süleyman. ″Sülûk″. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/127. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Uludağ, Süleyman. "Şathiye". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/370-371. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
  • Vasalou, Sophia. ″Mutezile Etiğini Okumak: Teoloji Olarak Etik″. Mutezile GelenEk-i II. edt. Recep Alpyağıl. İstanbul: İz Yayıncılık, 2014.
  • Vasalou, Sophia. Moral Agents and Their Deserts: The Character of Mu‘tazilite Ethics. Princeton: Princeton University Press, 2008.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. ″Kesb″. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/304-306. İstanbul: TDV Yayınları, 2002.
  • Yılmaz, Hasan Kâmil. "Cezbe". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/504. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm KİTAP KRİTİĞİ
Yazarlar

Zeynep Hümeyra Koç 0000-0002-0750-2658

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 12 Nisan 2022
Kabul Tarihi 18 Mayıs 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Koç, Z. H. (2022). İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. Kader, 20(1), 517-528.
AMA Koç ZH. İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. Kader. Haziran 2022;20(1):517-528.
Chicago Koç, Zeynep Hümeyra. “İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar Ve Tecrübeciler”. Kader 20, sy. 1 (Haziran 2022): 517-28.
EndNote Koç ZH (01 Haziran 2022) İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. Kader 20 1 517–528.
IEEE Z. H. Koç, “İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler”, Kader, c. 20, sy. 1, ss. 517–528, 2022.
ISNAD Koç, Zeynep Hümeyra. “İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar Ve Tecrübeciler”. Kader 20/1 (Haziran 2022), 517-528.
JAMA Koç ZH. İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. Kader. 2022;20:517–528.
MLA Koç, Zeynep Hümeyra. “İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar Ve Tecrübeciler”. Kader, c. 20, sy. 1, 2022, ss. 517-28.
Vancouver Koç ZH. İslâm Düşüncesinde Ahlâk Felsefesi: Akılcılar ve Tecrübeciler. Kader. 2022;20(1):517-28.
 Kapak Resmi İndir

by-nc-nd.png

Kader  Creative Commons Atıf-Gayriticari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.