Transhümanizmin Ölümsüzlük İddiasının Kur’an Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 20, 347 - 367, 28.07.2023

Volkan Feyzi Musa Bilgiz

https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.1262346

Öz

Günümüzde hayatı kolaylaştıran ve her alanda etkin olan faktörlerin en önemlisi teknolojidir. Hızla ilerleme kaydeden ve gün geçtikçe güçlenen teknoloji, kendisine duyulan güveni de aynı oranla beraberinde artırmaktadır. Bilişim çağına hâkim bu güç sayesinde insan, ileri teknoloji ile desteklenmiş sağlam ve ölümsüz fizyolojiye sahip olma fikrine kapılmıştır. Söz konusu fikir, transhümanizm kavramıyla kendini göstermektedir.
Biyoteknoloji, nanoteknoloji ve yapay zekânın ivmeli yükselişi karşısında, insan sonrasına doğru geçişi arzu eden insan, felsefi alanda transhümanizm akımının gelişimine de sebep olmuştur. Böylece transhümanizm, ileri teknolojinin imkânları ile insanın noksanlıklarını tamamlayıp varoluşunu güçlendirerek ölümsüz üst insan kimliğine erişme vaadinde bulunan ve bu yönde algı oluşturan bilişim çağının bir ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu çalışmada, Kur’an temel referans alınarak, transhümanizm fikri bağlamında iddia edilen ileri teknoloji sayesinde insan varoluşunun ölümsüzleştirilmesi, yaratılıştaki sözde noksanlığın giderilerek sorunsuz ve sonsuz hayat sağlama fikrinin imkânı değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Transhümanizm, Teknoloji, Ölümsüzlük

Kaynakça

• Altıntaş, Hayrani. ‘‘Dehriyye’’.Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9/107-109. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Aydeniz, Hüsnü. ‘‘Geleneksel Değerler Üzerinden Bir Transhümanizm Eleştirisi’’. İlahiyat Tetkikleri Dergisi 1/53 (30 Haziran 2020).
• Aydın, Cıano. ‘‘ThePosthuman as HollowIdol: A Nietzschean Critique of Human Enhancement’’. Journal of Medicine and Philosophy 10/2 (April 2017).
• Barrat, Helen. ‘‘Transhumanism’’. CMF Files (Christian Medical Fellowship) 1/31 (2006).
• Beyzâvî, Kadı Nasıruddin Ebu Said Abdullah b. Ömer. Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl. 5 cilt. Beyrut: Daru İhyai't-Türasi'l-Arabi, 1997.
• Bıshop, Jeffrey P. ‘‘Transhumanism, Metaphysics and the Posthuman God’’, Journal of Medicine and Philosophy 35 (November 2010).
• Buhârî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’s-Sahîh. nşr. Bedrettin Çetiner. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı yayınları, 2. Basım, 1413/1992.
• Bohan, Elise. ‘‘Nietzsche and Transhumanism: Much Ado About Nothing?’’. Deliberatio 1/1(December 2021).
• Bostrom, Nick. ‘‘TheFuture of Humanity’’, New Waves in Philosophy of Technology (2009).
• __________ ‘‘A History of Transhumanist Thought’’. Journal of Evolution and Technology 1/14 (April 2005).
• Campbell, Heidi. ‘‘Religion and Transhumanism: Introducing a Conversation’’. Journal of Evolution and Technology 14/2 (August 2005).
• Canbulat, Mehmet. Dini Kavramlar Sözlüğü. Ankara: DİB Yayınları, 2015.
• Cocalıa (Crăcıun), M. A. ‘‘Technologıcal Culture and Transhumanısm: The Perspectıve of a Permıssıve Future’’. International Journal of Communication Research 5/4 (October 2015).
• Covarrubias, Jersain Zadamig Llmas. ‘‘Human Rights, ‘Transhumanism and Posthumanism an İmprovement Human Technology’’. Academia (Jenuary 2016).
• Dağ, Ahmet. Transhümanizm; İnsanın ve Dünyanın Dönüşümü. Ankara: Elis Yayınları, 2018.
• __________ ‘‘Hümanizmin Radikalleşmesi Olarak Transhümanizm’’. Felsefî Düşün 9 (Ekim 2017).
• __________ Dijitalleşme-Yapay Zeka-Transhümanizm Bağlamında Din ve Dindara Dair. Ankara: TDV Yayınları, 2021.
• __________ ‘‘Yaratılışa Müdahale ve Yeni Bir Evrimci Neo-Darwinist Bir Yaklaşım Olarak Transhümanizm’’. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 27 (Nisan 2019).
• Duman, M. Zeki. ‘‘Emel’’. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/87. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Garner, Stephen. ‘‘Transhumanism and Christian Social Concern’’. Journal of Evolution and Technology 14/2 (August 2005).
• Hughes, James. ‘‘Contradictions from the Enlightenment Roots of Transhumanism’’. Journal of Medicine and Philosophy 35 (December 2010).
• Izutsu, Toshihiko. Kur’an’da Allah ve İnsan. çev. Süleyman Ateş. İstanbul: Yeni Ufuklar nşr. trz.
• İşliyen, Burhan. Kur’ân-ı Kerîm Açısından Dünyevîleşme Sebepleri ve Sonuçları. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Doktora Tezi, 2018.
• Kakuk, Sara – Renata Jukić. ‘‘Pedagogıcal Implıcatıons of Transhuman and Posthumanıstıc Cognıtıons on Man and The Role of School in TheImplementatıon of Educatıonal Values’’. Proceedings of Edulearn19 Conference 1/3 (July 2019).
• Karaman, Fikret. Dini Kavramlar Sözlüğü, Ankara: DİB Yayınları, 2015.
• Karaman, Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. 5 cilt. Ankara: DİB Yayınları, 2020.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli, çev. Halil Altuntaş – Muzaffer Şahin. Ankara: DİB Yayınları, 24. Basım, 2013.
• Mıhaıla, Svetlana vd. ‘‘Transhumanism Versus The Future of Occounting’’. The USV Annals of Economics and Public Administration 21/33 (March 2021).
• Montojo, Salomėja Fernandez. ‘‘Human Reproductıon In The Transhuman Era: Maın Challenges For Health Law’’. Social Transformations in Contemporary Society 9 (2021).
• More, Max. ‘‘A Letter to Mother Nature’’, TheTranshumanist Reader, ed. MaxMore – Natasha Vita More (West Sussex: Wiley-Blackwell) (2013).
• Müslim, Ebu’l-Huseyin Müslim b. Haccac. el-Camiu’s-Sahih, nşr. Bedrettin Çetiner. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı yayınları, 2. Basım, 1413/1992.
• Nesefi, Ebu’l-Berekat Abdullah b. Ahmed b. Mahmud Hafızuddin. Medarikü’t-Tenzil ve Hakaikü’t-Te’vil. 3 cilt. Beyrut: Daru’ul-Kelimi’t-Tayyibe, 1419/1998.
• Öztürk, Mustafa. ‘‘Kur’an’da ve İslam Öncesi Arap Düşüncesinde ‘Dehr’ Kavramı’’. Ondokuz Mayıs Üniv. İlahiyat Fak. Dergisi 16 (2003).
• Razi, Ebu Abdillah (Ebu’l-Fazl) Fahruddin Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistani. Mefatihu’l-Ğayb. 32 cilt. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1401/1981.
• Seneca, Lucius Annaeus. Ahlak Mektupları, çev. Türkan Uzel. İstanbul: Jaguar Kitap Yayınları, 3. Baskı, 2018.
• Suyuti, Ebu’ul-Fazl Celaleddün Abdurrahman b. Ebi Bekr b. Muhammed el-Hudayri eş-Şafi. ed-Dürrü’ül-Mensur fi’t-Tefsir bi’l-Mesur, 8 cilt. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1432/2011.
• Taberi, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerir b. Yezid el-Amüli. Camiu’l-Beyan an Te’vili Ayi’l-Kur’an. 7 cilt. Beyrut: Müessetü’r-Risale, 1415/1994.
• Westwood, R.I. ‘‘The Machine in the (g)Host: At the Limits of Body and Identity in Transhumanism and the Posthuman’’, 2nd. Colloquium of the Australasian Caucus of the Standing Conference of Organisational Symbolism (2006).
• Yeşilyurt, Muhammet. ‘‘Hıristiyanlığın “ImagoDei” Öğretisinin Transhümanizmle Uzlaştırılmasının İmkânı’’. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9/5 (Aralık 2020).
• Zemahşeri, Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer. el-Keşşaf an Hakaiki’t-Tenzil. 1 cilt. Beyrut: Dar el-Marifeh, 1430/2009.